skanowanie0129

pustelnika. — Może gospodarz sam wyjdzie do dyg-nitarki z goią głową i poda jej rycerskie ramię. — Jechała spacerem i uderzyła ją malowniczość groty. Turystę przyjąć godzi się. — Oto królowa Saba przyszła sprawdzić cuda głoszone o Salomonie. — Odys się związał przed Syrenami, — Syrena przychodzi do Odysa. Czy jest fortepian? — Nie? to bez akompaniamentu zaśpiewa. — Albo wytchnąć na matach przed jesiennym ogniskiem... O, tak! — jak dobrze w jaskini... słodki smutek wspomnienia... Karolu!... odbierasz rękę?... lubiłeś dawniej me ramiona... Dawna kochanka nic nie żąda... O przeszłości pomarzyć... „Ty mogłabyś drzemać”*... — Nie, nie... Bądź pan spokojny... To była tylko chwila... zapomnienia... Umiem milczeć, uśmiechać się, choć serce... Czy .pan wiedział kiedykolwiek, co to serce?... — Więc... co się z panem dzieje? Nic? Niewinność i mądrość obie nie mają historii?--Czy ci nig

dy... nigdy nie żal, nie tęskno... do historii? — Nie?... Nie?... o, nie odwracaj oczu... usta... usta... daj...

VI

Straszny, sam się pożerający egoizm, dzikie cierpienie żądzy niemożliwej, żądzy wyłączności bezwzględnej, — ohydna męka, grzech, za który modlić się nie wolno.

' Mickiewicz.

A jednak z niego wypływa moc, która go zabije.

Bo oto w katuszach, które ten potwór sprawia, budzi się przeciwko niemu opór. Na potępieńcze cierpienie żądzy posiadania jedynym wyzwoleniem jest Wyrzeczenie. — A im bezwzględniejszą była żądza, tym bezwzględniejsza będzie abdykacja...

Lecz jest to wciąż jeszcze Egoizm: instynkt Zniszczenia zastąpił instynkt Zaboru... Kochanek, nie mogąc posiąść, zabija. I nie może dobić jej w sobie!

Lecz oto w pomoc nieszczęsnemu przychodzi Los... zabraniem mu perły skarbów nie posiadanych. O bólu piekielny! o niebiańska ulgo! — Oto po straszliwym piorunie robi się długa — długa cisza. — Egoizm znikł, zaspokojony negatywnie, — ach, zaspokojony aż do śmierci! Znikła perła — opadły kajdany — z kraty rozżarzonej wstaje męczennik piekieł; szczęśliwy, lekki lazzaron, bez trzosa, bez kryjówki na swe trzy grosze, bez obawy o kryjówkę...

0    perło, perło! bezcenny okupie cnoty!

1    wtedy, przed nędzarzem ogołoconym z ostatniego łachmana — z wolna — z wolna — rozsuwa się niebo nocy...

VII

Harmonia! wewnętrzny sojusz części w imię całości całkowitej, i czujność idei jednościowej nad dobrobytem czynników, których jedynie wzrost równomierny może uskutecznić trwałe, istotne spotęgowanie całości.

259