Scan10004 (4)

132 K. .Jankowski

miliwoltów) w płytce półprzewodnikowej. Warunkiem wystąpienia lego zjawiska jest znajdowanie się płytki w polu magnetycznym B oraz prostopadły do linii sił pola B przepływ niewielkiego prądu l_v. Zmieniając natężenie pola magnetycznego uzyskuje się modulowany sygnał elektryczny, którego częstotliwość jest proporcjonalna do prędkości, z jaką następują te zmiany. Aby uzyskać zmianę pola, czujnik umieszcza się prostopadle do metalowego wirnika posiadającego okienko (defleklor) (1) - (rys. 6.7). Gdy w polu hałlotronu znajdzie się część wirnika bez deflektora, wówczas sygnał z hałlotronu jest maksymalny, gdy w tym polu znajdzie się części wirnika z defleklorom, wówczas sygnał jest minimalny. Przykładowy przebieg sygnału wyjściowego z czujnika Maila (po wzmocnieniu) pokazano na rysunku 6.8.

Rys.6.7. Czujnik Balia:    I - przesłona, 2 koncentratory strumienia magnetycznego,

3 czujnik llałla, 4 - szczelina powietrzna

Rys.6.8. Sygnał wyjściowy z. czujnika Balia

C. Czujniki przemieszczeń liniowych i kątowych

Czujniki przemieszczeń liniowych i kąlowych nazywane są czujnikami położenia. Jcsl lo najliczniejsza grupa czujników stosowanych w pojazdach, za pomocą których mierzy się między innymi:

-    położenie przepustnicy,

-    położenie pedału przyspieszenia,

-    położenie pedału hamulca,

-    poziom napełnienia zbiornika paliwa,

-    położenie listwy regulacyjnej we wtryskowej pompie rzędowej,

-    kąt obrotu kierownicy,

-    kąt przechyłu,

-    kąt kierunku jazdy,

-    położenie siedzeń, lusterek i reflektorów    *

oraz wiele innych wielkości w pojeździe.

Do pomiarów położenia wykorzystywane są potencjometry, magnetyczne czujniki indukcyjne, czujniki wykorzystujące zjawisko prądów wirowych, czujniki magnelostatyczne (wykorzystujące efekt łlalla lub Gaussa), magnetorezystancyjne czy elektromagnetyczne (radary). Wiele z tych czujników mierzy bardzo ważne parametry pracy pojazdu i jest bardzo intensywnie wykorzystywana (np. czujnik położenia pedału przyspieszenia), dlatego dąży się, aby ich konstrukcja była bezdotykowa i bezstykowa.

Obecnie najbardziej rozpowszechnionymi czujnikami położenia są potencjometry.

Potencjometry (rys. 6.9) mają prostą budowę i są tanie w produkcji. Na podłożu izolacyjnym (np. ceramicznym) naniesiona jest ścieżka oporowa, po której przemieszcza się ślizgacz. Sygnałem wyjściowym takiego czujnika jest napięcie, proporcjonalne do drogi przemieszczenia ślizgacza. Ich wadą jest występowanie ciernego styku pomiędzy warstwa oporową a ślizgaczem potencjometru.

•-O

Rys.6,9. Schemat potencjometru pomiarowego:    U_v - napięcie robocze czujnika,

U_A - napięcie wyjściowe (pomiarowe)