24445 IMG 35

■pozycji to najczęściej stosowane elementy postępowania. Zalecanym uzupełnieniem ćwiczeń prowadzonych czynnie lub wykonywanych biemie przez fizjoterapeutę jest masaż. Odciążenie w trakcie ruchu, utrzymanie prawidłowego poziomu masy mięśniowej, poprawa odżywiania tkanek wybitnie zmniejsza ryzyko wystąpienia zmian odleży nowych. Należy zawsze dążyć do jak najszybszej pionizacji pacjenta, a co za tym idzie skrócenia czasu ucisku jego tkanek.

W procesie zapobiegania odleżynom powinni brać udział pacjent oraz jego rodzina. Znajomość czynników ryzyka oraz wiedza na temat objaWów odleżyn może wydatnie zmniejszyć częstość ich występowania.

Piśmiennictwo

1.    Alkiewtcz J. (red.): Leczenie inhalacyjne i rehabilitacja układu oddechowego u dzieci i dorosłych. Vblumed. Wrocław 1995.

2.    Czerchawski L.: Patofizjologiczne podstawy zastosowania heparyn niskoczęstecz-kowych w profilaktyce choroby zakrzepowo-zatorowej. Rhone-Poulenc Rorer, Warszawa 1996.

3.    Droszcz W.: Rehabilitacja w chorobach układu oddechowego. [W:] Rehabilitacja

-    podręcznik dla studentów medycyny (red. J, Kuch). PZWL, Warszawa 1989.

4. Gross mann    K-, Wegener D.: Die externe pneumatische Kompression

-    Physiothcrapie zur Forderung des venosen und lymphatischen Ruckstroms ans den Euremitaten. Z. Physiother., 1986, 38, 449-455.

5.    Olszewski W. (red.): Kompendium postępowania przed- i pooperacyjnego w chirurgii ogólnej. PZWL, Warszawa 1979.

6- G'5ułiivan S.B., Scbmitz T.J.: PTiysical rehabilitation: assessment and treatment. F.A. Davis Company, Philadelphia 1988.

7.    Rosławski A.. Wozmewsfci M.: Fizjoterapia oddechowa. AWF, Wrocław 2001.

8.    Scuily R.M., Bames M.R.: Physlcał Therapy. J.B. Lippincott Company, Philadel-ptńa 1989.

9.    Totnkowski W.Z.. Skórski M._t Hajduk B., Rybak Z., Matka G.: Podstawy flebolo-gii Via Mcdica, Gdańsk 2002 .

10. WbżiiiewsJd M., Licbhart Bader O/. Wpływ rehabilitacji na wentylację płuc po zabiegach operacyjnych w obrębie jamy brzusznej. Wiad. Lek., 1982, 35, 15-16, 941-946.

\ t. Woźniewdd M : Rehabilitacja w specjalnościach zabiegowych. [W:] Rehabilitacja medyczna, (red. A. Kwoick). T. 2. Urban & Partner, Wrocław 2003.

U Woźfiiewski M.: Rehabilitacja w onkologii, [W:] Rehabilitacja medyczna, (red. A. JCwofekj.T. 2. Urban 4t Partner. Wrocław 2003.

13 Zaerobclny Z.; Rehabilitacja » chirurgii. [W:} Podstawy rehabilitacji mchowej, (red. A. Roslawski). T. 2. Sport i Turystyka, Warszawa 1981

14.    Załoga K.. Choroby żyt kończyn dolnych. PZWL. Warszawa 1986.

15.    Zapobieganie odleżynom jako problem zapewnienia jakości. Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia. Kraków 1998.