SAM81 (2)

m*pciltrk»UĘrmlan*wXXI10awttku Główne fcfemnfcf, fakty, htótie, wydw^.

bardziej regionalnego systemu bezpieczeństwa pod jej przewodnie, twem. Później kością niezgody był opór Rosji wobec polskich aspiracji natowskich i próby zablokowania starań Warszawy o akces do NATO. W obu krąjach prasa zamieszczała nieprzyjazne komentarze o drugiej stronie. Kryzysy w relacjach i Moskwą były źle odbierane przez Zachód, który zaczął zarzucać polskim politykom i opinii publicznej ru-sofobię. Ostatecznie Rosja musiała się pogodzić z porażką i zgodziła się na poszerzenie NATO za cenę podpisania układu o swoich specjalnych stosunkach z Paktem Północnoatlantyckim.

W sierpniu 1998 r. nastąpi) w Rosp kryzys finansowy, którego skutkiem było załamanie się polsko-rosyjskiej wymiany handlowej. Handel między krajami właściwie już nigdy nie został przywrócony do stanu poprzedniego, na co miały niemały wpływ* stosunki polityczne. W początkach 2000 r. Półska zażątbła wyjazdu dziewięciu rosyjskich dyplomatów, którym zarzucono szpiegostwo, a strona rosyjska odpowiedziała retorsjami Ponadto w Polsce odbywały się liczne akcje solidarnościowe z bojownikami czeczeńskimi, in.in. w Poznaniu oblano farbą rosyjski konsulat. Nie pomogły ani wizyta Kwaśniewskiego w Moskwie w lipcu 2000 r., ani wizyta premiera Rosji Michaiła Kazanowa w Warszawie w maju 2001 roku. W 2000 r. w Katyniu i Mied-noje zostały otwarte cmentarze pomordowanych tam przez NKWD oficerów polskich; strona rosyjska chciała na tym zamknąć trudne kwestie z przeszłości i nie zgodziła się na uznanie zbrodni za ludobójstwo. Czyniła też trudności i zakończeniem trwającego w tej sprawie od kilku lat śledztwa oraz z przekazaniem stronie polskiej wszystkich dokumentów w sprawie katyńskiej. Problemy rodziła sprawa ruchu tranzytowego przez Polskę do ObwodiNUmingradzkiego. Okręg ten był zresztą przez Moskwę silnie zmilitaryzowany, co budziło w Polsce obawy.

Obwód KaBningraddd - m. KsrammtrpeACKaii ołSnacun,. Kali-ninpadskiła obtast - )fg|gS ilMIiWM federacji Rosyjskiej, rosyjska ekłklawa (ud Uoratn MyckMn. je* najdalej

m ncMd wywwmyw wini" odUtitlowpiw pę mity ■» łiaramt MłU I Utwy, i pozbawionym tąunoftd lodowi 1 pśwnp cr*4ci* pastwa rosyjskiego. lako taki jest p6te«Uawą

Problemem było też dla Polaki uzależnienie energetyczne od Rosji; w 2000 r. z Rosji pochodziło 6S% gazu i aż 90% ropy zużywanej w Polsce. Strona rosyjska ignorowała polskie postulaty w sprawie renegocjowania niekorzystnych dla Polski umów gazowych. W 1999 r. uruchomiono wprawdzie pierwszą nitkę gazociągu jamalskiego. ale już budowy planowanej pierwotnie drugiej nitki Rosjanie nie chcieli rozpocząć. Domagali się natomiast przeprowadzenia przez Polskę innego gazociągu, z Białorusi przez Słowację do Europy środkowej i Południowej. t ominięciem Ukrainy. Polska nie chciała na to przystać ze względu na lojalność wobec Ukraińców.

Wciąż spierano się o historię (Katyń jako ludobójstwo, także pakt Ribbentrop-Mołotow. agresja 17 września. Jałta). Moskwa oskarżała Polskę o rusofobię. W Polsce sympatyzowano z separatystami czeczeńskimi. Prezydent Kwaśniewski pojechał wprawdzie na obchody 60. rocznicy zwycięstwa nad IU Rzeszą, ale rola Polski w U wojnie światowej nie została należycie uwzględniona przez gospodarzy. Jednym * nielicznych sukcesów była renegocjacja wcześnie jarych niekorzystnych umów gazowych (m.in. w styczniu 2003 r. zmniejszono o 3561 dostawę gazu. za który Polska musiałaby zapłacić bez względu na faktyczne zapotrzebowanie). W dalszym ciągu jednak rząd SLD nie podjął kwestii dywersyfikacji dostaw gazu w celu uniezależnienia się od strony rosyjskiej.

Jednak największym kamieniem obrazy dla strony rosyjskiej była rola Polski w tzw. pomarańczowej rewolucji na Ukrainie, a później poparcie dla ukraińskich i gruzińskich aspiracji wstąpienia do NATO oraz plany rozmieszczenia w Polsce elementów tarczy antyrakietowej.

Władze polskie popierały ..pomarańczową rewolucję”, starały się bowiem zacieśniać współpracę z Ukrainą, co miało wyraźny podtekst i antyrosyjski. W sprawę ukraińską zaangażował się osobiście prezydent