29418 IMG 97

wmatam jMnokio'*    się przede wszystkim ze .„sfery prywatnej”

i ftajllac jeszcze nkYałkietn w>jji>KuIou;uic w kullur/e. Indywidualne

/i ipae. • paómwmm t jzfkjMktyra" modelem intemali/owanym au sćrieia. / Sakt\ imważrć. ff tradycyjne, specyficzne rclicijnc wyobrażenia.

jako ^feeudtrtiifBnc'' h»h nic S4 postrzegane jako czę^ świętego kosmosu, paMuno taktu. Si mocą byt¹ dominującymi tematami w aktualnych indywi-drahycfe systemach zna. zeń ^ostatecznych² Co więcej, specyficznie reli¹ |pe wyobraź en u wciąż tworzą caf na kształt modelu, który ma w sobie pewac podphirtatwo dó tradycyjnych „oficjalnych” modeli religii. Należy jedmk p—ątu¹. ze gdy tylko tradycyjny iwięty kosmos pojawił się wyła-czat v wyspecjalizowanej instytucji, jurysdykcja lej instytucji i. pośrednio, świętego kosmosu, byli w coraz większym stopniu ograniczana do ,^fcry prywatnej’ To z koki neutralizowało, choć. być może. nic całkowicie. Uprzywtfcfowaay status tradycyjnego modelu „oficjalnego” w stosunku do ■wycfc lematów znaczen „ostatecznych”, które odwoływały się do .^człowieka wewaewznego" Dzuijj jułtoooauczna” jednostka staje przed specyficzne ichgigiM) modelem również jako konsument. Inaczej mówiąc, model nia jen jednym z możliwych wyborów jednostki. Ale nawet dla tych. którzy ta MjriuDnoi w dalszym ciągu do modelu tradycyjnego, specyficznie KfcfęK wyobra/cnm mają domtitująco retoryczny status. Różnorodne ba-dwwa wykazały, że rdipjnok nakierowana na Kościół w sposób typowy zawiera jedynie płytką warstwę doktrynalną, składającą się z ..opinii rcligij-które aie pozostają ie tobą w konkretnych związkach^.

Konflikt pomiędzy twierdzeniami modelu tradycyjnego a społecznie zdeterminowanymi okolicznościami życia codziennego staje się rzadko, o ile w ogóle, konfliktem ostrym. Dzieje się tak dlatego, iż przyjmuje się za oczywiste to. że twierdzenia te są retoryczne. Nie znajdują poparcia innych instytucji i nie otrzymują „obiektywnego” potwierdzenia w codziennym życiu jednostek⁷⁷. Z drugiej strony, subiektywna neutralizacja tych twierdzeń umożliwia byłemu „oficjalnemu" modelowi przetrwanie w formie retorycznej., W typowym przypadku świadome odrzucenie tradycyjnych form religii. li tylko dlatego, że nie są one zgodne z efektownymi priorytetami życia codziennego, staje się niepotrzebne. Jednak neutralizacja powyższych twierdzeń przyczynia się do dalszego rozmywania spójności modelu i wzmacnia ograniczenia specyficznie religijnych wyobrażeń do „sfery prywatnej”.

Społeczne usytuowanie Kościołów we współczesnych społeczeństwach przemysłowych zdecydowanie wpływa na wybór takich typów społecznych, która mają być socjalizowane do tradycyjnego „oficjalnego” modelu oraz określa sposób, w jaki model ten będzie prawdopodobnie intemalizowany. Podsumowując wyniki badań nad religią kościelną powiedzieliśmy, że im „nowocześniejsza" jest konstelacja czynników determinujących socjalizację jednostki, tym mniej prawdopodobna staje się rutynowa internalizacja modelu i*jeśli będzie miała ona miejsce, tym mniej prawdopodobne jest jej bycie au sćrieux. Ale nawet w przypadku jednostek zorientowanych na Kościół jest rzeczą prawdopodobną, że efektywne priorytety życia codziennego. subiektywne systemy znaczeń „ostatecznych" oraz retoryka tradycyjnego „oficjalnego" modelu, są względem siebie nieprzystawalne, z powodów już, wskazanych. Dodatkową przyczyną jest funkcja więzi społecznej i substytucji prestiżu, jaką religia kościelna może w dalszym ciągu spełniać w życiu pewnego typu osób, nawet po zneutralizowaniu specyficznie religijnej funkcji.

Biorąc pod uwagę tę sytuację, warto rozpatrywać religijność kościelną w dwu różnych perspektywach. Po pierwsze, możemy postrzegać religijność kościelną jako pozostałość tradycyjnej społecznej formy religii (tj. specjali-

137

1

hr m jajfeM. W. Pkftcrwg Qmlques RćsuJUłls J Irtitr\ ttwi Rellgteusei. w:

2

k Odkwt i iw. ¹jś. faww dr Im Smnmiogte Religiente; Socwiogte des Voctstiaeu. Cawww Imww. W5l, Wr. 54-76 kiwui Y. Y. Dumom. Scmdage sur im MertiaM Iw-fwur Z (krmen en Wadiom¹ tamże. Wr. 77'113. Także. Hans Otto Wari ber, Religiom mtaae łrhndamę tMhbffk W Betsfsei derpmgen Gene rai ton. Vandcnhoeck A Ruprcchi. Gemaggn. Ml RWniW. Lwtwwt, Ftmr Protestant Panshes m Germany, op. cii., str. «MW Par wkas. Irkrirtnr i Bant—ri. op. cii.

C _t hlS

³⁷ Por. Tcnbruck, Die Kirchcngemcinde in der entkirchliclUeii Gesellschafl, op. cic