14887 skanuj0001,6

(2.1)

w zakresie wydłużeń sprężystych proporcjonalnych, czyli w zakresie, w którym krzywa rozciągania jest linią prostą (rys. 2.1).

Modni Younga jest równy współczynnikowi kierunkowemu odcinka prostoliniowego wykresu rozciągania [u ■/(*)], a więc co do wartości liczbowej równy jest tangensowi kąta i pochylenia liniowej części wykresu rozciągania: £ - Iga.    (2.2)

Metody wyznaczania modułu Younga

c

Dla większości materiałów sprężysto-plastycz.nych, a w szczególności dla stali niskowęglowcj. wykres rozciągania jest w początkowej fazie linią prostą. Moduł Younga wyznacza się wówczas zgodnie z podanym wyżej określeniem. W celu uniknięcia błędów występujących w początkowej fazie wykonywania próby rozciągania moduł £ wyznaczamy nic od wartości zerowej naprężeń i odkształceń, lecz między dwiema dowolnie przyjętymi wartościami naprężeń leżącymi na prostoliniowej części wykresu. Moduł Younga oblicza się więc (rys. 2.2) według wzoru: (2.3)

l|il/n' I |,    r, oznaczają odpowiednio: wnrlości sil rozciągających próhkę

i iii|ks/litlecń jednostkowych w dolnym i górnym punkcie pomiarowym, a S₀ |i tl polem powierzchni pierwotnego przekroju poprzecznego próbki. Aby IiMinliii byt dokładny, różnica pomiędzy silami F, i F, powinna być możliwie duła

F

l ila niektórych metali, na przykład dla żeliwa i stali sprężynowej, wykres io/i iiijiania nic ma części prostoliniowej. W takich przypadkach wyznacza się (iiinlul sprężystości wzdłużnej styczny luh sieczny.

Moduł styczny K, równy jest tangensowi kipa pochylcnist stycznej do krzywej m/t ii|gtinia w dowolnym punkcie.

Modni -sieczny li, równy jest tangensowi kipa pochylenia .siecznej wykre-4|»nqj tlił krzywej rozciągania przez dwa dowolne punkty.

Moduły te określa się w zakresie obciążeń odpowiadających naprężeniom wynoszącym 10+ W,, umownej granicy sprężystości. Na rysunku 2.3 przed-diiwiniio wykres rozciągania żeliwa szarego Żl 25. Dla punktu krzywej rozciąganiu odpowiadającego naprężeniom o„ = 120 MPa moduł styczny