Obraz2 (15)

i. •mimh*'. *•

«l . * ■ I k I •••••. ł.«»f*«»U».

*. !►»»»•»*•. •> ••••'» r#e»e-cri«*. ’•

Rys, T(. Schemat instalacji rafinacji nafty dłtlenkiem siarki według metody Edeleanu

-    raflnat wibogacony w pożądana składniki i pozbawiony zanleozy-• ICM0|

-    ekstrakt,.w któryś nagromadzone zostały składniki niepożądane.

Podczas ekstrakcji składniki tak rafinatu, jak i ekstraktn nie slega jg reakcjom Chemicznym. Ponieważ niepożądane składniki mieszaniny węglowodorowej przechodzę do ekstraktu i można je ilościowo wyodrębnić przez oddestylowanie rozpuszczalnika - rafinacja przebiega bez znaczących •strat. Zużycie chemikaliów jest nieznaczne, ponieważ rozpuszczalnik regeneruje sig i kieruje z powrotem do procesu*

Rafinacji selektywnymi rozpuszczalnikami poddaje sig najczęściej frakcje cigżeze benzyny, np. naftg,' olej napgdowy, a szczególnie oleje smarowe. Celem rafinacji w przypadku olejów smarowych jest oddziałanie węglowodorów parafinowych (jak taż aromatyczno-parafinowych i naftono-wo-parafinowych o długich łańcuchach bocznych) od związków asfaltowych, żywicznych oraz węglowodorów aromatycznych 1 naftenowych o krótkich łańcuchach bocznych. ‘ Węglowodory parafinowe i ich pochodne odznaczają się dobrymi wlaściwośelani smarowniczymi, są odporna na utlenienie i działanie różnych czynników chemicznych,' podczas gdy węglowodory aromatyczna, naftenowa, żywice Ł asfalty zawarta w olejach powoduję ich małą trwałość w czasie pracy i sprzyjają wydzia-*' laniu smól na powierzchniach trących.

Obecnie stosowane rozpuszczalniki‘ to' najczęściej furfurol, fenol, krezole i N~Mtylopirolldon (dawniej stosowano też nitrobenzen, aceton,' benzen i toluen}. Substancje te wykazują nie tylko należytą selektywność, ale mają także odpowiednie właściwości fizyczne (tempera-' tura wrzenia i krzepnięcia), są łatwo dostępna. ‘Nie wykazują ponadto właściwości korodujących 1 toksycznych. Nie są ona tak lotne jak 80_a*f dlatego nogą być mieszane z produktami naftowymi w warunkach' bezciśnieniowych i w dogodniejszym zakresie temperatur. Niekiedy jnko^: czynniki rafinująca stosuje się mieszaniny rozpuszczalników organicznych. Mieszaniny te mają właściwości "wypadkowe” w porównaniu do'

właściwości indywidualnych rozpuszczalników, np. celowo dobraną selektywność, zdolność do rozpuszczania, gęstość i lepkość.

I. tliUaklar, Z. lal •••• *• aeijoaiaal • >af laala. 3 •    • *•

•    ililritla. ••    *al««a» «a a«a*«alaala f#rf«rala.

S. r o z 4 11 a I a e * i 4. kalawa 4* a«M4l*al a farfaral • ■ -aul-r ••*••••

7. chi aSal «•. I. zi I • » n ł «r mM.m*. ». i‘i • k •••«»•*«•.

10. »e4|M*-aai

Rys. 77. Schemat instalacji rafinacji olejów metodą furfurolową

Rafinację olejów smarowych przeprowadza aię najczęściej przy wykorzystaniu furfurolu jako selektywnego rozpuszczalnika (temp. wrz. 163 C, d • 1,16 g/cm³). Proces zachodzi pod normalnym ciśnieniem,w temperaturze podwyższonej do S0-100°C (rys. 77). Furfurol oddziela się z ekstraktu Ł rafInatu przez destylację z parą wodną (zapobiega to jego rozkładowi w wyższych temperaturach). W odatojniku kondensat rozdziela się na warstwę górną - (roztwór furfurolu w wodzie l warstwę dolną - furfurol z małą domieszką wody (ok. 5%). Z warstwy dolnej wyodrębnia sig suchy furfurol, który powraca do obiogu. Stosunek objętościowy furfurolu do oleju poddawanego rafinacji wynosi ok. 2il.

Przykładem zastosowania mieszanego rozpuszczalnika jest metoda Ru-Sol, zalecana do raflnacjl-ciężkich destylatów i pozostałości podestylacyjnych zawierających asfalt. W metodzie tej czynnikiem ekstrakcyjnym jest propan 1 rozpuszczalnik -eolekto”, który składa aię z 65% krezolu i 35% fenolu, przy czyn propan i eelekto ną wzajemnie nierozpuszczalne.

MI