wartości rodzinnych) lub poszukiwaniem sposobów radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych (np. nagła utrata pracy, choroba dziecka czy brak możliwości realizowania się w roli zawodowej).
Głównym zadaniem grup w poradnictwie jest ukierunkowanie uczestników na rozwój, ze szczególnym naciskiem na odkrywanie wewnętrznych zasobów, budowanie poczucia własnej wartości, pokonywanie barier, które przeszkadzają w optymalnym rozwoju. Uczestnicy mogą doskonalić swoje umiejętności interpersonalne ułatwiające skuteczne radzenie sobie zarówno z bieżącymi trudnościami, jak i problemami w przyszłości. W oparciu o doświadczenia grupowe mogą również dokonać adekwatnej samooceny swoich umiejętności i zdolności, określić konkret ne zmiany w sposobie myślenia, odczuwania i działania. Uczestnicy spotkań mają okazję do wykorzystania informacji zwrotnych otrzymywanych od grupy, ale ostatecznie sami decydują o rodzaju i jakości zmian, jakich chcą dokonać. Mogą porównać to, jak postrzegają sami siebie / tym, jak widzą ich inni i podjąć decyzję
0 sposobie spożytkowania tej informacji (Schneider Corey, Corcy. 2()02).
Rola pracy grupowej w poradnictwie koncentruje się głównie wokół następujących celów:
1. pomaganie uczestnikom w rozwijaniu bardziej konstruktywnych postaw
1 doskonaleniu umiejętności interpersonalnych;
2. zdobycie przez uczestników doświadczenia w korzystaniu z pomocy i wsparcia innych;
3. poszerzenie wiedzy uczestników, niezbędnej do rozwiązania określonego problemu;
4. pomaganie uczestnikom w przenoszeniu nowo nabytych w grupie umiejętności, wiedzy i zachowań do codziennego życia.
Murgatroyd (2(X)0) dzieli zajęcia grupowe na trzy rodzaje: informujące, przeobrażające i wspierające. Celem zajęć pierwszego rodzaju jest dostarczenie uczestnikom informacji ważnych dla podejmowania przez nich określonych decyzji. Zajęcia drugiego rodzaju mają wywołać u uczestników szczególne lub ogólne zmiany. Trzeci rodzaj zajęć dostarcza uczestnikom emocjonalnego i praktycznego wsparcia. Osoby pragnące ukształtować lub zmienić swój profil zawodowy mogą uczestniczyć w grupach wszystkich tr/cch typów. Dla niektórych bowiem spotykanie innych uczestników zajęć stanowi okazję do wymiany cennych informacji o rynku pracy, innym umożliwia zmianę sposobu myślenia i zachowań społecznych a wreszcie dostarcza poczucia przynależności grupowej |>oprzez dzielenie przeżyć z ludźmi mającymi podobne doświadczenia, związane z wyborem zawodu lub poszukiwaniem pracy.
Podobnie rozumieją role grup w poradnictwie zawodowym Prulos-Mora. Pique-ras i Gomes <2002). Twierdzą oni. że ich zadania koncentrują się wokół rozwiązywania problemów zawartych w czterech wzajemnie powiązanych obszarach:
• obszar informacji dotyczy tego. co klient wie na temat rynku pracy, jakie informacje wydają mo się niez.będnc do efektywnego poszukiwania zatrudnienia lut) budowania własnej roli zawodowej, skąd czerpie wied/ę i jak iest ją gotowy wykorzystać;
• obszar umiejętności jest rozumiany inko zaprezentowanie własnej osoby w sytuacji dynamicznie zmieniającego się rynku pracy. Dotyczy aktywności w poszukiwaniu pracy, reagowaniu na oferty, składaniu dokumentów zawodowych. Istotne są tu umiejętności interpersonalne związane / kontaktem z pracodawcą, rozmową, świadomością osobistych zasobów, niezbędną do autoprezentacji a także budowania relacji / innymi pracownikami. Ważna jest również świadomość potencjalnych zdolności do podejmowania określonych ról w zespole i rozwijania relacji zawodowych:
• obszar planowania dotyczy tworzenia spójnych wizji rozwoju zawodowego i wykorzystywania ich w sytuacji poszukiwania pracy, budowania strategii rozwoju własnej kariery zawodowej, stworzenia planu działania, aby skutecznie funkcjonować na rynku pracy;
• obszar motywacji dotyczy tego. jak bardzo osoba chce znaleźć zatrudnienie, jak jest wytrwała w swoich dążeniach i jak funkcjonuje w sytuacji porażki i sukcesu. Istotą pracy doradczej w tym obszarze jest wzmacnianie wszystkich tych zachowań uczestników, które są wskaźnikiem ich aktywności zawodowej, energii w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami lub zwiększają poziom własnej świadomości osób o motywach, jakimi kierują się. poszukując zatrudnienia.
Uczestnicy grup w poradnictwie zawodowym mają poczucie ważnego życiowo problemu i poszukują jego rozwiązania. Rozumieją konieczność zmiany, doskonalenia. rozwoju, likwidowania wątpliwości towarzyszących ważnym zdarzeniom w życiu i przeciwstawienia się poczuciu bezradności w (rudnej sytuacji. W takiej grupie doradca może spotkać się ze sformułowaniami: „Chciałbym się upewnić co do swojego wyboru". „Nie potrafię zdecydować się na to. co mam robić w życiu...”, „Chciałbym rozwinąć swoje zainteresowania....”, „Czy mogę coś zmienić w swoim sposobie wykorzystywania czasu wolnego?”. ..Czuję, że nic wykorzystuję wszystkich możliwości w zawodzie”.
Odpowiedź na te pytania wymagać będzie od doradcy za każdym razem innego podejścia i odmiennego ukierunkowania aktywności grupy lak. aby rozwiązanie problemu poszerzało doświadczenia jak największej liczby uczestników spotkania.
43