SDC12211

I34»!    «u-cm " avau i tn/woju

tt'tv!J.v.i».rj ze sobą w komórce*. tworząc sieć informacyjną, której docelowym elementem jest regulacja ekspresji genów uczestniczących w poszczególnych proce* vK‘h metabolicznych i zjawiskach fizjologicznych.

Ctlowną role odgrywa tutaj fosforylacja i dcfosforylacja specyficznych białek. Wtórne przekaźniki informacji uczestniczą w modulacji aktywności kinaz i fosfataz białkowych, enzymów katalizujących fosforylacja i defosforyłację białek, których .iktywnośc zależy od stopnia ufosforyłowania. W komórce roślinnej występuje około UJM różnych kinaz budkowych Rozróżniają one białka, które po ufosforyiowanru uczestniczą w regulacji metabolizmu i wzrostu komórek, a także (przede wszystkim) w procesie przekazywania informacji.

V. ,w age zasługuje tutaj grupa kinaz białkowych zwanych MAPK (patogen aanuted profan łtwases) Kodowane przez około 20 genów białka tworzą kaskadę enzymatyczną; ufos-forylowanic jednego enzymu nadaje mu aktywność specyficznej autofosforyłująccj kinazy, która po przyłączeniu reszty fosforanowej do kolejnej kinazy nadaje jej właściwości katalityczne. w rym zdolności do autofosforylacji. Tak więc kinaza MAPKKK działa na MAPKK. a ta następnie na MAPK. Proces len prowadzi do powstania serii enzymów- o różnej specyficzności. pełniących kolejne zadania zw iązane z przekazywaniem sygnałów-.

Rysunek 3.10 przedstawia schematycznie sieć przekazywania informacji w komórce.

1.2. Kiełkowanie nasion

Ontogcneza rośliny rozpoczyna się od powstania zygoty. Niemniej przyjmuje się, że początkiem rozwoju jest kiełkowanie nasienia. Przyczyn takiego poglądu należy- szukać w tym. że a) od nasienia (a nie od zygoty) rozpoczyna się niezależny byt nowego pokolenia, b) nasiona są podstawowymi jednostkami dyspersyjnymi, uczestnicząc w zasiedlaniu przez rośliny terenów nieraz odległych od rośliny macierzystej, oraz że c nasiona są zarówno środkiem produkcji (nasiona siewne), jak i jej celem. Nasiona *ą downą formą plonu rolniczego, stanowiąc podstawę żywienia człowieka i zwierząt.

t z; > -giczna definicja kiełkowania nasion brzmi: kiełkowanie jest zespołem pr -ccsów zachodzących w nasieniu, których wynikiem jest aktywacja zarodka prowadząca do inicjacji wzrostu siewki.

R •ir;i-c/a definicja kiełkowania idzie dalej i brzmi: kiełkowanie jest zespołem proce-vżw zachodzących w nasienia, w wyniku których powstaje normalna, zdrowa roślina. ’•> edy definicja ta idzie jeszcze dalej i wynikiem (końcem) kiełkowania jest wed-uz r.e, pf>w sta nie samożywnej (fotosyntetyzująccj) rośliny. W myśl obu definicji i . ;'r </w.r ;e rozpoczyna sie inicjacją procesów metabolicznych, natomiast kończy się / o, .ąów gdy rozpoczyna się wzrost kiełka, a dla rolników - gdy rozwinie się siewka.

3.2.1. Nasienie

Nasienie składa się z trzech zasadniczych części funkcjonalnych: z zarodka, tkanki spichrzowej i łupiny nasiennej. W strukturze anatomicznej nasienia wyróżnia się, cbuk zarodka i łupiny, bielmo (endospermę) i obielmo (peryspermęj. Budowę nie-vtoneh nasion przedstawiają rysunki rys. 3.11 oraz 1.25.

Tylko zarodek powstający / zygoty zawiera materiał genetyczny obojga rodziców, który będzie przekazywany do wszystkich komórek somatycznych podczas omogenezy rośliny. Tnpkudalnc bielmo powstaje w wy niku połączenia sic wtórnego jądra woreczka zarodkowego /. inną komórką plemnikową (podwójne zapłodnienie), toteż genetycznie nie jest identyczne z zarodkiem. Łupina nasienna powstaje z osłonek zalążka i jej materia! genetyczny jest wyłącznie pochodzenia macierzy stego.

Najważniejszą częścią nasienia jest zarodek, z którego rozwija się cala roślina. Wyróżniamy w nim zawiązek pędu (plumula). zaczątek części nadziemnej - hipoko-tyi i epikotyl (odpowiednio część podliścieniowa i nadliścicniowa) i zawiązek korzenni (korzeń zarodkowy), co określa się terminem oś zarodkowa. Ponadto częścią zarodka jest jeden lub więcej liścieni (pierwsze liście zarodkowe). Funkcję organu spichrzowego pełnią liścienic (najczęstszy przypadek u dwuliściennych) lub bielmo (trawy) albo obielmo. Natomiast rola łupiny nasiennej to głównie ochrona nasienia przed uszkodzeniami mechanicznymi i patogenami, a także izolacja od środowiska i regulacja wymiany wody i gazów między nasieniem a otoczeniem.

A Faso a

B Sstóta

(nietupka - owoc)

okrywa OWOCU

łupina nasienna

zv

IV* 3.11. Buoowa n«ektórych -'as- > Kołk om s/arym zaznaczono $e«:n .-owe

okrywa owocowo--nasiema