31217 wykłady z socjologii 13 2014 (33)

Obszar władzy kliniki:

*    sprawowanie kontroli nad środkami medycznymi, ich dystrybucja i alokacja,

*    dostęp do informacji: wiedza medyczna, badania naukowe, skuteczność terapii, kompetencje,

*    instytucjonalno-formalne uprawnienia: ustawy, prawo medyczne, kodeksy etyczne, konwencje,

*    radzenie sobie w sytuacjach niepwenych: prawdopodobieństwo skuteczności terapii oraz subiektywnie oczekiwana użyteczność

Dominująca pozycja kliniki i lekarza wobec pacjenta:

*    zasada swobody klinicznej (clinical freedom) =

profesjonalizm zawodowy upoważnia do podejmowania automatycznych decyzji zgodnie z wiedzą i oceną sytuacji zdrowotnej oraz możliwościami kliniki, bez szczegółowych konsultacji z chorymi,

*    zasada paternalizmu klinicznego = ograniczenie autonomii jednostki, wymuszona uległość wobec władzy

Zasada swobody klinicznej (clinical freedom) = profesjonalizm zawodowy upoważnia do podejmowania autonomicznych decyzji zgodnie z wiedzą i oceną sytuacji zdrowotnej oraz możliwościami kliniki, bez szczególnej konsultacji z chorymi.

Zasada zgody po poinformowaniu (informed consent)

*    zgoda formularzowa ( blankietowa) = nieograniczone pełnomocnictwo,

*    zgoda po poinformowaniu = pacjent wyraża zgodę na procedury medyczne po poinformowaniu przez lekarza. Nie ma gwarancji czy pacjent wie na co się zgodził - różne przyczyny,

*    zgoda świadoma = pełna dobrowolność i świadomy udział w procedurach medycznych, pełna autonomia pacjenta.

Medykalizacja życia codziennego jako władza wiedzy

Termin medykalizacja został spopularyzowany przez:

*    I. Illich - Medical nemesis, propoagował ideę, że społeczeństwo staje

się coraz bardziej zmedykalizowane, a lekarze wyrastają na nowy stan kapłański.

*    M. Foucault - Narodziny kliniki

Medykalizacja to proces, w którym coraz więcej dziedzin życia podporządkowanych jest medycynie (np. narodziny, śmierć)

Medykalizacja to złożony proces ingerowania medycyny w te obszary życia społecznego, które z medycyną nie są związane, oraz traktowania naturalnych zdarzeń w pisanych w życiu człowieka jako problemów medycznych, wymagających medycznej diagnozy.

Imperializm medyczny to ekspansjonizm medycyny; profesjonalne dążenie, zarówno materialne jak i intelektualnie umotywowane, aby przejąć coraz więcej obszarów z życia codziennego jednostki. Konsekwencją jego rozprzestrzeniania się jest wzrost władzy lekarzy i instytucji medycznych.

Medykalizację można rozumieć jako kolonizowanie przez dyskurs medycyny innych dyskursów, np. mediów, biznesu, edukacji.

Dyskurs medycyny też jest kolonizowany przez inne dyskursy, np. wojny, marketingowy.

Dyskurs jako: a/ zdarzenie komunikacyjne, b/tekst, c/ wypowiedź, d/ działanie społeczne uczestników.

MEDYCYNA JAKO WŁADZA WIEDZY - Michel Foucault

Medycyna to wiedza- władza, która dotyczy jednocześnie ciała i populacji, organizmu i procesów biologicznych i która zatem będzie miała skutki dyscyplinarne i regularyzacyjne.

Trzeba bronić społeczeństwa

Teza Foucaulta:

*    Władza polityczna poprzez biowładzę sprawuje, „władzę śmierci” bowiem w jej gestii leży utrzymanie życia i jego przedłużanie ,ale także domaganie się śmierci, pozwolenie na uśmiercanie, rozkazywanie zabijania.

*    Biowładza interweniuje w naturalny proces umierania przede wszystkim aby przedłużyć życie, ponieważ koniec życia cielesnego jest równoznaczny z końcem władzy.

•Jednostka separuje się od władzy poprzez uczynienie śmierci sprawą czysto prywatną.

*    Śmierć jest poza zasięgiem władzy toteż skupia się ona na umieraniu.