na DDT drogą pokarmową. Najwyższe poziomy DDT w tkance tłuszczowej ludzi z populacji generalnej (nie narażonych zawodowo) występowały na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku (średnio 10-20 mg/kg tkanki tłuszczowej). We wczesnych latach siedemdziesiątych stężenia w krajach rozwiniętych na ogół nie przekraczały 5 mg/kg, a obecnie są znacznie niższe z uwagi na ograniczenie w stosowaniu DDT.
Metoksychlor (analog DDT)
10.6.3.1. Właściwości i źródła narażenia
Zastąpienie w pierścieniach DDT reszt chlorowych grupami metoksylowymi prowadzi do uzyskania substancji o małej toksyczności ostrej dla ssaków (LD50 dla szczura per os wynosi 5000 mg/kg m.c.), ale wykazującej w dalszym ciągu działanie insektobójcze. Związek ten jest dość powszechnie stosowanym insektycydem. Wchodzi w skład (oprócz innych pestycydów) wielu preparatów handlowych stosowanych jako insektycydy, m.in.: Mgławik, Muchozol, Owadziak, szamponów owadobójczych, takich jak: Dingo, Dogsol, Szarik i wiele innych.
10.6.3.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie
Metoksychlor może wchłaniać się do ustroju przez przewód pokarmowy, skórę oraz układ oddechowy. Ze względu na ograniczoną wchłanialność z przewodu pokarmowego i szybki metabolizm nie obserwuje się jego nagromadzenia w tkankach. Wydala się z organizmu w ciągu kilkunastu dni.
10.6.3.3. Toksyczność i objawy zatrucia
Choć metoksychlor jest uważany za jeden z bezpieczniejszych środków owadobójczych i zatrucia u ludzi są rzadko obserwowane, to jednak uważa się, że związek ten może powodować zatrucie wieloukładowe. Jakkolwiek mechanizm jego toksycznego działania nie został dotąd dokładnie poznany, wiadomo, że związek ten zaburza podstawowe czynności komórek, zwłaszcza układu nerwowego. Dzida drażniąco na błony śluzowe oczu, przewodu pokarmowego i dróg oddechowych. Uczula mięsień sercowy na endogenne i egzogenne katecholoaminy. Ponieważ metoksychlor w doświadczeniach na zwierzętach wykazuje działanie kancerogenne (nowotwory wątroby), jak również działanie na narządy płciowe samców (degeneracja przewodów
328 10. PESTYCYDY