P1040067

nie obracane, co powoduje także obrót szklanej tarczy 4, na której naniesiona jest skala kątowa w stopniach. Tarcza jest prześwietlona strumieniem świadj z oświetlacza 5, dzięki czemu skalę tę razem z płytką noniusza 6 obserwuje się w okularze 7 (dokładniejszy opis głowicy można znaleźć w [1] s. I39 rys. 47.2). Każdemu położeniu kątowemu rejestrowanemu w okularze 7 odpo. wiada położenie promieniowe końcówki pomiarowej 8 rejestrowane w okularze 9 mikroskopu Odczytowego ze Spiralą Archimedesa (opis w ćw. 3). Sposób odczytu kąta W okularze 7 pokazano na rys. 7.12. Zarys krzywki mierzy się w układzie biegunowym (jak na rys. 7.9).

ł

Rys. 7.11. Schemat przyrządu kłowego z optyczną głowicą podziałową

Przyrząd do pomiaru krzywek wyposażony jest w dwa rodzaje końcówek pomiarowych: rolkową (rys. 7.13a) i ostrzową (rys. 7.13b). Z uwagi na błąd Ar, jaki powoduje zastosowanie końcówki rolkowej, można ją stosować jedynie do mierzenia zarysów zbliżonych do okręgu. Wstępną czynnością jest ustawienie osi końcówki pomiarowej na wysokości osi kłów przyrządu

a)    b)

r .    ; Ar    , r

Rys. 7.13. Schemat pomiaru promienia zarysu krzywki różnymi końcówkami: a) rolkowa (z błędem

Ar), b) ostrzowa

73. PRZEBIEG ĆWICZENIA I OPRACOWANIE WYNIKÓW POMIARÓW

Studenci w podzespołach 1 — 2-osobowych przechodzą przez cztery stanowiska pomiarowe.

Stanowisko 1 — uniwersalny mikroskop pomiarowy

-    Pomiar promienia łuku za pomocą okularowej głowicy rewolwerowej.

-    Pomiar promienia łuku metodą pośrednią (przez pomiar cięciwy i strzałki).

Stanowisko 2 — projektor warsztatowy PrW2 Należy odrysować na kalce (w możliwie największym powiększeniu) zarys mierzonego łuku kołowego oraz zarys mierzonej krzywki (konstrukcję wy-kreślną wykonuje się pod koniec ćwiczenia lub w domu).

Stanowisko 3 — promieniomierze, wałeczki pomiarowe, mikrometr, głęboko-ściomierz, płytka wzorcowa

-    Określenie promienia łuku za pomocą kompletu wzorców płytkowych (promieniomierzy).

“ Określenie promienia łuku pomiarami pośrednimi przy użyciu wałeczków pomiarowych.

Stanowisko 4 — przyrząd kłowy z optyczną głowicą podziałową (ława po-miarowa)

Pomiar zarysu krzywki w układzie biegunowym. Przed przystąpieniem do P°ttiaru wierzchołek końcówki ustawić na wysokości osi kłów.

Uwagi ogólne: Każdy pomiar (w miarę możliwości czasowych) ytconać kilkakrotnie, obliczając średnią z wyników. Wyniki umieszcza się ^w Protokole pomiarowym.