a ........ \}śaMartwy*jd0fl«c«le
43
t polityki lokacyjnej instytucji finansowych prowadzących działalność lokacd (toweswyjną) na rynku papierów wartościowych, a także od bczpieczacgft|l redanu t>nu inwestycjami;
• organizacji, efektywności i bezpieczeństwa rynku kapitałowego;
• oczekiwań co do kształtowania się cen papierów wartościowych i ich stóp z«* ni przy danym ryzy ku;
• koniunktur) gospodarczej w kraju i na święcie, tendencji na światowych ^ kadr kapitałowych i procesów globalizacji (w tym stopnia zainteresowania i* nestorów zagranicznych alokacją kapitału tu giełdach zagranicznych).
Możliwości przyciągania środków pieniężnych tu rynek papierów wartość* wy eh mają żarem swoje źródło we w szelkich oszczędnościach gospodarstw don* wych. oszczędnościach państwa (pochodzących z podatków i długu publicznego, oszczędnościach banków i innych instytucji finansowych prowadzących długot* minową działalność lokacyjną. Generalnie, popyt jest utożsamiany z ujemną korę. lacją między ceną instrumentów finansowych a ich ilością, którą inwestorzy są skłonni i mogą nabyć w danym okresie przy założeniu ceteris paribus. Cena jen ważnym elementem definicji popytu, ale nie musi być dominującym czynnikiem określającym popyt. Wtórny popyt na papiery wartościowe ujawnia się na wtórnym rynku kapitałowym, gdzie podmioty oferują chęć ich zakupu w celu pomnożenia dochodów wynikających z różnic kursów tych papierów.
Na współczesnych rozwiniętych rynkach popyt na papiery wartościowe zależy od stopnia instytucjonalizacji rynku kapitałowego, tzn. zakresu, w jakim akumula-qa pieniężaa jest przejmowana przez instytucje finansowe, tzw. inwestorów instytucjonalnych. Instytucje te posiadaną akumulację pieniężną lokują właśnie w pap* ry wartościowe. Zatem popyt na nie zwiększa się wraz ze wzrostem możliwości ich aukcyjnego zakupu. W rezultacie zapotrzebowanie na papiery wartościowe zgłaszają nie tylko inwestorzy indywidualni, lecz także inwestorzy instytucjonalni prowadzący działalność lokacyjną (fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, towarzystwa ubezpieczeniowe, banki, państwo i samorządy lokalne, inwestorzy zagraniczni ).
Inwestorzy poszukują coraz bardziej efektywnych inwestycji kapitałowych. Jest to możliwe dzięki zmienności koniunktury na rynkach pieniężnych i kapitałowych zarówno krajowych, jak i światowych (globalnych), między którymi powstaje coraz więcej różnego rodzaju zależności. Inwestorzy, poszukując efektywnych loku dla swojego kapitału, w swoich decyzjach finansowo-inwestycyjnych uwzględniają konkurencyjne formy inwestowania (lokaty bankowe zlotowe i walutowe, papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa funduszy, nieruchomości) różniące są stopą zwrotu i ryzykiem. Główne cechy inwestycji kapitałowych to;
• kapitał występuje w formie kapitału finansowego;
• przedmiotem inwestowania jest zróżnicowany kapitał finansowy, czyli papiery wartościowe Średnio- i długoterminowe;
SiHHm
# obrót papierami wartościowymi, czyli różnymi płynnym tabun kapnafc. mott być realizowany szybko na różnych rynkach kapitałowych;
$ inwestor wybiera różne lokaty kapiułu (papiery wartościowe) według kryterium własnych preferencji (np. stopy zysku) i ryzyka inwestycyjnego.
Pojęcie rynku papierów wartościowych me jest utożsamiane ze ściśle zlokalizowanym miejscem spotkań (transakcji) sprzedających i kupujących te papiery, ale z widoma instytucjami kreującymi wołumen obrotów oraz z zasadami i mechanizmami, za pomocą których są realizowane te obroty, fazemowaay w literaturze podział rynku kapitałowego, w tym rynku papierów wartościowych [10], ma istotne znaczenie metodyczno-pnkiyane w jego ocenie.
Głównym kryterium podziału rynku papierów wartościowych jest jego zakres i ferma nadzoru oraz jego specyfika. Wyodrębnia się (rys. 2.4);
• rynek publiczny (formalny):
• rynek prywatny (niepubliczny, nieformalny).
Rynek prywatny nie ma charakteru formalnego. Istnieje on. gdy nabywcy i oferujący papiery wartościowe (walory) porozumiewają się między sobą i w sposób dowolny zawierają transakcje (niestandardowe, kontrakty) w miejscu i czasie wybranym przez siebie, a jednocześnie przestrzegają jedynie przepisów prawi Na rynku tym występują spółki, które jeszcze dostatecznie nic rozwinęły się i nie potrzebują dużego kapitału. Ponadto transakcje kupna-sprzedaży walorów mają charakter ograniczony
Szczególne znaczenie ma jednak rynek publiczny, ni którym zachowanie nabywców i oferujących przedmiot handlu — papiery wartościowe — podlega zasadom i mechanizmom określonym w regulaminie (handel standaryzowanymi kontraktami). Na tynku tym występują większe spółki, które poszukują odpowiedniego kapitału i są dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi. Na rynku publicznym papiery wartościowe (akcje, obligacje) są w posiadaniu dużej liczby osób. Aby papiery te były atrakcyjne dla maksymalnie dużej liczby osób. muszą mieć określone standardowe cechy umowne. Ta z kolei, powoduje ich większą płynność w stosunku do niestandardowych kontraktów na rynku prywatnym.
W Polsce zakres i mechanizmy wprowadzania oferty publicznej określa ustawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi z 1997 r. Według tej ustawy .....publicznym obrotem jest proponowanie nabycia lub nabywanie emitowanych w serii papierów wartościowych, przy wykorzystaniu środków masowego przekazu albo w inny sposób, jeżeli propozycja skierowana jest do więcej niż 300 osób lub do nie oznaczonego adresata" [82,83]. W Polsce w ofercie publicznej obow iązuje