Obraz
1 (101)

za uz.f i )/a ni i: siu mon isk u \ 111 / 'iui:i isn-nn m thii

Podział zasobów środowiska przedstawiono na rys.2.1.

W podrozdziale tym omówiono przede wszystkim problem zużywania surowców mineralnych i paliw.

W skali globalnej do surowców odnawialnych zalicza się bawełnę, inne naturalne materiały włóknotwórcze oraz tłuszcze roślinne i zwierzęce. Dynamika wzrostu zapotrzebowania na te surowce nie różni się w sposób istotny od dynamiki wzrostu zapotrzebowania na inne surowce, wskazując stale rosnący deficyt [21], Jeżeli z bilansu surowców wyłączyć pożywienie, to w warunkach krajów wysoko rozwiniętych inne zasoby odnawialne będą kształtowały się na poziomie kilku procent wszystkich materiałów. Na pozostałe, powiedzmy 95%, składają się paliwa konwencjonalne (węgiel, ropa, gaz) w 30-40%, piasek, żwir i kruszywa mineralne w 30-40%, metale do 5% i inne materiały. Te 95% wszystkich materiałów to surowce nieodnawialne, przynajmniej w rozumieniu ich pierwotnej, naturalnej postaci. Jak widać, wszystkie wiążą się z powierzchniowym lub wgłębnym eksploatowaniem skorupy ziemskiej, a co za tym idzie, powodują znów naruszenie ekosystemu.

Zasoby

środowiska

Zasoby niewyczerpalne				Zasoby wy czerpalne

Zsaoby

odnawialne

	Energia słoneczna
Energia wiatru		hj
Energia wnętrza ziemi		|
		f 1
|	Energia fal i pływów	K

Zasoby

nieodnawialne

Powietrze j|_	Przestrzeń
Woda j|„	Krajobraz
Gleba j|_	Surowce j| mineralne
Rośliny B .
	Paliwa kopalne
Zwierzęta |.....

Rys. 2.1. Podział zasobów środowiska [301

Warto tu przytoczyć wielkość wskaźnika globalnej wyczerpalności dla wybranych substancji, wielkości te przedstawiono w tabeli 2.1.

l dln la .’. I. Ibwiclkość wskaźniku globalnej wyc. erpulnośn dla wybranych substancji I bata j

^11>	Substancja	Wskaźnik globalnej wyc/cipalności
A	^Wtai^Ł:!	390
II	(iii/, ziemny	60
(‘	Kopii naftowa	40
11	Kudy żelaza	119
1	Miedź (zasoby ludowe)	36
1	Złoto	22
(1	1 )iamenty przemysłowe	18
It	Rtęć	25
1	Srebro	100
^1	Siarka	24
1 •'	^c’y^nk_	21

^ri (kIIo opracowanie własne na podstawie [30]

Przykładowo dla Polski szacuje się, że zasobów węgla kamiennego wystar im HS lal, węgla brunatnego na 45 lat, rudy miedzi na 50 lat, siarki na 35 lat, ti/n ziemnego na 30 lat [30].

2.1.4. problem energetyczny

/ ekologicznego punktu widzenia istotne są trzy poziomy konfliktu cnergr i i neg<i 12 1 |.

I Konflikty ekologiczne na poziomie pozyskiwania zasobów energetycznych,

’ Konflikty ekologiczne przy przetwarzaniu tych zasobów na energię, i konflikty ekologiczne związane z ciągłym wzrostem gęstości energii w systemie globalnym.

< o najmniej dwa ostatnie poziomy maja charakter światowy, wynikający z m. |.... 1/n litości globalnego systemu obiegu energii, odbywającego się za pośred ■ u. i . ni obiegu wodnego i atmosferycznego, z częściowym udziałem skorupy i. ni .1 n | Aby móc rozważyć problem zasobów energetycznych i napięć ekolo i. nv h /wiązanych z konsumpcją energii, należy skrótowo /.rekapitulować !■...! .lawowe dane o globalnym systemie obiegu energii [21 ]. Cała energia zma i nowana na kuli ziemskiej pochodzi pierwotnie z wszechświata i jest stale a liana przez energię słoneczną. Przestrzeń kosmiczna zawiera energię w róż u . li postaciach, z których najistotniejsze to: gmwitncja,

i irplo wewnętrzne ciał niebieskich,

, ncijMa rotacji i ruchów orbitalnych ciał niebieskich, i neigia jądrowa, energio słoneczna, i nrrgin reakcji chemicznych.

:V)