0000016 (9)

Ryc. 114. Fiberoskop z osiowym urządzeniem optycznym. Do kanału wziernika wprowadzono szczypczyki, które wychodzą na końcu dalszym. Przewód boczny jest odłączony od źródła światła (wg Gibińskiego i Nowaka).

Ryc. 115. Na głowicy fiberoskopu jest założona przystawka, która pozwala na równoczesne oglądanie obrazu drugiej osobie (wg Gibińskiego i Nowaka).

Granica anatomiczna pomiędzy przełykiem a żołądkiem ma przebieg ząbkowany (linia Z), przesuwa się przez rozwór przełykowy przepony, co jest dowodem skurczów podłużnych przełyku. Po przejściu około 40 cm od linii zębów osoby dorosłej, koniec fiberoskopu przechodzi do żołądka.

Gastrofiberoskopia. Błona śluzowa żołądka jest bardziej różowa od śluzówki przełyku. Powierzchnia jest nierówna (gruczoły) i powleczona warstwą śluzu. W trzonie widać silnie rozwinięte fałdy o przebiegu równoległym. Fałdy na krzywiźnie większej mają układ wężykowaty, na krzywiźnie mniejszej są bardziej proste. Część odźwiernikowa ma wygląd wąskiego walca lub stożka. Po dłuższej obserwacji widać przechodzące fale perystaltyczne kończące się otwarciem odżwiernika, który po chwili się zamyka.

Gastrofiberoskopia ma duże znaczenie diagnostyczne w rozpoznawaniu wielu schorzeń żołądka, jak stany zapalne, owrzodzenia, krwotoki, a przede wszystkim w rozpoznawaniu wczesnego raka żołądka. W czasie badania można pobrać materiał specjalnymi szczypczykami do badania mikroskopowego.

Duodenoskopia. Przejście panendoskopem (długi fiberoskop) przez odźwiemik szeroko rozwarty, nie sprawia większych trudności. Wnętrze dwunastnicy jest wysłane błoną śluzową o jaśniejszym odcieniu w stosunku do żołądka. Opuszka ma gładkie ściany. W dalszym odcinku barwa błony śluzowej staje się złocista (żółć). Widać charakterystyczne fałdy okrężne i gęsto ułożone kosmki. Fałd podłużny (pZica longitudinalis) jest widoczny w postaci charakterystycznej wyniosłości, w połowie części zstępującej od strony przyśrodkowej.

Cewnikowanie brodawki dwunastniczej większej (Vatera) jest ważnym osiągnięciem endoskopii gastroeńterologicznej.

Przeprowadzając badanie specjalnym duodenoskopem można wprowadzić cewnik do przewodu trzustkowego (Wirsunga) lub do przewodu żółciowego wspólnego. Podanie środka cieniującego i wykonanie zdjęcia rtg nosi nazwę pankreatocholangiografii wstecznej (ryc. 116). Do wypełnienia przewodu trzustkowego wystarczają zwykle 2—3 ml płynu. Przewód ma około 20 cm długości, średnica w obrębie głowy wynosi średnio 4,5 mm, w trzonie 3 mm i w ogonie 2 mm. Od prze-

Ryc. 116. Prawidłowy obraz pankreatocholangiografii wstecznej (wg Gibińskiego

i Nowaka).

137