średnicy do 6 m,. podzielonym no etrofy (rya. 43). H .dolnoj cifici gene-ratora znajduje alf strata złota fluidalnego o wysokości 1-2 W slotu tym cząstki węgla podsuwana podajniklom ślimakowym reaguję t mieszaninę pary wodnej i .tlenu wprowadzany na kilku poziomach slota. Temperatura w slotu wynosi 800-1000°C. Nad slotem fluidalnym snajduja alf druga strefa reakcji o dutej objętości. Do atrefy tej wynoasone ag w strumieniu gasu csąatkl węgla, które ulegają końcowemu sgasowaniu w obecności dalszych ilości czynnika sgazowująoogo. M górnej części generatora znajduje się strefa, chłodzenia alutęoa do wstępnego oziębienia gazu i zestalania czystek popiołu.,(w razie ich stopienia). Ciętsse i większe czystki popiołu odprowadzana sy z dołu reaktora. Pozostała ilość, unoszona Z gazom, oddzielana jest w cyklonach 1 elsktroflltraoh.
Produktem omawianego procesu jest gaz o składzie przedstawionym w tab. 37. Podstawowy wady tej metody jest mały stopień przereagowania węgla, wynoszący zazwyczaj 40-50%. Od kilkunastu lat nie buduje się nowych generatorów tego typu.
1.1.2.3. Obecny stan i perspektywy zgazowonia wygia
* I
tgazowania węgla' było szeroko rozpowszechnione w przemyśle przed i w czasie XI wojny światowej, głównie na terenie Niemiea. W okresie kilka lat powojennych nastąpił dalszy rozwój przemysłowego zastosowania tego procesu, wybudowano' nowe zakłady w CSRS, .RPA, Indiach, Turcji, Jugosławii,! Finlandii i rozbudowano zakłady w. NRD. W końcu lat pięćdziesiątych nastąpił zastój inwestycyjny, w tej dziedzinie spowodowany zwiększeniem podaży gazu ziemnego dzięki nowym odkryciom i opanowaniu techniki transportu tego gazu na dalekie odległości (gazociągi, tankowce przewożące gaz skroplony - "metanowe*”). H okresie tym obserwuje się likwidowanie niektórych jui istniejących instelaojl do tgazowania węgla i przestawianie odbiorców na zasilanie gazem ziemnym. Jedynie^ nieliczne kraje w latach siedemdziesiątych rozbudowały instalacje do tgazowania węgla, m.in.*RPA, CSRS, NRD, Indie i Brazylia. Wszystkie budowane wtedy zakłady oparte były na procesach Lurgi i Koppersa-Totzka, które nieustannie ulepszano.
Krajem,' który pierwszy rozwinął aa skalę wielkoprzemysłową .nowoczesne zgotowanie węgla, jest RPA dysponująca tanim, wydobywanym odkrywkowo węglem kamiennym. W zakładach Sesol w Sasolburgu zastosowano generatory Lurgi i Koppersa-Totzka do tgazowania węgla za pomocą tlenu i pary wodnej, otrzymując gaz wykorzystywany przede wszystkim do syntezy paliw ciekłych według zmodyfikowanej metody risohera-Tropecha, a takie do otrzymywania metanolu i amoniaku. Obecnie istniejące trzy zakłady Sesol produkują na bazie węgla kamiennego paliwa ciekle (benzyny silnikowe, oleje napędowe), których ilość w połowie pokrywa zapotrzebowanie tego kraju na wymienione produkty. Na wielką skalę prowadzono igazowenie węgla brunatnsgo na rersnls byłej NRD., Sgasowaniu poddKaoo tam rocznie około 11 min t węgla brunatnego, otrzymując m.in. gez miejski wytwarzamy w generatorach typu szybowego.
Metody zgazowsnis XX generacji
Obecnie prowadzona są badania nad nowymi metodami zgotowania węgla, która określane są jako metody IX gensraojl. Metody ts nie są jessczs i stosowane w skali wielkoprzemysłowej, a jedynie w instalacjach dośwlad-I osslnych i pilotowych. Głównym celem tych metod jest tgazowanie węgla kamiennego w celu oti .ymanla gazu wyaokometanowego (w procesie jedeosto-| pniowym), który moZs zastąpić naturalny gaz ziemny. Opraoow«m. Jo ts) i pory wiele metod, nadają się* do wdrożenia przemysłowemu, na ogól
jednak koszty produkcji obecnie wytwarzanego gazu syntetycznego są ciągle jeszcze wytsze od kosztów pozyskiwania gazu naturalnego. Nie me obecnie trudnośoi technicznych w zgotowaniu rólnych gatunków węgla na wstelkia rodzaj# paliw gazowych, natomiast wciąć jeszcze brak motywacji ekonomicznych wobec możliwości tartszsj eksploatacji znacznych jaszcze i Źródeł naturalnego gazu ziemnego.
W badaniach nad nowoezesnym zgotowaniem węgle kamiennego prsodają I USA, W. Brytanie i RFN - kraje, które dysponują bogatymi zasobami węgla kamiannago nadającego się do gazyfikacji.
Metoda Hygas I I
| ' Jednym z najbardziej interesujących procesów XI generacji jest meto-: da Hygaa, opracowana w USA, pozwalająca na otrzymanie substytutu gazu l ziemnego. Metoda ta jest wysokociśnieniowym procesem hydrozgazowania ! węgle kamiennego połączonym z tlenowo-parowym zgotowaniem pozostałości.
I Schemat raaktora przedstawiono na rys. 44.
. Rozdrobniony węgiel o uziemieniu poniżej 1 mm mieszany jaac s aro-! ma tycznym ola jam obiegowym w celu wytworzenia zawiesiny wsadowej zawia-j rającej ok. 30% węgle. Zawiesinę pod ciśnieniem 1 MPa za pomocą pamp po-| doje się do najwytszuj sekcji hydroganeratora.
Aparat ma wyaokosc kilku metrów i średnicę wewnętrzną do 2 n. w aek-eji suszenia węgla w temp. ok. 300°C następuje odparowania oleju i Odprowadzanie jego per wraz z gorącym gazom opuszczającym X erupiea hydro-zgazowanla.
Uwolniona od oleju cząstki węgla opadaję w temp. ok. JąO°C do 1 ato-j pala hydrozgazowania, gdzie ulegają fluidyzacjl w strumieniu gazu tawie-rająoogo wodór, opuszezającego XI atopiod hydrozgazowania. | temp. ok. 6S0°C następuje zgazowanie części węgla wodorom z wytworzeniem metamo. M •akcji taj reaguje ok. 20% węgla wprowadzonego do reaktora. Częściowo
m