skan0123

4. Roztwory i równowagi fazowe

Roztworem nazywamy homogeniczną mieszaninę dwu lub więcej substancji, z których jedną, najczęściej będącą w nadmiarze, stanowi rozpuszczalnik (będziemy ją oznaczać indeksem 1), pozostałe zaś to substancje rozpuszczone (indeksy 2, 3, ...).

Stężenie roztworu, określające zawartość substancji rozpuszczonej, może być wyrażone w:

- ułamku wagowym w

H’o —

m₂

m

m\ + m₂ ’

W]

777 ] + 77? ₂

, w_l+w₂= 1,

(4.1)

- ułamku molowym x

n~>

n

n ] + n₂

X\ + x₂ = 1,

(4.2)

- stężeniu molowym c (ang. wolanty)

(4.3)

c = —— [mol • dm ³] - [M],

V

- stężeniu molalnym m (ang. mol ality)

77? = —=-* [mol • kg^-1],    (4.4)

777 ]

gdzie tij oznacza liczbę moli składnika i, n-, = mj!M_h m- jego masę, masę molową, V — objętość roztworu.

Gdy obliczenia wykonujemy z użyciem podstawkowych jednostek układu SI, wynik końcowy otrzymamy również w tych jednostkach. Jak już wspomniano, o wyborze jednostek zawsze decydują względy praktyczne, a szczególnie dokładność obliczeń oraz szybkość i wygoda ich wykonywania. Z rodzajem użytych jednostek wiąże się postać stosowanego wyrażenia, zwłaszcza gdy w obliczeniach występują masy molowe M, podaw^rane zazwyczaj w^r [g - mol^-1], i stężenia molowe c, które chemicy przeważnie wyrażają w [mol • dm ³]. Podobnie jest z gęstością/), podawaną często w [g • cm^-3] = [kg • dm^-3].

Do wzorów, w których używane są te trzy wielkości, musi się wówczas wprowadzić odpowiednie przeliczniki. W takich wypadkach (i wszędzie tam, gdzie nie da się uniknąć niejednoznaczności), powinno się również podawać jednostki, w jakich określono te wielkości.