Obraz(3 (3)

-    waretw* anilinowi) zawierając* ok. 0,5% nitrobonzenu i 5% wody,

-    warstwę wodną zawierającą ok. 4% aniliny.

X waratwy wodnoj ekstrahuje o i* anilin* nitrobenzenem lub wydziela elf j* metod* deetylaoji. Warstw* anillnow* oczyszcza elf metod* rektyfikacji otrzymując jako produkt bezwodn* anilin*. Selektywność reakcji wyno-ai 99,5%. Co pewien ezee przeprowadza ei* regeneracją katalizatora przez przedmuchanie powietrzem w temperaturze reakcji, po czym redukuje elf 90 wodorem.    'T ”

5.4. UWODORNIENIE

5.4.1 ■ Charakteryetyka proceau

Uwodornienie polega na przyl*czeniu cząsteczki wodoru do cząsteczki związku organicznego zawierającego wiązanie nienasycone.- Proces zechodzi w obecności katalizetora i wymaga działania gazowego wodoru. Proces ten wykorzystuje ei* w przemyśle w celu otrzymania produktów przedstawionych w tab. 105.

Reakcje uwodornienia a* odwracalne, maj* charakter egzotermiczny 1 przebiegają ze zmniejszeniem objętości molekularnej:

CHBCH ♦ H_a -* CH_a=CH_a    CO • 2 Hj — ■ » CH₃0H

CH_aCI40 ♦ H_a -- C_aHgOM

. |S|Hn

Z tego względu uwodornieniu sprzyja podwyższone olśnienie i niższa tom-peratura. Ponieważ jednak w niezbyt wysokiej temperaturze szybkoSć reakcji jest niezadowalające, stosuje ei* katalizatory, które przyspieszaj* reakcj* uwodornienia.

W procesie uwodornienie stosuje si* katalizatory: metaliczni (motała mające luki elektronowe na powłokach, m.in. Ni, Pd,. PI# Cu, Co, Fe).oraz tlenkowe (tlenki Zn# Cr, Ho, Mg, Cu, W). Pod względem aktywności dział* siy one na dwie grupy:    > v.

1.    "Mocno" katalizatory uwodornienia .(Ni# Ce# Fe) sprzyjaj* reakcji całkowitego uwodornienie, np. mogą powodować uwodornienie aldehydu poprzez alkohol aż do węglowodoru nasyconego. AktywnoSO tych katalizatorów może być modyfikowana przez odpowiedni* technik* ich sporządzania oraz dobór odpowiednich parametrów reakcji uwodornienia,

2.    "Łagodne" katalizatory uwodornienie (Pd# Pt# Cu, większość katalizatorów tlenkowych) maj* również wysoką aktywność, doprowadzaj* jednak reakcj* uwodornienia do określonego stadium, np. katalizuj* uwodornienie

Tabela 105

Substraty i produkty proceau uwodornieni^

Uwodorniane ugrupowanie	Subatrat	Produkt
do -CHmCH-	acetylen alkohol propargilowy	etylan alkohol allilowy
'lic- do -CH*-0«a“	butyn-2-dlol-I,4	butandio1-1,4
-ĆH=CH- ^00 -CMa-CH,-	aldehyd krotonowy alkohol allilowy kwas oleinowy furan oleje roślinne i zwierząt morskich	aldehyd a-maałowy n-propanol kwas stearynowy tetrahydrofuran utwardzone tłuszcze
lig II	benzen fenol anilina naftalen	cykloheksan cyklohekaanol cyklohekayloanilIna dekalina, tetralina
1 f- 0 do —p^OH H	aldehyd n-masłowy aldahyd izomaalowy aldehyd octowy aceton akroleina aldehyd benzoesowy furfural	n-butanol izobutanol etanol alkohol izopropylowy alkohol allilowy alkohol benzylowy alkohol furfurylowy
H 1 C=0 do H-f'OM H	gaz syntezowy gaz syntezowy * olefiny	metanol aldehydy okao
-C=N do -€HaNHa	dinitryl kwasu adypinowego	heksametylenodiamina

aldehydów lub ketonów do alkoholi, tlanku w*gla do metanolu, nie pozwą-łając reakcji dojść do stadium węglowodoru. Przykładem jest katalizator zawierający ZnO, który charakteryzuje si* tym, że w jego obecności wodor nie atakuje wiązać nienaeyconych w laóeuchu węglowym, reaguje zas z gru- * parni karbonylowymi.

Katalizatory metaliczna stosuje si* w postaci:

-    dyspersji koloidalnej,

_ metalu osadzonego na nośniku o rozwiniętej powierzchni (tai krzemionkowy, tlenek glinu, sita molekularne),

-    katalizatora ezkielstowsgo typu Raneya.

.Ten ostatni (np. nikisl Rsnays) sporządza si* następująco: ziarna stopu

5(5