Scan29 (2)

--- ... ^ ......... .......

nie warunków i możliwości poprawiania skuteczności działania struktur bezpieczeństwa państwa, szczególnie na gruncie geoinformacyjnym. Kluczowa zasada niepodzielności bezpieczeństwa oznacza, że wpływ wszystkich komponentów | bezpieczeństwa państwa jest istotny^ gdyż każde zaburzenie bezpieczeństwa w jednej sferze generuje bezpośrednio inne zagrożenia i niebezpieczeństwa. Zasada ta wskazuje więc jednoznacznie, iż musi występować na gruncie bezpieczeństwa państwa jednolity, wzajemny i spójny system geoinformacyjny, oparty na wspólnych podstawach matematycznych i merytorycznych, kryteriach dokładności i standardach wymiany. Tylko taki system może stanowić podstawę skutecznej realizacji funkcji bezpieczeństwa w skali kraju. Stąd na gruncie geografii bezpieczeństwa istnieje możliwość budowania takiego systemu geoinformacyjnego, spójnego, kompatybilnego, umożliwiającego wymianę informacji między uczestnikami procesu bezpieczeństwa (strukturami państwa). Ponadto bezpieczeństwo każdego państwa jest nierozerwalnie związane z bezpieczeństwem innych państw, w szczególności położonych w najbliższym otoczeniu, ale w odniesieniu do niektórych czynników również ich wpływ, czy negatywne oddziaływanie może wystąpić z obszarów bardziej odległych z całym światem włącznie. Toteż kierując się powyższą zasadą powinno się w takim ujęciu prowadzić badania i przedstawiać kwestie bezpieczeństwa Polski na gruncie geografii bezpieczeństwa.

2.2.3. Geografia bezpieczeństwa - funkcje

Geografia bezpieczeństwa pełni zarówno funkcje poznawcze, jak i praktyczne, poprzez badanie wzajemnych relacji pomiędzy społeczeństwem a środowiskiem.

Zgodnie z przyjętą definicją geografia bezpieczeństwa obejmuje części wielu dziedzin i dyscyplin naukowych. Ma więc ona charakter interdyscyplinarny, a spoiwem łączącym wszystkie te nauki jest cel badań. Celem tym jest identyfikacja zagrożeń w celu podjęcia racjonalnych działań eliminujących, przeciwdziałających lub zmniejszających skutki zaistniałych kataklizmów i katastrof.

I Wobec powyższego geografia bezpieczeństwa, podobnie jak geografia w oc

je, powinna spełniać następujące funkcje:

-    informacyjno-diagostyczną

-    teoretyczno-wyjaśniającą i - prognostyczną

-    planistyczno-decyzyjną

-    optymalizacyjną

-    edukacyjną^......

Zadaniem pierwszej funkcji jest informowanie w sposób syntetyczny decydentów o wyglądzie i charakterze obszaru (regionu) z uwypukleniem informacji o charakterze praktycznym.

Uogólniona ocena.stanu taktycznego powinna dać diagnozę - wnioski co do rodzaju, wielkości i zasięgu przestrzennego zagrożeń, ich przyczyn oraz warunków przeciwdziałania.

Ze względu na złożoność problematyki bezpieczeństwa, szeroki jej zakres i zróżnicowaną szczegółowość elementów, a także ich zmienność w czasie i przestrzeni, konieczne jest ciągłe zbieranie i analizowanie informacji nie tylko o warunkach fizyczno-geograficznych danego obszaru, ale przede wszystkim o warunkach społeczno-ekonomicznych i politycznych.    • _v

‘ "P W realizacji funkcji informacyjno-diagnostycznej geografia bezpieczeństwa ko- ) I rzysta z takich dziedzin nauki, jak:

I    - geografia fizyczna,

\    - geografia społeczno-ekonomiczna,

v^^geografia ppli^ęzna.

Funkcja teoretyczno-wyjaśniająca w geografii bezpieczeństwa jest nieco ograniczona, gdyż korzysta ona z wyników badań innych dziedzin i dyscyplin zarówno geograficznych, jak i pozageograficznych. Niezależnie jednak od tego geografia bezpieczeństwa prowadzi własne badania mające na celu określenie możliwości optymalnego wykorzystania sił i środków w likwidacji zagrożeń. Ukierunkowane są one na zdalne pozyskiwanie informacji, ich przetwarzanie i dostarczanie użytkownikom.

Funkcja prognostyczna geografii bezpieczeństwa odgrywa szczególnie ważną rolę. Umożliwia ona bowiem przewidywanie zmian zarówno w środowisku geograficznym, jak i w działalności społeczno-gospodarczej, politycznej i militarnej wybranych państw i różnych organizacji ukierunkowanych na tworzenie zagrożenia.

W realizacji tej funkcji geografia bezpieczeństwa bazuje zarówno na naukach geograficznych, jak i humanistycznych, a zwłaszcza na geografii społeczno-ekonomicznej i politycznej oraz na nauce o polityce psychologii i socjologii.

Funkcja planistyczno-decyzyjna realizowana jest na podstawie wniosków wysuniętych w oparciu o badania geograficzne. Realizowana jest w ramach planowania strategicznego (operacyjnego) na różnych szczeblach struktury organizacyjnej państwa i jego sił zbrojnych, a także na szczeblu koalicyjnym (zbiorowym) w ramach organizacji międzynarodowych (ONZ, NATO).

Funkcja optymalizacyjna geografii bezpieczeństwa ma za zadanie odpowiedzieć na pytanie: Jak optymalnie dla zapewnienia bezpieczeństwa kraju wyznaczyć lokalizację różnych obiektów zarówno gospodarczych, jak i wojskowych? Funkcja ta realizowana jest w ramach działań władz administracyjnych różnych szczebli.

Funkcja edukacyjna geografii bezpieczeństwa ma dać człowiekowi wiedzę o święcie oraz umożliwić zrozumienie zjawisk społeczno-ekonomicznych. Rola tej funkcji w ostatnich latach znacznie wzrosła, gdyż w ramach działań międzynarodowych sił pokojowych (ONZ) lub sił sojuszniczych (NATO) istnieje konieczność uczestnictwa zarówno żołnierzy, jak i osób cywilnych w różnych akcjach w państwach często znacznie oddalonych od ich kraju rodzinnego.

59