30156 Obraz39 (3)

Wyroby porowate. Do wyrobów z gliny o skorupie porowatej używanych w aduństwie należą kafle kwadratelowe (bez szkliwa których się w dzisiejszym budownictwie nie zaleca jako zbyt słabych) oraz cegła zwykła ręczna tzw. ,ypiecówka" i cegła maszynowa używana w zduństwie tylko w podmurówkach pieców i trzonów kuchennych. Wyroby te są wykonane ze zwykłej gliny I wypalane w stosunkowo niskiej temperaturze do 1000°C. Jest i o temperatura, w której wyroby nie spiekają się i dlatego po wypaleniu są porowate i przepuszczalne dla tłuszczów, cieczy i gazów.

Wyroby ze skorupą zeszkloną. Wyrabiane są z gliny w'lepszym gatunku i wypalane w wyższej temperaturze, przy której pory zasklepiają się przez topniejące składniki gliny, wskutek tego wyroby stają się nieprzepuszczalne dla cieczy, gazów i tłuszczów. Powierzchnia skorupy jest gładka, nie brudzi się i nie rysuje.

2. Gliny ogniotrwałe

Najważniejszą cechą tych materiałów, jest ich odporność na wysoką temperaturę. Podstawowym składnikiem glin ogniotrwałych jest kaolin.

Szamot jest to glina ogniotrwała bez domieszek wapna i żelaza, wypalana przy wysokiej temperaturze i następnie mielona na mączkę. Po zmieszaniu z taką samą gliną niewypaloną i po zaprawieniu wodą otrzymujemy masę plastyczną i wiążącą, z której formuje się różne wyroby szamotowe: tygle, cegłę itp. Przedmioty te po wysuszeniu zostają wypalone w temperaturze około 1480°C.

Zaprawę gliny ogniotrwałej, używanej do murowania palenisk na wysokie temperatury, robimy bardzo chudą — na niższe temperatury tłuściejszą. Np. do paleniska trzonu piecowego lub kuchennego bierzemy 2 części szamotu zmielonego i 1 część gliny ogniotrwałej, dodając wody tylko tyle, by masa była plastyczna i dała się nakładać na rękę lub na łdelnię łopatkową.

Cegła boksytowa wyrabiana jest z kaolinu z dodaniem boksytu (wodorotlenku glinu), przez oo ogniotrwałość tych cegieł zostaje podwyższona.

3. Kafle zwykłe i ogniotrwałe

W typach kafli płaskich wyrabia się następujące rodzaje: środkowe (rys. 7a), narożne, (rys. 7b), środkowe wieńcowe lub

11