obraz8 (25)

ne między jogą i innymi praktykami tajemnymi Indii i Tybetu a praktykami i mocami psychicznymi znachorów australijskich. Hinduizm rozpowszechnił się w Indiach Wschodnich. Joga praktykowana jest na Bali, a pewne wyczyny znachorów australijskich są porównywalne do wyczynów ich kolegów z Papuazji”⁶⁵.

Jeśli sugerowany przez Elkina przebieg zdarzeń okazałby się uzasadniony, to mielibyśmy w Australii sytuację porównywalną do tej, jaką odnotowaliśmy w Azji Środkowej i na Syberii: tak jak wydaje się, że szamanizm środkowo- i pólnocnoazjatycki został głęboko naznaczony przez elementy kulturowe pochodzące z Mezopotamii, Iranu, Indii i Chin, podobnie korpus obrzędów, wierzeń i technik tajemnych znachorów australijskich przybrałby swą obecną postać przede wszystkim w wyniku wpływów indyjskich. Nie oznacza to jednak wcale, że te dwie formy szamanizmu - australijska i północnoazjatycka - winny być uważane za rezultat wpływów wyższych religii. Takie wpływy z pewnością zmodyfikowały szamańskie ideologie i techniki mistyczne, ale me stworzyły ich. Podobne rytuały szamańskie, a co jeszcze bardziej znaczące, parapsycholo-giczne wyczyny, porównywalne do wyczynów fakirów indotybetańskich lub „doktorów” australijskich, odnajdujemy w regionach, gdzie trudno zakładać wpływy indyjskie - na przykład w obu Amerykach. Nabycie mocy paranormalnych powszechnie jawi się jako rezultat treningu znachorów, a zwłaszcza ich doświadczeń śmierci i zmartwychwstania mistycznego, obcowania z bogami, demonami i duszami zmarłych, technik udawanego lub rzeczywistego opętania i transu. Właśnie w tym środowisku magów i ekstatyków, starających się - niekiedy wypaczonymi środkami - radykalnie zmodyfikować swe normalne zachowanie, może się umocnić wiara w moce paranormalne. A takie środowiska magów i ekstatyków istnieją już w najbardziej archaicznych stadiach kulturowych. Ewentualne wpływy indyjskie w Australii, tak jak pewne wpływy lamaizmu na Syberii, dokonały tylko potwierdzenia, sprecyzowania i udoskonalenia lokalnych tradycji prastarej magii.

Co więcej jednak: techniki i ideologie specyficznie szamańskie - na przykład wniebowstępowanie za pomocą drzewa lub „magicznego lotu” - są prawie powszechnie poświadczone i trudne wydaje się wyjaśnianie ich wpływami indyjskimi czy mezopotamskimi. Równie rozpowszechnione są ⁶⁵ Elkin, op. cit., s. 76-77.

146