62
konaumsntów w OwiłIg tuork I bndsó ampryc/nytt.
nicMrły- nic ma jcdno/.nat/nych danych waku/ujących, ile rzeczy*^ (Hłkonujc konsument pr/cd podjęciem ostatecznej decyzji. Niektóre rozp^? Wlkuwiją na Ir/.y clapy, inne — na cztery, a jeszcze inne — a/ na dziewięć cw Z badań empirycznych wynika, żc przebieg prticcsu decyzyjnego zależy. ml rodzaju kupowanego dobra, Porównanie zakupu czterech produktów: <*., słodyczy, cyfrowego aparatu fotograficznego i wyjścia do restauracji wik Ulotne ró/nlcc w przebiegu tych proceaów, Konfrontacja dwóch procek dóln podsiawowycli — owoców i słodyczy — pozwala zauważyć, że nie etapy procesu decyzyjnego są realizowane67. I tak, w przypadku zakupu mijczcAdcj pornjju się etap zbicrunia informacji nieformalnej i dokonywania w,y fpolród dostępnych murek (tablica 2.2).
Tablica 2,2, Odiotak raapondtntów, którzy pomijają dany etap procesu decyzyjny zakupie elodyozy lub owoców (w %)
Klnpy |iriM'i'»u decyzyjnego |
Owoce |
Słota |
hnnyil zakupu owoców/alodyczy |
o i | |
Zhloimilr Inlómiiirjl o dostępnej ofercie w aklcpuch, z reklum itp. |
X .« |
31 |
/hlriniilr Informacji o ilodyczach od Innych konsumentów |
X 1 |
43 |
Podjęcie decyzji zakupu owoców/ilodyczy (że zostaną kupione) |
6 |
31 |
Wybór konkrelnefo rodzaju owoców/ilodyczy |
6 |
43 |
Wybór miejsca zakupu owoców |
6 |
x i |
Jrd/onle owoców/ilodyczy |
o m |
0 |
t imm zakupionych owoców/ilodyczy |
28 |
22 |
II w a11 « - nlr uw/|l(dnloflo W badaniach
, , ,,,11,, ,.\ |hn|'i, i | Sowa, Hulii poneu/dlnych czlonkdw rodziny ir proce dr decyzyjnym, Akademia Elaomu Katnwli* 2001 (muiynopti),
, Proco decyzyjny konsumenta I jego przebieg ar Su*sSs wyników badaó 53
poszukuje informacji nieformalnej o możliwościach dokonania zakupu, a 58% mc poszukuje informacji formalnej (tablica 2.3).
Konsumenci kupują słodycze bardziej impulsywnie, rezygnując /.c zdobywa informacji i prowadzenia rozważań nad wyborem konkretnej marki. Nieco czpo jednak nil w przypadku owoców dokonują oceny zakupionych dóbr.
W pr/cdwlcńslwie do zakupu słodyczy i owoców, przebieg procesu uty apamiii fotograficznego Jest kompleksowy. Prawie 90 % nabywców przechodzi po wn/ymkie etapy lego procesu, łącznic z oceną decyzji. Jeszcze inaczej wyj# decyzja o skorzystaniu / restaurucji. W tym przypadku aż h2‘J» klientów »
** v\ iv* «• i n« tan Ismal zob. t. Ch KwaJ-Choi, K Marshall, Mtiuurltm hiflunnr uuk f* Hu mon Mokmy l'i,\ rii Ilony on I>lnnrollimnl Mrlhod, „(JUllIllilliW Mul kol Kcsrntch" IW1'* liiua 2
1 IUUiiii liniały |N /rpum Mtl/tuir w i mum ii hmlart Nliiluiowj i ll w Kntoili/u łładttń kum** Akiulfinil I komunli/mj w Katowicach technika ankiety luyptwireiliiicj mu/ ankiety iwuylanąp* WrktDuiii ;n,| w o tti/Hnlii -(HIS r « województwie tląokim na piohie ISO osób /oh A Sufi I AV/.i put/i ;rsolno h i ;/i>/iiihi nnhiny H pin rur dr> v;yjn\m, Akademia Bku*** Katów ii o 2tkM tmauynopti).
Niektórzy badacze zakładają, że zachowanie konsumenta oraz podjęcie przez niego decyzji zakupu poprzedza dokonujący się w jego umyśle złożony proces gromadzenia i przetwarzania informacji, który stanowi część procesów racjonalnego rozwiązywania problemów przez nabywcę**. Zgodnie z tym ujęciem, procesy dokonywania zakupu przez konsumentów to sytuacje wymagające istotnego zaangażowania. Uważa się też. że konsumenci mają zdolność do odbierania i interpretowania znacznej ilości informacji oraz do dokonywania na szeroką skalę poszukiwań i ocen poprzedzających zakup, w których wyniku kształtują się ich trwałe przekonania i postawy Zgodnie z tym podejściem, nabywca jest zaangażowali) w zdobywanie informacji rynkowych, potrafi określić istotne różnice międ/s gatunkami tego samego wyrobu i za pomocą specjalnych procedur porównawczych dokonuje w \ boru jednej wersji produktu0* Wielu badaczy twierdzi
** W uwi iw lemat ucuMulikWi konsumentów i jej różnych ujęć — zob. E. tćieżel. ZwAntiWM &<»i.M<m/H \jh* a nkkwmmwy - , u teonetycyu, w: Zachowania konsume/Uińe — aeienmuwatn.
ruąomilnoAY, jw
** U K K>\aU. K E. Goldsniith. Psy\'Moghi konsumenta— jw.. & 44.
Tablica 2.3. Odsetek respondentów, którzy pomijają dany etap procesu decyzyjnego przy zakupie aparatu fotograficznego lub wizycie w restauracji (w %)
Etapy procesu decyzyjnego |
Aparat cyfrowy |
Restauracja |
1. Pomysł zakupu aparatu/wyjCcia do lokalu |
0 |
2 |
2. Poszukiwanie informacji w różnych mediach (u sprzedawców) |
4 |
38 |
3. Zbieranie informacji od innych użytkowników/klientów |
11 |
62 |
4. Podjęcie decyzji zakupu aparatu/wyjściu do lokalu |
0 |
14 |
5. Wybór marki i typu aparatu (jego parametrów technicznych)/wybór konkretnego lokalu |
3 |
6 |
6. Ewentualna rezerwacja miejsc |
X |
34 |
7. Ustalenie warunków zakupu (miejsca, czasu zakupu, form płatności) |
3 |
X |
8. Zakup aparatu |
3 |
X |
9. Korzystanie z aparatu |
0 |
X |
10. Ocena użytkowanego aparatu/ usługi lub lokalu |
4 |
26 |
II. Ogólna ocena podjętej decyzji (ceny. warunków, miejsca zakupu) |
7 |
X |
12. Ew. składanie reklamacji |
36 |
X |
13. Wybór potraw |
X |
8 |
14. Zapłacenie rachunku |
X |
6 |
Uwaga. x — nie uwzględniono w kadmach. Źródło: Jak tablicy 2.2.