stytucjonalnego) rozpoczynają się transakcje oraz czynności wykonyw w ramach całego łańcucha dostaw. Początkowo zamówienie musi zostać szyty i skrupulatnie przetworzone (odbywa się to najczęściej poprzez hab informacja ny), co rozpoczyna proces interakcji pomiędzy kolejnymi członkami łańcucha dostaw. Następnie system informatyczny musi przetworzyć dodatkowe transak cje i czynności, takie jak śledzenie statusu zamówienia, jak również ustanowię nie standardów wykonania danego zamówienia związanych z obsługą klienta takich jak określenie czasu od momentu złożenia zamówienia do momentu dostarczenia towaru do klienta (lead-time), jakość produktów, rotacja zapasów.
Narzędzia handlu elektronicznego są wykorzystywane na dwóch płaszczyznach: wewnętrznej (intraorganizacyjnej) oraz zewnętrznej (interorganiza* cyjnej). Zewnętrzne narzędzia handlu elektronicznego są ukierunkowane przede wszystkim w stronę interakcji i współdziałania pomiędzy firmą kupującą a firmą sprzedającą, reprezentującymi określony sektor, podczas gdy wewnętrzne narzędzia handlu elektronicznego są nastawione na interakcję w ramach jednej, określonej firmy. Jako jedną z największych zalet handlu elektronicznego postrzega się możliwość współpracy pomiędzy producentem a jego dostawcami. Współpraca ta może przybrać charakter dwustronnej kooperacji podczas wczesnej fazy projektowania i wdrażania nowych produktów. Ponadto, handel elektroniczny to bardzo dobre narzędzie na zmianę i ulepszanie procesów zarówno w ramach określonej firmy, jak również w obrębie całego łańcucha dostaw, np. handel umożliwia producentowi dostarczenie zamówionych wcześniej produktów bezpośrednio do ostatecznego konsumenta pomijając w ten sposób wiele ogniw kanału dystrybucji. Ostatecznie handel elektroniczny może się przyczynić do zmiany i poprawy określonych procesów, co stanowi największą wartość dla firmy i przynosi z góry określone korzyści111.
Zaopatrzenie elektroniczne (e-procurement)
E-procurement jest to rodzaj rozwiązań typu B2B (business-to-business), które uzmysłowiły menedżerom odpowiedzialnym za zaopatrzenie, że mogą znacznie obniżyć koszty, jeśli zrewidują dotychczasową politykę i zdecydują się na skorzystanie z możliwości Internetu. Oszczędności można łatwo zauważyć, jeśli wyobrazimy sobie, że każda realizacja zamówienia stanowi ostatni etap kosztownego procesu (obliczono nawet, że przeciętny koszt jednego zamówię-
1,7 Supply Chain Challenges: Building Relalionships. „Harvard Business Review On Point" 2003, s. 8.
nia to 75-125 USD). Dzięki wykorzystaniu e-procurement koszty te można obniżyć o 75% — jeśli weźmie się pod uwagę ilość zamówień składanych w ciągu roku daje to znaczną kwotę. Koncepcja ta opiera się na tworzeniu specjalnych stron internetowych, do zawartości których dostęp mają tylko zarejestrowani użytkownicy. Na tych stronach mogą oni znaleźć dostawców poszukiwanych surowców lub usług i złożyć zamówienie z pominięciem wielu zbędnych procedur. E-procurement umożliwia obniżenie poziomu zapasów, ponieważ daje nabywcom dokładną informację, jakie ilości towarów są dostępne, a także składanie zamówień w weekendy albo pć> godzinach. Takie zamówienia są realizowane w następny dzień roboczy. Proces zaopatrzenia w ramach łańcucha dostaw składa się z różnych czynności niezbędnych do przemieszczenia produktu od dostawcy do ostatecznego przeznaczenia118. Internet oferuje tzw. platformę, która umożliwia efektywne i wydajne zakupy materiałów, komponentów, półfabrykatów itp. Wynika to przede wszystkim z faktu, że duża liczba kupujących i sprzedających może się „spotkać1 2' i rozpocząć stosunki handlowe finalizując transakcje kupna-sprzedaży na podstawie określonych protokołów oraz wewnętrznych reguł danego rynku. Chociaż zaopatrzenie elektroniczne jest pewnego rodzaju „odbiciem lustrzanym” w stosunku do handlu elektronicznego, ma wiele różnych, specyficznych dla siebie aspektów, np. handel elektroniczny z reguły obejmuje dużą liczbę konsumentów indywidualnych, podczas gdy zaopatrzenie elektroniczne zazwyczaj dotyczy interesów i stosunków handlowych pomiędzy przedsiębiorstwami zaangażowanymi w procesy elektronicznego zaopatrzenia w materiały i produkty119.
Zaopatrzenie elektroniczne pozwala przedsiębiorstwom, poprzez użycie Internetu, na zakupy materiałów bezpośrednich lub pośrednich, jak również korzystanie z usług dodających do określonego produktu dodatkową wartość, takich jak transport, magazynowanie, usługi celne, płatności i finalizowanie transakcji, jakość, usługi zatwierdzające wiarygodność i ważność towaru oraz dokumentowanie120. Zaopatrzenie elektroniczne rozpoczyna się wraz z procesem automatycznego składania zamówień, zarządzania zamówieniami zakupu, sprawdzania ich zgodności ze stanem faktycznym oraz procesami księgowania i rachunkowości realizowanymi poprzez aplikacje bazujące na technologii internetowej. Cała komunikacja i wymiana informacji między kupującymi
103
111 A.J. Van Weel: Purchasing and Supply Chain Management: Analysis. Planning and Pru. Business Press, Wielka Brytania 2000. s. 16.
M.E. Johnson: E-business and Supply Chain Management: An oreniew and framework. „Production and Operations Management” 2002, Vol. 11, No 4. s. 419.
Ibid., s. 413.