34508 skanuj0030 (34)

180 7. Ruch turystyczny

W połowie lat osiemdziesiątych dla Bermudów wskaźnik ten wynosił 97,4%, Ba-hamów 96,3%, Urugwaju 93,5%, San Marino 93,4%, Kajmanów 92,9%, Kanady 91,4%, a dla Botswany 90,1% [Pearce 1987, 45]. W przypadku Bermudów i Ba-hamów większość turystów przybywała ze Stanów Zjednoczonych, do Urugwaju przyjeżdżali głównie Brazylijczycy i Argentyńczycy, do San Marino turyści z Włoch itd. Zjawisko to można zauważyć nie tylko w krajach sąsiadujących ze sobą. W Gambii np. aż 54,1% turystów stanowili w sezonie 1990/1991 Brytyjczycy [Dieke 1993,428], co było związane m.in. z wybudowaniem w tym kraju hoteli wchodzących w skład sieci UK Copthome Hotels (przedtem Caledonian Hotels). Na drugim miejscu byli turyści ze Szwecji (13,5%), co wynikało z zainwestowania w Gambii środków finansowych przez szwedzkie przedsiębiorstwo turystyczne Vingressor.

Zjawisko nadmiernej koncentracji ruchu przyjazdowego jest z punktu widzenia kraju docelowego niepożądane. Przykładem państwa dążącego do dywersyfikacji struktury ruchu przyjazdowego jest Malta (liczba turystów między 1964 r. - rokiem uzyskania niepodległości - a 1990 r. wzrosła na Malcie z około 38 400 do ponad 1,1 min), która stara się prowadzić działania promocyjne na różnych rynkach, aby uniezależnić się od tradycyjnych powiązań z rynkiem brytyjskim [Lockhart, Ashton 1991; Lockhart 1997].

Tabela 28. Zmiany w strukturze zagranicznego ruchu turystycznego na Malcie w latach 1989 i 199S

Kraj pochodzenia turystów	Udział procentowy w ruchu przyjazdowym w 1989 r.	Udział procentowy w ruchu f; przyjazdowym w 1995 r.
Wielka Brytania	59,5	41,3
Niemcy	1U	16,8
Włochy	6,4	8,7
Francja	3,4	6,5
Holandia	2,1	4,1

Źródło: opracowano na podstawie D.G. Lockhart [1997, 151],

Analizując z kolei kierunki zagranicznych wyjazdów turystycznych, można dostrzec dwie zasadnicze tendencje:

•    turyści z danego kraju odwiedzają często kraje sąsiednie (na co duży wpływ ma zjawisko turystyki handlowej i tranzyt),

•    chętnie są odwiedzane kraje o dużej atrakcyjności turystycznej z racji walorów środowiska przyrodniczego.

Podobnie jak w przypadku przyjazdów, w kierunkach wyjazdów turystycznych występują dosyć duże różnice w ich koncentracji przestrzennej. W końcu lat osiemdziesiątych szczególnie dużą koncentracją przestrzenną wyjazdów cechowała się Irlandia (52,0% wszystkich wyjazdów w 1985 r. było związane z odwiedzaniem Wielkiej Brytanii), Turcja (35,3% wyjazdów do Republiki Federalnej Niemiec i jedynie 3,5% do zajmującej drugą pozycję Francji) -oraz Wielka Brytania (31,0% wyjazdów dotyczyło Hiszpanii). W przypadku Republiki Federalnej Nie-