S5008144

ftye, 12.

()r»> k. 1‘iuurkN. brązowa k PisrGtbfldgu lir. Hurlium, Wlelku liiytmiui (wg kstulotfu llr/tish Muneum)

»kich archeologów z pierwszej połowy naszego stulecia. Myl on wyznawany również przez J, Kostrzewskiego, choć już od dawna było wiadomo, że w Irlandii, klasycznym kraju celtyckim, dotąd nie odkryto ładnego oppidum, a przecież tam kamienia nie brakowało.

Juk jut nadmieniłam, najprawdopodobniej nie było jednego modelu oppidum, tuk jeżeli chodzi o kaztalt, jak i technikę budowy. Orała też rolę sytuacja polityczna i pozycja Celtów na danym terenie, tj. bzy byli oni jedynymi panami danego terytorium, czy też musieli wapółmitaz-kuć z ludnością miejscową, czy dany region owładnęli aiłą, czy toż obecność ich tutaj była wynikiem pokojowych układów.

Zapewne było więc kilka lub kilkanaście odmian oppidów, właśnie przystosowanych do lokalnych warunków. Ale nawet najlepiej zbadane, juk Manching w Mawarii (KPN), Magdulcnshcrg w Austrii czy Hrazimy i Zavisti pod IVagą, nie mówiąc już o dawniej penetrowanych - Aleaii czy Jiihractc, wciąż aą jeszcze pełne zagadek.

Przypuszcza się, że oppidum na skutek swych walorów militarnych było siedzibą władz administracyjnych (używając dzisiejszego słownie* twa), która skupiała wokół większą liczbę ludzi, przyzwyczajała ich po prostu do zalążków systemu centralizującego w jednym miejscu rozproszone dawniej interesy rodu czy plemienia. W pewnym więc sensie można oppidum uznać za prototyp miasta, tym bardziej że zaczynały się tu skupiać warsztaty tych gulę/,i produkcji, które wyodrębniały się coraz częściej z domowych prze.

Nasuwu się pytonie, czy obecność oppldów nn jakimś terytorium względnie ich bruk może przemawiać na korzyść czy też niekorzyść tezy o pobycie Celtów w danym regionie. Otóż w wypadku, Jeśli tak jak na ziemiach polskich istnieję zarówno osiedla, jak i cmentarzyska z typowym materiałem celtyckim, możemy uznać brak oppidów za pewni} swoista} cechę lokalni), która wcale nie wyklucza ich bytności oraz oddziaływać na ludność miejscowi). Mogły na to wpływać zarówno iniejacowe warunki fizjograi icznc, jak i stosunkowo pokojowe kontakty z ludnością.