s07 (9)

INSTALACJA TLENOWA umożliwiała loty wysokościowe. Instalacja zasilana była z butli umieszczonej w kadłubie, za plecami pilota. Odpowiednie ciśnienie i przepływ tlenu do przewodu maski zapewniał po włączeniu i nastawieniu wysokości inhalator automatyczny.

INSTALACJA PRZECIWOBLODZENIOWA. U

podstawy szyby pancernej, na zewnątrz wiatro-chronu, znajdowały słq w samolotach Spitfire Mk. V dysze spryskujące jej powierzchnią cieczą przeciwoblodzeniową. Podobnie u nasady łopat śmigieł mieściły sią wyloty cieczy przeciwoblodzeniowej.

INSTALACJA ELEKTRYCZNA samolotu stanowiła sieć pokładową o napięciu 12 V, z prądnicą o mocy 500 W. zainstalowaną na silniku, oraz akumulatorem o pojemności 40 Ah, umieszczonym w^r kadłubie, za kabiną pilota. Oprócz świateł pozycyjnych i reflektorów do lądowania, oświetlenia celownika i kabiny energia elektryczna używana była do nadzorowania i sygnalizacji pracy i stanu różnych urządzeń pokładowych, takich jak np. podwozie. Regulator napięcia. współpracujący z prądnicą, umieszczony był najczęściej za oparciem głowy fotela pilota. Na grzbiecie kadłuba, za masztem antenowym, jak też i na spodzie kadłuba w okolicy krawędzi spływu płata, znajdowały się światła sygnalizacyjne, włączane kluczem Morse^ z kabiny. Pozwalały one na przekazywanie informacji służbom naziemnym z niewielkich wysokości oraz sąsiednim samolotom w szyku, w warunkach dobrej widoczności.

INSTALACJA RADIOWA. Początkowo łączność radiową z naziemnymi ośrodkami dowodzenia i nawigacji oraz między samolotami w powietrzu realizowano na falach krótkich przy użyciu radiostacji pokładowej typu TR9D z mechanicznym napędem organów regulacji, nastawianych z pulpitu zdalnego strojenia i regulacji głośności umieszczonego w kabinie.

W końcu 1940 r. wprowadzona została znacznie lepszą radiostacja ultrakrótkofalowa typu TR-1133A lub B, pracująca w zakresie fal 2,5-r3 m. Radiostacja miała całkowicie elektryczny system zdalnego strojenia i regulacji. Wciśnięcie jednego z czterech przycisków oznaczonych literami A. B. C, D, umieszczonych w kabinie, umożliwiało prowadzenie rozmów na jednym z czterech kanałów czę-stoliwości, na których mogła pracować radiostacja. Radiostacja umieszczona była w górnej części kadłuba za kabiną i dostępna przez luk w pokryciu. Zamocowana była na amortyzowanych szynach, umożliwiających wysuwanie jej przez luk do celów konserwacji, napraw lub wymiany. Radiostacja TR9D współpracowała z anteną z drutu ciągnionego ze stali nierdzewnej, rozpiętą między szczytem masztu za kabiną a izolatorem, umieszczonym ruchomo na szczycie steru kierunku. Antenę ze szczytu masztu odprowadzono poprzez izolator przepustowy do wnętrza kadłuba. Radiostacja TR-1133 lub późniejsza TR-1243 współpracowała z anteną typu mieczowego, wbudowaną w miejsce dotychczasowego masztu antenowego. Samoloty będące w użyciu od 1939 r. dodatkowo miały obok radiostacji urządzenie radio-identyfikacyjne, zwane ..IFF’* (Identification Friend or Foe) umożliwiające odróżnienie samolotów własnych od innych, znajdujących się w zasięgu środków radiolokacyjnych (radaru). Urządzenie to wymagało dodatkowych anten w postaci drutów rozpiętych między końcówkami krawędzi natarcia statecznika jeziornego a izolatorami przepustowymi na bokach kadłuba, w okolicy przedziału radiostacji. W urządzenie identyfikujące wbudowany był niewielki ładunek wybuchowy (likwidator), niszczący je skutecznie w razie przymusowego lądowania na terytorium zajętym przez nieprzyjaciela. W skład osobistego wyposażenia pilota wchodził miękki hełm lotniczy, stanowiący całość ze słuchawkami, oraz maska tlenowa, w której umieszczony był mikrofon. Za pośrednictwem giętkiego kabla i odpowiedniego złącza były one po zajęciu miejsca w kabinie przez pilota łączone z instalacją pokładową. Przycisk włącznika nadajnika radiostacji na nadawanie był z reguły umieszczony na dźwigni sterowania silnikiem.

Somoiot Spiłlire L F. VB. SZ-X z dywizjonu 316

polskiego samolotu

..

UZBROJENIE. W czasie, gdy dojrzewała koncepcja samolotu Spitfire, położono nacisk na uzyskanie dużej siły ognia, podobnie jak w samolocie Hurricane, wiedząc, że wobec dużych prędkości pilot nie będzie miał zbyt wiele czasu na celowanie i seria z broni będzie musiała z konieczności być krótka. Starano się osiągnąć ten cel przez zainstalowanie większej ilości broni na płatowcu, a następnie częściowe zwiększanie jej kalibru. Widać to szczególnie, gdy porównamy masę wystrzelonych pocisków w czasie trzysekundowej serii oddanej z samolotu wersji Mk.I 3.63 kg i Mk. VB = “ 9,7 kg.

Uzbrojenie samolotów Spitfire poszczególnych wersji i odmian ściśle związane było z konstrukcją płata. Było to rezultatem przyjętego założenia, iż linie strzałów broni pokładowej nie mogą przecinać płaszczyzny obrotu śmigła wewnątrz obwodu wyznaczonego przez jego końcówki. Założenie to pozwoliło na pozbycie się kłopotliwych w eksploatacji urządzeń uzgadniających (synchronizatorów) prędkość obrotową śmigła z prędkością odpaleń broni pokładowej. Dało to również konstruktorom możliwość zastosowania broni o różnych kalibrach i szybkostrzelności oraz ich kombinacji.

7