SAM39

i W XX i XXI - Główne kierunki, fakty, ludzie, wydarzenia

Wale saę pogarszały. Jui wówczas zaczęty narastać trudności w polsko--**•> takich stosunkach gospodarczych; był to zwłaszcza początek ograniczania wymiany handlowej.

Na stosunkach Waruawa-Moskwa ciążyła sprawa dostaw rosyjskie-|D gp— od którego Polska była uzależniona. W sierpniu 1993 r. rząd Hassay Suchockiej podpisał porozumienie o budowie na terytorium Mski tzw. psodągu jamalskiego. Zawierało ono kłopotliwe dla Polski klauzule, a mianowicie zakazywało reeksportu nadwyżek. Ilości żaku-piaaego gsu ustalone były na wiele lat z góry. przy czym okazało się, ze opnriwłiiujmie Polski jest mniejsze. Umowa zawarta już przez fc ■■ nuji rząd Włodzimierza Cimoszewicza w 1996 r. również była niekorzystna. Tak więc Polska miała związane ręce. jeśli chodzi o dywersyfikację dostaw gazowych. Już wówczas rozważano plany budowy ga-aociągu z Norwegii lub importowania skroplonego gazu drogą morską, gB w zadnią sytuacji plany te zarzucono (zarzuciła je rządząca w łatach 1983-1997 lewica: SUD i PSD-

Pii^ i mnin aę stosunków polsko-rosyjskich towarzyszyło zacieś

sienie współpracy pnłelrn —'1--Łńsklej (m.in. w lutym 1993 r. Polska

i Ukraina podpasły umowę wojskową, tj. o współpracy ministerstw obrony «*« państw; podpisywano też inne umowy). Na stosunkach B Łatwą cieniem ^łrł~*¹ się pewien niezmiernie skomplikowany problem amńegszośca polilrzrj w tym kraju oraz antypolskie wypowiedzi li-n ■ ifcu li kół uajciśiilyi inyrli które domagały się np. potępienia p—akcji pi im nla Żeligowskiego z 1920 r. (zajęcie Wileńsz-czyzity). Późaią ji E lk nastąpiło zbliżenie polsko-litewskie, gdyż oba-wy przed : łrn iii i B m imperializmu rosyjskiego stały się wystarczającym spoiwem międzyl Warszawą a Wilnem i już 26 kwietnia 1994 r. prezydenci Wałęsa i Algirdas Brazauakas podpisali traktat o przyjaznych umunkach i duhruzyiirtrlfii j współpracy. Pogorszyły się natomiast Mbeoski z Bialsrasią. która ponownie zaczęła się uzależniać od Rosji. W ląca 1994 r. w wyborach prezydenckich zwyciężył populistyczny, prarueyjaki deputowany Aleksander Łukaszenko, który w następnych

latach wprowadzi! system autorytarny, zwalczając demokratyczną opozycję. Białoruscy opozycjoniści popierani byli przez Polskę, toteż władze Białorusi zaczęły silnie atakować polski rząd.

Sprawa konkordatu. Już po swym odwołaniu i rozwiązaniu parlamentu rząd Hanny Suchockiej 28 lipca 1993 r. podpisał konkordat między Polską a Stolicą Apostolską.

Konkordat (tac. concordatum - uzgodniony) - umowa międzynarodowa zawierana między państwem a Stolicą Apostolską, regulują ca sprawy interesujące obie strony (pozycja Kościoła katolickiego w danym państwie, kwestie własności, nauczania religii, ważności małżeństw sakramentalnych, wpływu władz państwowych na obsadę stolic biskupich itp.).

Ponieważ w samym dokumencie niektóre rozwiązania wzbudzały kontrowersje i oceniane były przez lewicę jako niekorzystne dla Polski, jego ratyfikacja miała się odwlec o kilka lat. Za konkordatem opowiadała się prawica, centroprawica i ludowcy, a jego ratyfikowaniu sprzeciwi* się antyklerykalnie na ogól nastawieni socjaldemokraci z SLD i UP (oraz grupa posłów UD). Latem 1994 r. Sejm uchwalił, że z decyzją ora-tyfikacji układu z Watykanem należy wstrzymać się do czasu uchwaleni nowej konstytucji. Ratyfikacja nastąpiła zatem dopiero w styczniu 1998 r., już za rządów nową koalicji (AWS-UW). Ustawa o wyrażeniu zgody na ratyfikację konkordatu została uchwalona przez Sejm ID kadencji w dniu 8 stycznia 1998 roku. Dokument ratyfikacyjny został podpisany przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego 23 lutego 1998 roku. Tego samego dnia konkordat ratyfikował również papież Jan Paweł D. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpiła 25 marca, a umowa weszła w żyde miesiąc później - 25 kwietnia 1998 r.

171 ■