Obraz 0 (6)

x * 12,3

i wWkoiy Mtna równia* wyprodukować c • 1 o f a n. W ty* prtypadku wiskozę przetłacza ai« do kwaana} kąpieli przez podłużną, wą»M azozell-n«. Przy utyciu dyszy o kolisty* kaztaicie szczeliny otrzymuje sif celo-fenową folię rurową, którą stosuje się np. do produkcji wędlin jako mar tsrisl opakowaniowy.

Celofan jest folię z celulozy regenerowanej. Wis « struktury włóknistej. Jest przezroczysty, bezbarwny i łatwo palny. Silnio chłonie wodę (50-120%), przepuszcza parę wodnę, w mniejszym stopniu inne gazy. Produkuje się celofan o grubości 0,02-0,2    m». Dobro wskaźniki

wytrzymałościowe, całkowita nie toksyczność i nitka cena aę powodom, Ze celofan jest powszechnie stosowany Jak materiał opakowaniowy, w ty* artykułów żywnościowych. Celofan można uszlachetnić przez nałożenia warstwy tworzywa o innych właściwościach, np. pokrycie go folię polietyleno-wę znniejata przspuezosalnośd pary wodnej•    'l

Przerób wiskozy jest procese* niezwykle uciążliwym dla środowiska naturalnego. U wyniku regeneracji celulozy i licznych reakcji ubocznych z kępiuli kwaśnej wydzielaję aig, oprócz, disiarcsku węgla, * znaczna ilości siarkowodoru, siarczku karbonylu oraz ditlenku siarki. Substancji tych nie udaje się w opłacalny epoaób wyodrębnić lub zregenerować* •

C. Chemiczne pochodne celulozy

u syntezie organicznej aaey celulozowe otrzy*ywene z drewna oraz lintsra bawełniany wykorzystuje alf jako surowiec do produkcji licznych estrów i oterów.

Bstry celulozy majęce znaczenie przemysłowa aę produktami reakcji celulozy z bezwodnikami niższych kwasów karboksylowych lub z mieszaninę nitrujęcę. Sę to następujęce zwlęski celulozyi octan, propionlan, octa-noMślan i azotan.

Stery celulozy otrzymuje się w reakcji alkalicelulozy z chlorkami alkilowymi. Znaczenia przemysłowa majęt metyloceluloza, etyloceluloza,. ksrboksy*etyioceluloza i bensylocelulósa.

R właściwości produktów zaletę nie tylko od rodzaju wprowadzanych §rup funkcyjnych, ale równŁct od masy ezęsteczkowej wyjściowej celulozy, warunków reakcji oraz stopnia eatryfikacji lub etaryfikacji grup hydroksylowych celulozy (stopień tan dla kaldago pierścienia piranozowago wynosi j maksymalaie 3. w praktyce w przypadku eatryfikaojl jest zbliżony do 3, a w przypadku eteryfikacji mieści się w szerokim zakresie - od 0,2 wzwyż).

Estry celulozy

• I

Octan celulozy (acetyloceluloza) jeet astrem celulozy o najwigkezym znaczeniu gospodarczym. Otrzyznije alg go | masy celulozowej w reakcji z bezwodnikiem octowym (p. 4.18)1

-£o-C*H,0 I0H)₃ J (OCOCHjl^

Propionlan celulozy powstaje przez działanie na techniczno celulozę mieszaninę bezwodnika i kwasu propionowago w obecności kwasu aiarkowogo jako katalizatora. Produkt jeet tworzywa* termoploatyczny*. Charaktery, luja się większo odpornością na działanio wody i atarzanle niż octan celulozy. Może być przerabiany przez wtrysk lub prasowania, miesza alę ze z*igkczacza*i i woskami. Stosuje aig go do produkcji obudów telefonów, obsadek przyrzędów piśmiennych ltp., a w postaci roztworów do wyrobu klejów 1 lakierów^

Octanomaślan celulozy jest termoplastycznym mieszanym astrem celulozy zawierającym reszty kwasu octowego 1 masłowego. Powstaje w wyniku a-cylowanin celulozy technicznej mieszoninę bezwodnika octowego i masłowego w temp. 30°C. Ponieważ acylowanle bezwodnikiem octowym zachodzi znacznie łatwiej niż bezwodnikiem mostowym, dlatego do mieszaniny reakoyjnej wprowadza się najpierw bezwodnik maalowy, a dopiero po pewnym czasie bezwodnik octowy. Ester ten łączy dobro właściwości wytrzymałościowe octanu celulozy z mniejszą chłonnością wody, większą odpornością na działanie czynników atmosferycznych i lepszą mleszalnośclę z plastyfikatorami (w porównaniu z octanem celulozy). Wykorzystuje alę go do wyrobu elementów wyposażenia samochodów (gaiki, przyciski, kola kiarownioza), uchwytów narzędzi, obudów aparatów i urządzeń, tablic rozdzielczych oraz jako materia! aiektrolzolacyjny.

Azotan celulozy (nitroceluloza) otrzymuje się przez działanie na celulozę (najkorzystniej na linters bawełniany) mieszaniną nitrującą. Produkt jest białą, porowatą, łatwo palną masą, która bas odpowiedniego zabezpieczenia zdolna jest do wybuchowego - rozkładu. Produkuje się kilkę rodzajów nitrocelulozy, które róinią się zawartością azotu. Maksymalna zawartość azotu przy otrzymywaniu trlazotanu celulozy o wzorze i

■fo-C_stt,«CHI,.,IOHOjl,]-. ,._WJ

wynosi 14,15%. Nitroceluloza o .zawartości azotu zbliżonej do maksymalnej nosi nazwę plrokś.yiiny. Nitroceluloza o stopniu petryfikacji w przedzials 2-3 nosi nazwę koiokayliny. Estry te charakteryzują alę 'niejednakowymi właściwościami fizykochomicznymi i odmienny* zastosowaniem (tab. 94).