nów („przeklęci"). (Rolicki, str. 99). „Dla swych nieszczęśliwych braci, którzy ze wstrętem musieli znosić maskę katolicyzmu (pisze Graetz T. VII, str. 98) mieli synowie Jakóba serdeczne współczucie i starali się utrzymywać ich w kontakcie ze społeczeństwem żydowskiem”. Marrani w Hiszpanji pozostali pozornie chrześcijanami w ciągu całych stuleci i zapanowała u nich tradycja, że dla zabezpieczenia swego żydostwa przynajmniej jeden syn z każdej rodziny musi się stać księdzem. Wobec wrodzonych zdolności i sprytu dochodzili oni do najwyższych stanowisk duchownych. Klasztory męskie i żeńskie były pełne wychrztów. Będąc w ścisłym związku ze swymi krewnymi z Ho-landji, Francji i Anglji pracowali oni stale nad osłabieniem rao-narchji hiszpańskiej.
Potwierdza to również Graetz na str. 151 T. VII w tych słowach: „Pobożni i cisi prałaci i zakonnicy żywili płomień swego przekonania i podkopywali potężne państwo następców Filipa II".
W Historji i literaturze żydowskiej D-ra Majera Bałabana, T. II, str. 220, czytamy: „W ciągu dwudziestu lat dziesiątki tysięcy żydów przyjęło chrzest, całe gminy przeszły na łono Kościoła, bożnice zamieniły się w kościoły, miejsce rodałow zajęły ołtarze, miejsce gwiazdy Dawidowej, krzyże. Rabini zamienili się w nader krótkim czasie w księży, zdolniejsi zajęli krzesła biskupie, bogatsi posiedli berła komturskie w zakonach rycerskich Alkantara i Kalatrawa; kobiety żydowskie lub ich córki stały się przeoryszami klasztorów, a również i wśród urzędników świeckich zajęli marrani pierwsze miejsca. Bogaci koligo-wali się z arystokracją rodową i złocili swym majątkiem zblakłe herby podupadłej szlachty. Wydostawszy się raz z ghetta, pobudowali marrani pałace i zajęli najpiękniejsze dzielnice miasta”. (Rolicki, str. 99).
Lecz gdy wyszło na jaw, że wychrzczeni żydzi uprawiają tylko komedję, w gruncie zaś rzeczy stosują się pokryjomu do przepisów zakonu, naigrawając się z obrzędów chrześcijańskich, w roku 1480 powołany został trybunał inkwizycyjny, składający się z duchownych i członków świeckich. Inkwizycja wykrywała pozornych chrześcijan nawet wśród księży i przekonała się
8