Obraz (630)

c

■o

n

LO

Charakterystycznymi spójnikami rozłącznymi są spójniki szeregowe ALBO i LUB, a także książkowy spójnik BĄDŹ.

3. Budowa zdania

I weszła do pokoju, i zamknęła za sobą drzwi Nie przyszła i nie zadzwoniła.

Nie przyszła ani nie zadzwoniła.

Ni to się uśmiechał, ni to krzywił.

Zarówno napisała list, jak i zadzwoniła.

Zarówno przyszła na wywiadówkę, jak też porozmawiała z wychowawczynią.

Nie tylko przyszła, ale także porozmawiała.

Weszła oraz zamknęła drzwi.

Przyszła, tudzież przyniosła kwiaty.

Przyszła, a nawet przyniosła kwiaty.

Weszła, a potem zamknęła drzwi.

Okno znajdowało się po prawej stronie od wejścia, a po lewej stał tapczan. 3.4.1.2. Wypowiedzenia składowe rozłączne

Wypowiedzenie rozłączne to składnik wypowiedzenia złożonego odnoszący się do sytuacji, która nie może współistnieć z sytuacją przedstawioną w składniku poprzednim.

Przykładami wypowiedzeń składowych rozłącznych mogą być następujące teksty:

Obejrzymy wystawę albo wysłuchamy koncertu.

Albo obejrzymy wystawę, albo wysłuchamy koncertu.

Obejrzymy wystawę lub wysłuchamy koncertu.

Obejrzymy wystawę bądź wysłuchamy koncertu.

Bądź obejrzymy wystawę, bądź wysłuchamy koncertu.

— nie można bowiem równocześnie iść na wystawę i na koncert.

3.4.1.3. Wypowiedzenia składowe przeciwstawne

Wypowiedzenie przeciwstawne to składnik wypowiedzenia złożonego, który odnosi się do sytuacji współistniejącej z sytuacją przedstawioną w składniku poprzednim, a ponadto zawiera element przeciwieństwa do niej.

470