P1010023 (12)

2 poi, XII w. budowanie kapitelu z gęstej, splecionej wici roślinnej, budowanie z całej masy a nie doklejanie, gęste plecionkowe układy, z których wyrastaja młodziutkie pączki. Ok. 1200 Magdeburg; dekoracja podporządkowana kształtowi kielichowo- blokowemu.

Pol. XII w. docierają do Europy formy bezpośrednio przyniesione z Włoch (żywa tradycja sztuki antyku); plastyczne liście przemieszane z barbarzyńskimi maskami, mięsisty, mocno wywieszający się liść (Werona, Piacenza, Hildesheim), szczególnie środowisko nadreńskie, drugie po nadmozańskim gdzie nastąpiło przyswojenie antycznej formy, plastyczny mięsisty liść.

80- te 1. XII w; kształtuje się bardzo istotny dla XIII w. kapitel kielichowo-blokowy, później kielichowy.

1180- 1200 (w Polsce 1250), Nadrenia; powstaje kapitel kielichowo-blokowy, na przełomie XII- XIII wieku zmieniają się jego proporcje.

- 1200- 1250 Lancetowa: 1200 u góry elementy liścia palmetowego, u dołu stylizacja- lancetowe kształtowanie dolnej partii, 1210/40 dominacja motywu lancet. A) Koncepcja, że stąd ornament lancetowy, a potem lancetowo-guzowy (tradycja francuska). B) Koncepcja, że niezależnie obok roślinnych, na terenie szkoły Otterbeck, wymyślono surowe, płaskie lancety (kat. Laon)

a)    1210- 40 lancety dominują ok. 1210- 1 kondygnacja, guzy kwiatowe; 1210/20 zwinięty u góry duży masywny guz

b)    im bliżej 1240 2 kondygnacje o różnych wysokościach, dolna część schematyczna, mocne wyrzucenie lancet poza obrys, ornament dostosowuje się do kształtu kielicha, lanceta zamknięta jednym lub kilkoma kwiatami też z guzów- 2 kwiatki. Wyczuwamy konstrukcję kielicha, ornament dostosowuje się do kształtu kielicha, im bliżej 1240 lancety bardziej nerwowo ułożone, różnicują się \v-ysokości lancet Przed 1250 rozbujanie elementów dekoracji, nerwowe, dynamiczne formy, rozwinięty guz, liść plastyczny odchodzi od kielichowego rdzenia, coraz większy wianuszek przekrywa lancety.

c)    Ok. 1200 na kapitelu kielichowym maleje impost (kielich się wysmukla, blok maleje), smukły mocno wycieniowany. Przeciwwagą dla niego jest kapitel piszczałkowy (Nadreński) podobny do poduszkowego, który jest jego negatywową odpowiedzią. W architekturze cysterskiej: kapitele talerzowe (Francja, do Polski z Czech 1.40 XIII w.)

d)    XHI pogranicze niemiecko- francuskie: pojawia się w Strassburgu nowy trodzaj dekoracji (1225), dodaje się naturalistyczne gałązki, które tworzą poprzeczne a nie wertykalne układy, wprowadza się owady, ptaszki, cały przejęty z natury repertuar form (winna latorośl, liście dębu, róży); początek gotyckiego naturalizmu.

- 1220- 30 do 1270 roślinna: 1200- 1270/80 naturalizm gotycki, kompozycja wieńcowa, przed 1250 rozbujanie elementów dekoracji, nerwowe dynamiczne i rozbujane formy, rozwinięty guz. Kapitel: prosta tulejowa