• inne OMby prawne prowadzące działalność gospodarce, (np. przedsiębiontm T
produkcyjne, handlowe, rolne, spółdzielcze, stowarzyszenia i organizacje);
• osoby fizyczne.
Nadzór nad handlem zagranicznym i jego koordynację w skali całego kraju pny. wadzi, jako organ naczelny, minister gospodarki. Obrót towarowy z zagranicą nie wymaga w zasadzie uzyskiwania zezwoleń. Ograniczenie w handlu zagranicznym wynika jedynie z wewnętrznych i zewnętrznych kontyngentów ilościowych i wartościowych lub z obowiązujących przepisów. Zezwolenie ministra gospodarki należy uzyskać tylko na import i eksport niektórych towarów (np. niektóre towary przeznaczone na cele wojskowe lub policyjne, materiały radioaktywne i lub towarów, dla kió-rych zostały wprowadzone czasowe ograniczenia.
Z dniem 1 maja 2004 r.. po przystąpieniu Polski do wspólnego europejskiego rynku, pojęcia takie jak import i eksport odnoszą się wyłącznie do wymiany handlowej z krajami spoza Unii Europejskiej. W ramach wymiany towarowej między państwami członkami Unii mamy do czynienia z wewnątrz współ not owym naby-triem i wewnątrzwspólnotową dostawą towarów. Przez wewnątrz wspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie towaru w innym państwie członkowskim i przywiezienie go na terytorium Polski, a wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów to wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego.
Transakcja w handlu zagranicznym oznacza kompleks czynności związanych z operacją kupna-sprzedaży towarów & usług w handlu zagranicznym. Czynności te zmierzają do przeniesienia prawa własności danego dobra i wykonania świadczeń wzajemnych (np. zapłata) na warunkach uzgodnionych i określonych w umowie między partnerami zagranicznymi.
Przedmiotem transakcji I handlu zagranicznym są więc towary lub usługi, niekiedy zaś towary i usługi łącznie, np. dostawa urządzeń wraz z ich montażem i uruchomieniem. Transakcje obejmują grupę umów wzajemnie powiązanych, przy czyn wyróżniamy umowy dwojakiego rodzaju: umowy podstawowe I umowy pomocnicze, jeżeli transakcja jest przeprowadzana przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwo handlu zagranicznego, to są zawierane dwie umowy zaliczane do omów podstawowych; jedna z kontrahentem krajowym, druga — z kontrahentem zagranicznym. Umowa z kon* trahentem zagranicznym jest nazywana kontraktem, leżeli w trans akcji nie bienc udziału przedsiębiorstwo handlu zagranicznego, to umowa podstawowa npaiii ta ssę do kontraktu krajowego producenta lub odbiorcy towaru I partnerem npauujijit.
Jeżeli w transakcji eksportował kontrahent krajowy jon producentem tonera. — -»*<tucbionlwo handlu zagranicznego może zawrzeć z nim umową na wian)
rachunek, umowę komisową lub umowę agencyjną. Umowa kupna i sprzedaży na własny rachunek przedsiębiorstwa handlu zagranicznego polega na tym, że producent krajowy sprzedaje temu przedsiębiorstwu wytworzone przez siebie towary i otrzymuje za to zapłatę według uzgodnionej ceny. W umowie komisowej przedsiębiorstwo handlu zagranicznego występuje jako komisant, który zobowiązuje się do Sprzedaży wyrobów producenta (komitenta) odbiorcy zagranicznemu według określonej ceny i na ustalonych warunkach. Przedsiębiorstwo handlu zagranicznego jako komisant działa we własnym imieniu, ale na rachunek komitenta (producenta) i jego wynagrodzeniem jest prowizja. W wypadku umowy agencyjnej przedsiębiorstwo handlu zagranicznego sprzedaje towary w imieniu » na rachunek producenta i otrzymuje za to również prowizję w określonej wysokości.
W transakcji importowej przedsiębiorstwo handlu zagranicznego może zawierać z odbiorcą krajowym umowę kupna i sprzedaży na własny rachunek, w takim wypadku przedsiębiorstwo to występuje jako samodzielny kupiec, który kupuje towar za granicą i sprzedaje krajowemu odbiorcy, lub umowę agencyjną, co oznacza, że przedsiębiorstwo występuje tu w imieniu i na rachunek odbiorcy krajowe go.
Umowy pomocnicze są zawierane z różnymi firmami; są wśród nich umowy spe-dycyjne na zorganizowanie przewozu towarów, umowy z przewoźnikami na transport i towarzystwami ubezpieczeniowymi na ubezpieczenie towarów od ryzyka uszkodaa-nia lub utraty, umowy z przedsiębiorstwami powierniczymi na przeprowadzenie kontroli jakości towaru, umowy z bankami na dokonanie zapłaty lub inkasa naleznośct.
Jak wynika z przedstawionych przypadków, uczestnikami transakcji na podstawie umów podstawowych są: kontrahent zagraniczny, przedsiębiorstwo handlu zagranicznego oraz producent w eksporcie lub odbiorca w imporcie. W obrocie bezpośrednim. w którym rezygnuje się z pośrednictwa przedsiębiorstwa handlu zagranicznego. są tylko dwaj uczestnicy: kontrahent zagraniczny * producent lub odbiorca krajowy. W transakcji mogą także uczestniczyć partnerzy umów pomocniczych spedytor, przewoźnik, przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe, powiernicze, banki np.
10.2.2.
Cena jest istotnym warunkiem zawarcia transakcji. Rozliczenia miedzy stwem handlu zagranicznego a przedsiębiorstwem produkcyjnym w ekspo w imporcie opierają się na trzech rodzajach cen: tu rędowych, mnsakcypąych nych. Cena urzędowa jest ustalona przez mim itrrrao finansów aa ńhcM towary (np. lekarstwa) i usługi. Cen transakcyjna ao c Uczona na złote według obecnego kursu. Pozostałe ceny i są rezultatem mtalcfi między kontrahentami.
W obrocie zagrani* mym towarami masowymi (mam. płody młne czynnikiem kształtującym cenę są kośny wytworami* | kusaj ampns •grzętu inwestycyjnego (mn/yny. tnąjnm tocknicm) tywaie niskie wobec wyeofctch knaatów myt w—ma hd na również wyahoh cła.