Jeśli ukarany uiścił wcześniej karę grzywny (lub została ona przymusowe ściągnięta), to w przypadku wydania postanowienia o uchyleniu mandatu, przepis art. 140 § 3 k.k.s. przewiduje dwie różne drogi postępowania, zależne od podstaw faktycznych i prawnych orzeczenia sądu. Jeśli w postępowaniu sąd stwierdził, że sprawca nie popełnił wykroczenia skarbowego, to kwota pobrana na poczet kary grzywny podlega niezwłocznemu zwrotowi. Jeśli zas podstawą uchylenia mandatu było ustalenie przez sąd, iż sprawca jednocześnie popełnił przestępstwo skarbowe lub jego czyn wyczerpuje znamiona przestępstwa lub wykroczenia powszechnego, to uzyskaną kwotę kary grzywny zatrzymuje się do zakończenia postępowania jako zabezpieczenie majątkowe na poczet grożących kar, środków' karnych i kosztów' postępowania.
W przypadku stwierdzenia, że dany sprawca nie popełni! wykroczenia skarbowego, uchylenie prawomocnego mandatu powoduje, że wr danej sprawie formalnie ponownie pojawia się możliwość sporządzenia i skierowania do sądu aktu oskarżenia (L. Wilk, J. Zagrodnik, Kodeks..., s. 674), bowiem tylkc prawomocny mandat karny stanowi negatywną przesłankę wszczęcia dochodzenia w tej samej sprawie, zgodnie z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. wt z w. z art. 113 § 1 k.k.s. (T. Grzegorczyk, Kodeks..., s. 562). Dalsze prowadzenie postępowania karnego lub postępowania w sprawie o wykrocznie w stosunku do tego samego sprawcy również nie jest wykluczone, o ile dany czyn sprawcy, choć nie stanowi wykroczenia skarbowego, wyczerpuje znamiona przestępstwa lub wykroczenia powszechnego (L. Wilk, J. Zagrodnik, Kodeks..., s. 682).
Zgodnie z art. 141 k.k.s. nadzór nad postępowaniem mandatowym sprawuje minister właściwy do spraw finansów, a w zakresie niefinansowych organów postępowania przygotowawczego minister wiaściwy do spraw wewnętrznych lub Minister Obrony Narodowej. Nadzór ten nie ma charakteru procesowego, lecz wyłącznie administracyjny (F. Prusak, Kodeks..., t. II, s. 1055). Nadzór ten może więc się przejawić w żądaniu sprawozdań, dokonyw^aniu analiz, organizowaniu szkoleń, udzielaniu wyjaśnień lub wytycznych, mających na celu rozwiązywanie problemów7 występujących w praktyce postępowania mandatowego (L. Wilk, J. Zagrodnik, Kodeks..., s. 683).
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności należy do tradycyjnych instytucji prawa karnego skarbowego. Jej istota polega na wystąpieniu przez sprawoę przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego do finansowego organu postępowania przygotowawozego z wmioskiem o zezwolenie
370