385
385
SPIS RZECZY
Przedmowa...................... 9
I. Planety ....................... 11
Definicja — Układ Słoneczny — Pozorne ruchy planet — Rzeczywiste ruchy planet — Konfiguracje — Obserwacje planet przez teleskop
II. Merkury ....................... 30
Orbita — Obrót perihelium Merkurego — Warunki widoczności — Przejście przed Słońcem — Zjawiska obserwowane podczas przejść Merkurego przed Słońcem — Fazy, pozorna średnica, jasność, barwa — Średnica, objętość, masa, gęstość, siła ciężkości — Podobieństwo do Księżyca — Szczegóły powierzchniowe — Odkrycia E. M. Antoniadiego — Opis powierzchni Merkurego (hermografia) — Obserwacje Merkurego na Pic du Midi (Planisfera Dollfusa) — Libracja w długości — Atmosfera — Temperatura
III. Wenus........................ 83
Odległość. Orbita — Warunki widoczności — Przejścia przed Słońcem — Jasność — Cienie pochodzące od Wenus — Zielony błysk — Barwa — Fazy i ich widoczność okiem nieuzbrojonym — Fazy Wenus widziane przez teleskop. Odkrycie faz Wenus przez Galileusza — Zjawisko Schrótera — Światło popielate — Zjawiska pokrewne — Czy światło popielate jest zjawiskiem realnym?— Hipoteza Schlumbergera — Próby wyjaśnienia zjawiska „światła popielatego” Wenus — Zorzowa hipoteza Lampa. Pole magnetyczne Wenus — Średnica Wenus
— Spłaszczenie biegunowe — Objętość, masa, gęstość, siła ciężkości — Szczegóły obserwowane na tarczy Wenus — Ciemne plamy — Jasne plamy — Załamania na terminatorze
— „Czapy polarne” Wenus — Fotografie Wenus — Zjawisko
Rossa. Wstępne rozważania na temat struktury atmosfery Wenus — Położenie osi obrotu Wenus — Obserwacja Wenus na Pic du Midi — Zjawiska obserwowane podczas przejścia Wenus przed tarczą Słońca — Zjawisko Łomonosowa, fałszywa aureola i inne zjawiska — Wydłużenie rogów sierpa Wenus — Zakrycia gwiazd przez Wenus — Pierwotne przypuszczenia co do składu atmosfery Wenus — Skład chmur na Wenus — Ogólne zarysy ewolucji atmosfer planetarnych —
Czy na Wenus jest woda i tlen? — Obrót Wenus — Temperatura na Wenus — Powierzchnia. Możliwość istnienia życia
— Czy Wenus ma satelitę?
IV. Ziemia........................177
Droga — Obrót Ziemi, pory roku — Średnica, objętość, masa, gęstość — Wnętrze Ziemi — Atmosfera — Ogólna cyrkulacja atmosferyczna — Chmury — Temperatura — Powierzchnia
— Księżyc
V. Mars.........................251
Odległość. Orbita — Obrót. Pory roku — Średnica, objętość gęstość, siła ciężkości — Atmosfera — Żółte obłoki — Białe obłoki i opady atmosferyczne — Zagadkowe rozbłyski — Gigantyczne wybuchy czy burze pyłowe — Niebieskie obłoki
— Efekt Wrighta — Fioletowa warstwa i tak zwane niebieskie rozjaśnienie — Temperatura — Czapy polarne — Lądy — Czy cala powierzchnia Marsa jest płaską pustynią? — Ciemne obszary — Zmiany obserwowane na powierzchni Marsa — Czy na Marsie istnieje życie? — Czy na Marsie są istoty rozumne?
— Tajemnice meteorytu Orgueil — Jak dalece rozwinęła się cywilizacja marsjańska — Księżyce Marsa — Czy księżyce Marsa są sztucznymi satelitami Marsjan?
VI. Jowisz........................333
Odległość, orbita, rozmiary, masa, gęstość, siła ciężkości — Obrót, budowa wewnętrzna — Twory powierzchniowe —
Skład atmosfery, wyjaśnienie obserwowanych zmian — Hipoteza Cortesiego — Czy Jowisz ma wokół siebie pierścienie?
— Księżyce Jowisza
VII. Saturn . . .....................370
Odległość, orbita rozmiary, masa, gęstość, siła ciężkości — Obrót, twory powierzchniowe, atmosfera — Pierścienie —
Czy pierścienic Saturna są tworami zmiennymi? — Skład i powstanie pierścieni — Księżyce Saturna
VIII. Uran ........................
Historia odkrycia — Odległość, orbita, rozmiary, masa, gęstość, siła ciężkości — Obrót — Wygląd nieba na Uranie — Twory powierzchniowe, atmosfera — Księżyce Urana
IX. Neptun .......................
Historia odkrycia — Odległość, orbita, rozmiary, masa, gęstość, siła ciężkości — Szczegóły powierzchniowe, atmosfera, obrót — Księżyce Neptuna
X. Pluton........................
Historia odkrycia — Odległość, orbita, rozmiary, masa, gęstość, atmosfera, powierzchnia — Czy Pluton jest dawnym księżycem Neptuna?
XI. Powstanie układu planetarnego.............
Wspólne cechy planet — Czy Słońce i planety powstały z mgławicy? — Hipoteza mgławicowa Kanta-Laplace’a — Katastroficzna hipoteza Jeansa-Jeffreysa — Próby Lyttletona — Zarzuty natury (filozoficznej — Powrót do hipotezy mgławicowej — Co mówią meteoryty? — Powstanie Słońca — Powstanie planet, komet i meteorytów — Ewolucja trwa nadal
XII. Planety innych słońc .................
Możliwość obserwacji planet innych gwiazd — Odkrycie towarzyszy Syriusza i Procyona — Gwiazdy czy planety? — Tajemnica gwiazdy 61 Cygni — Życie innych światów — Co to jest ekosfera? — Ekosfery planet innych gwiazd — Czy nawiążemy kontakt z innymi społeczeństwami istot rozumnych?
Tablice .......................
Indeks nazwisk....................
Indeks rzeczowy ...................
396
401
405
420
435
439
123
5
6
i