Obraz (503)

T-

A-l

0,)

4 ^

YJ aj .&££.»»■<- śy- Z /u, sao

~    L<s±j>

Ze swoich kłopotów zwierzył się Piotr matce.

Matce zwierzył się ze swoich kłopotów Piotr.

W ubiegłym roku Piotr się z Anną^tżenił. , o W ubiegłym roku z Anną ożenił się/footr.

^Wjjbiegłym roku Piotr ożenił sięfrpinną.

32. Scharakteryzuj strukturę tematyczno-rematyczną podanych niżej zdań, ustalając ich tematy, rematy i dicta tematyczne. Na podstawie jakich argumentów uznajesz dany składnik za remat zdania? Wymień je i spróbuj ustalić granice między rematem a dictum iij jtematycznym w poszczególnych zdaniach.

A.    Piotr do dwunastej sypia tylko w niedzielę.

B.    Teściowa zamknęła za nim drzwi‘z radością.

C.    Jakiś pijak uderzył przechodnia butelką.

I). Złodzieja zatrzymał portier.

E.    Kowalski wykonuje usługi krawieckie (Janio.

F.    Listy wysłane przed miesiącem zaginęły. _t

■4    Ci. Doktor Nowak jprzyjntuje dzieci również 1 soboty.

Scharakteryzuj podstawowe właściwości predykatów konstytuujących podane niżij II. Ojciec dowiedział się o chorobie Andrzeja'dopiero wczoraj.

Określ liczbę i cechy gramatyczne implikowanych argumentów. Które z wyrażi*. willę odziedziczyła Maria po dziadku.

Wyodrębniane niekiedy w literaturze przedmiotu tzw. presupozycje egzystcn cjalne (potrzeba ich wyróżniania jest dyskusyjna) należą do klasy presupozycj zdaniowych. Warunek presupozycji egzystencjalnej zdania

(120)    Minister Kultury RP jest dziadkiem, spełnia zdanie

(121)    Istnieje ktoś, kto jest ministrem kultury w RP.

Bibliografia: Antas 1991, Bellert 1971, 1972, Bellert, Saloni 1972, Bogusławski 19731 1973c, 1974. 1976c, 1977a, 1977b, 1978a, 1978d, 1989a, Ducrot 1975, Frege 1967, Grochowski 1986 1986b, Grzegorczykowa 1987, 1990, Karolak 1974, 1977, 1984, Kempson 1975, Lyons 1984, 1981 Mathesius 1971, MEL, Paduceva 1992, SSGCzP, Strawson 1967, Zaron 1980.

Zadania

"T'

~T^: osrćjCi-

zdania

argumentowych reprezentują argumenty przedmiotowe, a które argumenty nieprzedmioidl we predykatów podstawowych? Które ze składników podanych zdań nie reprezentul argumentów predykatu podstawowego? Odpowiedź uzasadnij. Scharakteryzuj różniej między strukturami tematyczno-rematycznymi predykat. £> y~

Jr

yi) 'SariTwbiją hak młotkiemAv ścianę.

b.    Jar/'win ja w ścianę hak/młotkiem.

c.    Jan wbija młotkiem w ścianę^iak.

zdań konstytuowanych przez ten

7

d. Hakiwbija młotkiem w ścianę^Jan.

B.    Ewa śpi na niewygodnej wersalce, b. Na niewygodnej wersalce śpi Ewa.

C.    a. Marysia 'zakłada białą bluzkę fw niedzielę. i

b.    Marysia zakłada w niedzielę białą bluzkę.

c.    Białą bluzkę w niedzielę zakłada Marysia.

D.    aj Joanna¹ strzyże męża brzytwą.

b.    Joanna brzytwą strzyże męża.

c.    Brzytwą strzyże męża Joanna.

d.    Joanna brzytwą męża strzyże.

E.    Piotr denerwuje ojca swoim zachowaniem.

b.    Piotr denerwuje swoim zachowaniem ojca.

c.    Piotr swoim zachowaniem ojca denerwuje.

F.    ąj Adam sprzedał Ewie mieszkanie za sto milionów złotych.

b.    Adam sprzedał Ewie za sto milionów złotych mieszkanie.

c.    Mieszkanie sprzedał Adam za sto milionów złotych Ewie.

d.    Ewie sprzedał mieszkanie za sto milionów złotych Adam.

G.    Ir Pies polizał Andrzeja w lewą nogę.

b.    Andrzeja w lewą nogę polizał pies.

c.    Pies w lewą nogę polizał Andrzeja, di Jan przedstawił wczoraj Annę Piotrowi.

b.    Jan) Annę wczoraj Piotrowi przedstawił.

c.    Jan 'przedstawił wczoraj Piotrowi Annę.

d.    Annę przedstawił wczoraj Piotrowi Jan.

e.    Jan przedstawił Annę Piotrowi wczoraj.

(aj Piotr zwierzył się matce ze swoich kłopotów.

H.

I.

4(>

i

QO>U s - Lf>Qju>C

\

M>-V.

Piotr syna skarcił.

Filmy przygodowe ogląda wnuczka.

Gerbery fioletowe zwiędły.

Przy okrągłym stole siedzieli interesanci.

i 33. Poniżej poszczególnych zdań wyjściowych (oznaczonych dużymi literami) podane zostały zdania (oznaczone małymi literami), które można z nich wywnioskować: albo na podstawie znaczenia wyrażeń językowych (takie zdania są dalej nazywane presupozycjami) albo na podstawie wiedzy o świecie. Odnosząc negację do zdań wyjściowych, ustal, które / podanych niżej zdań są ich presupozycjami. Presupozycje podziel na zdaniowe i leksykalne.

A.    Starszy brat męża Anny kupił samochód-w Londynie.

‘ a. Anna ma męża.    i ►

b. Mąż Anny ma starszego brata.

P c. Mąż Anny ma dwóch braci w niejednakowym wieku. C , d. Starszy brat męża Anny kupił samochód. f f - e. Starszy brat męża Anny kupił samochód w Wielkiej Brytanii.

B,    Ewa odziedziczyła po bracie kamienicę.

a.    Ewa miała brata.

b. Brat Ewy był właścicielem kamienicy. »—*    / A* |

F c. Ewa odziedziczyła coś po bracie, i

. d. Brat Ewy zmarł.

L e. Ewa dostała coś, co należało do jej brata za jego życia, a/ f. Istnieją ^przedmioty, które należały do brata Ewy. ^r Anna martwi się, że jej mąż został zwolniony z więzienia.

a.    Anna ma męża.

b.    Mąz Anny był w winieniu. ?l

c.    Mąz Anny został zwolniony z więzienia.

Wokół domu siostry Jana rosną modrzewie.

a.    Jan ma siostrę.

b.    Siostra Jana ma dom.

c.    Wokół domu siostry Jana coś rośnie. PI

I iotr w rozmowie z Adamem nie zdradził mu, że ma zamiar zwolnić swoją nową sekretarkę, a. Piotr rozmawiał z Adamem.

r

\P

O&i,

J&ouu

47