Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 07 20095901 bmp

I> M<Quail. Teoria komumkowmia masowego. Winawi 2W' ISBN »»?B-łCS-OI-15153-9, ©by WN PWN 2007

95 Rozdział 4. Teoria mediów a teoria społeczna

riach. które za chwilę opiszemy, uderza niejednoznaczność roli przypisywanej mediom. Często prezentuje się je jako ..postępowe" lub „reakcyjne”, zależnie od tego. czy przyjęta zostanie orientacja dominująca (pluralistyczna), czy też alternatywna (krytyczna, radykalna). Pomimo niepewności trudno wątpić, że media - wszystko jedno: kreatorzy czy lustra rzeczywistości - są najważniejszymi przekaźnikami komunikatów na lemal społeczeństwa. Na gruncie tej obserwacji najłatwiej organizować alternatywne perspektywy teoretyczne.

4.2. Komunikowanie masowe jako proces społeczny - zapośredniczenie stosunków i doświadczeń społecznych

Centralne założenie, odnoszące się zarówno do społeczeństwa, jak i do kultury, głosi, że instytucja medialna ze swej natury jest zaangażowana w produkcję i dystrybucję wiedzy w najszerszym sensie tego słowa. Wiedza ta pozwala nam nadać pewien sens naszemu doświadczeniu świata społecznego, nawet jeśli „uzyskiwanie znaczenia" zachodzi na wiele stosunkowo autonomicznych i zróżnicowanych sposobów. Informacja, obrazy i idee udostępniane przez media mogą. dla większości ludzi, być głównym źródłem świadomości wspólnej przeszłości (historia) i aktualnego położenia społecznego. Są one również magazynem wspomnień i mapą tego, gdzie i kim jesteśmy (tożsamość), mogą także dostarczać materiału dla orientowania się ku przyszłości. Jak stwierdziłem na początku, media w znacznej mierze służą konstytuowaniu naszych percepcji i definicji rzeczywistości społecznej i normalności dla celów publicznego, wspólnego życia społecznego; są też kluczowym źródłem standardów, modeli i norm.

Najważniejszą rzeczą - co warto podkreślić - jest to, do jakiego stopnia różne media zajęły miejsce pomiędzy nami a wszelkim doświadczeniem świata poza obszarem naszego bezpośredniego osobistego otoczenia i obserwacji zmysłowej. Zapewniają także najbardziej stałą linię kontaktu z głównymi instytucjami społeczeństwa, w którym żyjemy. W’ społeczeństwie świeckim, w sprawach wartości i idei. media masowe zwykle „przejmują” strefy wpływów szkoły, rodziców, religii, rówieśników i kolegów. Duża część naszego szerszego „otoczenia symbolicznego” („obrazy w naszych głowach") jest zatem silnie uzależniona od mediów, niezależnie od lego. w jak szerokim zakresie jesteśmy w stanie kształtować naszą własną wersję. Ib media najprawdopodobniej ukształtują te elementy, które dzielimy z innymi, ponieważ współcześnie mamy w zasadzie te same źródła medialne i tę samą „kulturę medialną”. Bez pewnego stopnia uwspólnienia oglądu rzeczywistości, niezależnie od jego genezy, nie może istnieć zorganizowane życie społeczne.

4.2.1. Pojęcie zapośredniczenia (mediacji)

Poczynione uwagi można podsumować, wprowadzając pojęcie mediacji,« zapośredniczenia kontaktów z rzeczywistością społeczną. Zapośredniczenie zaw^M w sobie kilka różnych procesów. Jak już zauważyłem, odnosi się ono do przekazywa-

Zapisano zrzut

kliknij, aby wyśw