ksiazka2

'.włnnzczn u twórców, artystów niłn wyobraźni nio nule Jo, lecz ao to nnwot wzrantnć w wyniku odpowiedniego treningu, utorowaniu r. iownątrz ltp. Rozważając Jodnak wysunięte kwootio, opluując zja-rinkn, wskazywać będzloay przodo wnryntkla na to, co dtlojo nlę » ówiocio dziecięcym, co włnóclwo Jont dln dziocl. Zgodni* z za-totenloa nlo będziemy trzymać się ściśle literatury, looz obojwle-ay równiot inno dziedziny nztukl, a takto sytuacjo 1 tnchowanln potocr.no.

Abstrakcyjna komblnntoryka ozyntych możliwości. Jodnya z podstawowych uzdolnloó umysłowych dziecka Jont umlojętność utruktu-rownnia. 8trukturownnlo owo dotyczyć bożo rzoozywlatoócl roal-noj /przodBlotów, rzoozy/, a takto abntrakcyjnych tworów umyalu /np. pojęć/. W plorwazym przypadku będą to czynności annualno /np. przontnwinnio, untnwianlo przodaiotów w nowya układzie/, zań w drugla wyobraźnia za angażom na Joat znacznie bnrdzloj, poniownż naotąplć musi wyobraźniowe przodntawionlo togo, co mm być ntruk-turowano, a nadto nama czynność ntrukturowania dokonuje nię Jo-dynlo w wyobrażoniu /czaaoa nantępujo symboliczno upontnciownnlo pojęć abstrakcyjnych lub ich przodntawionlo ochomotyc/.no, np.graficzne/*

Czyote możliwości to to, któro nlo od podporządkowano doświadczeniu realnej rtoczywlntoścl. Logika budujo uyntoay dowolnych oloaontów porządkując Jo wodlo przyjętej zaoady, znó w ayólonlu potocznym ną to nio nyotoay, locz mozaiki, przypadkowo zoutawio-nla, mogąco atanowić fragaonty oyatoaów.

Zdolność do ntrukturowania pojawia nlę utouunkowo wcześnie -Jut Jednoroozno dziocko dontrzoga otruktury naturalno, a takto odnaletó woźne u niego próby zoatawianla oloaontów w nowo caloś-ci na zanadzio atrukturownnln typu abstrakcyjnego przy zachowaniu zanady czyntychjolo krępowanych roalną rzeczywistością boż-llwoócl. Dziocko /anlej więcej do 1$ roku tycia/ zachowują znnez-ną awobodę wyobrażania noblo określonych sytuacjis nio Jont ono krępowane doświadczę nie a, o w każdym razlo w anlojazya u topu i u niż człowiek dojrzały) niekiedy dziecko znając owe realne uzależnienia, świadomi* Jo poalja, pozwalając noble "pofantazjować". Przede wozyotkiw dziocko nlo uwzględnia rzoczywintych, roalnych zalotności koniecznościowych między olomontaai układu, nlo zna funkcji ponzczogólnyoh olonontów w wyróżnionym układzlo, nlo uwzględnia wielu zasadniczych właściwości przodaiotów 1 nie kio-rujo olę w owym "naiwnym" iitrukturo^nnlu opolocznlo untnlonyml wnpółtnlożnoóciumi 1 hierarchiami.

Pewno prawidlowoAel działania u dziocl abatrakcyjnoJ kombinn-torykl czyntych ooillwoócl odołonlły olę w "grach wyobraźni" przeprowadzonych w Zakładzie Nauczania Początkowogo Kllll 'Unlwor-oytotu &l<ynklogo w Clonzynlo oraz w toku znjęó rekreacyjnych on kolonii lotoloj JodnoJ instytucji krakownklch. Otóż zonpół nnu-kowo-dydnktyorny z Cionzynn gro zorganizował w ton npooób, ii zaproponowano dzieciom,by nnryiiownły lub nnmnlownły obrazki no tn-klo tomaty, Juki pobnw nię kolorami, nnrynuj ozaa, nnrynuj coA duźogo i mnłngo, Jnkq ulicę byń wybudował. Dziocl przadntnwlnly plnntycznlo owo nnproponownno im tomnty, przy czym pojęcia ab-ntrokcyjno /czno, coń dużego, coń mnłogo/ oddnwnno były nnjozęó-cloj Jnko rynunkl abutrakcyjno lub Jnko fnntnatycr.no lntoty /np. ozan w pontnoi Jakby modusy z bardzo długimi 1 nkompllkownnlo ułożonymi rnalommli Jodon obror.ok prr.odntnwlnł cnnn 1 prr.ontrznń Jnko nnkrywnjuco nlę figury gooantrycr.no 1 ' podpin brzmiał ^MTo Jont ozan, a to mlojnco"/.

Druga z oknporyanntnlnych glor dzlocięcyoh nnkinrowann była wyraźniej nn ntrukturujncn funkcję wyobraźni. Dziocl miały ułożyć hintoryjkę lub oplanó /nnryiiownć/ nytuncję, w któraJ wyntę-puja trzy wopółzaloźno olomontyi człowlok, koń, plon. Tę anmr\ grę powtórzono r. ooobnmi doronłyml. Otóż hnało wywołało u dziocl bardzo żywa raokcję - podawały ono po kilka możliwości, zaA wyniki można ocharaktoryzowaó naotępuj/ycoi

-    nnjprontaza nytuacjn, otorootypowa, narzucaJrjcn olę doroołya Jnko naturalno, występująca zgodnlo z logika rani no J rzoczywio-toAcli człowlok Jodzlo na koniu, n townrzynr.y la, blogniyo obok, plon - wyntqplln u dziocl atoounkowo nlollcznlo /około 20£, przy tym znwnzo było to tylko Jodna r. kilku podanych/1

-    częóó dziocl /pruwlo 70%/ podała nytuncjo nior.wykln, np. 1 Plon Jndzlo na koniu, n człowiek prowadzi konia za utdęi człowlok 1 plon Jada nn koniuj człowlok Jodzlo nn koniu, nn człowloku nlt-dzl płoni człowlok Jodzlo nn polo, koó ldzin obokt

-    pojawiły nlę ntonunkowo liczno /około JO.l dziocl/ nytuapjo, będiyos ety o ty ml możliwościami, nlo llcznco nię z ronin 4 rzoozy-wintoAclh, Jnk np. koń Jodzlo nn człowlolcu, pion przooknkuje Jo-dqcychi koń Jodzlo no człowloku 1 pnlo1 człowlok, plon, koń oka oz«y nn JodnoJ nodze 1 człowlok, koń 1 plon Jndrj JodnoczoAnlo n » noble /taj wornjl nytuacrjnoj townrzynzył rynunok przodntnwlaJnoy