22813 skan15 (2)

OPIS WYKONANIA BADANIA

•    przygotować pięć odpowiednio opisanych probówek

•    do probówek nr 1 i 2 dodać po jednej kropli odczynników monoklonalnych i po jednej kropli 4% zawiesiny krwinek badanych

•    do probówek nr 3,4 i 5 dodać po jednej kropli surowicy badanej i po jednej kropli 4% zawiesiny odpowiednich krwinek wzorcowych według schematu podanego powyżej

•    probówki inkubować 1 min. w temperaturze pokojowej

•    po inkubacji probówki wirować z prędkością 150-340 g (1000-1500 obr./min.) przez 30-60 sek.

•    reakcję odczytać poprzez delikatne wstrząsanie poszczególnymi probówkami

•    wyniki zapisać w formie protokołu

1.3. Interpretacja wyników badań grup krwi układu AB0

Kolejny numer badanej próbki krwi	Odczynniki monoklonalne		Krwinki wzorcowe			Wynik badania
	Anty-A	Anty-B	0	A,	B
1		-	-	+++	+++	0
2	+++	-	-	-	+++	A
3	-	+++	-	+++	-	B
4	+++	+++	-	-		AB

V. UKŁAD Rh

W1939 roku Levine i Stetson donieśli o wykryciu przeciwciał w surowicy kobiety, której dziecko zmarło z powodu choroby hemolitycznej. Przeciwciała te reagowały z krwinkami czerwonymi jej męża i około 85% badanych ludzi. W rok później Landsteiner i Wiener immunizując króliki i świnki morskie krwią małp Macacus Rhesus, otrzymali przeciwciała, które reagowały z krwią małp i aglutyno-wały również krwinki czerwone 85% badanych ludzi. Wykryty u ludzi przy pomocy zwierzęcej surowicy czynnik nazwano Rh od nazwy Rhesus. Przeciwciała występujące w surowicach ludzkich i zwierzęcych zachowywały się podobnie, ale jak się okazało po wielu latach, nie wykrywały tego samego antygenu [3,33]. Przeciwciała uodpornionych zwierząt reagowały z antygenem, który występuje powszechnie zarówno u małp, jak i u ludzi. Antygen ten nazwany został LW od pierwszych liter nazwisk Landsteiner i Wiener. Ekspresja antygenu LW jest mniejsza u osób Rh-i dlatego przy stosowaniu mniej czułych technik nie wykrywano tego antygenu u osób Rh ujemnych. Aby nie wprowadzać zamieszania, pozostawiono nazwę Rh dla antygenów wykrywanych przez przeciwciała ludzkie.

Współczesne metody badań techniką biologii molekularnej pozwoliły ustalić, że antygeny układu Rh zależne są od dwóch sprzężonych genów leżących na krótszym ramieniu chromosomu 1. Jeden z genów koduje antygen D, a drugi antygeny C, c, E, e. Antygeny układu Rh są polipeptydami [2,36]. Ilość determinant antygenowych w błonie komórkowej erytrocytu określa się na około 34 tysiące. Do tej pory zidentyfikowano na krwinkach czerwonych 49 antygenów układu Rh [18]. Antygeny układu Rh znajdują się wyłącznie na krwinkach czerwonych. W życiu płodowym pojawiają się wcześnie, około ósmego tygodnia życia. Jednemu fenotypowi Rh może odpowiadać kilka genotypów. W celu oznaczenia fenotypu Rh stosuje się pięć odczynników: anty-D, anty-C, anty-c, anty-E, anty-e.

Antygen D z układu Rh uważany jest za najbardziej immunogenny i dlatego populację ludzką dzieli się na osoby Rh+ dodatnie, posiadające antygen D oraz osoby Rh- ujemne, nieposiadające tego antygenu. W Polsce antygen D występuje u około 82% osób. Oznaczając antygen D można zauważyć słabsze reakcje z niektórymi odczynnikami anty-D. Należy to wiązać z istnieniem słabej odmiany antygenu D. Według dotychczasowej wiedzy uważa się, że antygen D składa się z wielu determinant antygenowych zwanych epitopami. Pełna ich ilość i prawidłowa ekspresja na krwince czerwonej decyduje o tym, że dana osoba określana jest jako Rh dodatnia. Znacznie słabsza reakcja krwinek badanych z odczynnikiem anty-D lub nawet brak reakcji z niektórymi odczynnikami anty-D wskazuje na odmianę antygenu D. Antygen D, który posiada pełną ilość determinant antygenowych, ale o obniżonej ekspresji, określany jest jako antygen D słaby. Pojawienie się tej odmiany może być spowodowane [3]:

a) genami kodującymi słaby antygen D - wówczas cecha ta jest dziedziczna

serologia grup krwi w praktyce 1 43