R5^H9H "f^^oiujep,daj na pdtaoc skim Imion.-/• • aP a®* 8^ a^°'vei wschodniej, natomiast nad Oceanem Indy}-, północno-zachodnią Australią pojawia się przewaga składowej za-
o niej. W lecie rozlegle obszary od zachodniej Afryki po Filipiny są objęte przenoszę-niein zachodnim. Astrefowe zaburzenia są również charakterystyczne dla innych części kuli ziemskiej. Warto zwrócić uwagę, że powstają one zwłaszcza wzdłuż zachodnich wybrzeży kontynentów w strefie podzwrotnikowej jako efekt oddziaływania zimnych prądów morskich.
Wilgotność powietrza ma prosty rozkład strefowy z jednym maksimum, zlokalizowanym w okolicach równika (rys. 12.7). Średnia prężność pary wodnej przekracza tam 25 hPa, co przy panującej temperaturze ok. 26°C odpowiada wilgotności względnej ok 80%. Prężność pary wodnej szybko zmniejsza się w wyższych szerokościach geograficznych’ maleje niemal do zera w suchym i zimnym powietrzu nad Antarktydą. Warto podkreślić że strefowy rozkład wilgotności w dużym stopniu zależy od południkowej transportu wUgoci. Duża wilgotność atmosfery nad równikiem, niezależnie od miejscowego parowania, kształtuje się pod wpływem dopływu wilgoci z obu stref zwrotnika-wych. W wysokich szerokościach geograficznych wilgoć pochodzi z południa (na półkuli N) bądź z północy (na półkuli S).
■ Złożonym rozkładem strefowym charakteryzuje się natomiast zachmurzeń }• (tab. 12,3). Słabo zaznaczone maksimum wielkości zachmurzenia występuje nad równi-1 Idem, znacznie wyraźniejsze maksima możemy zauważyć w umiarkowanych i wysokich szerokościach geograficznych na obu półkulach. Mimo dużej zawartości paty wodnej I w powietrzu, zbieżności pasatów i silnej konwekcji termicznej nad równikiem niebo po* W zostaje dość pogodne, natomiast rozległe systemy chmurowe, związane z cyklon* i frontami, w umiarkowanych szerokościach geograficznych decydują o dużym zaduma rżeniu tej strefy. W regionach polarnych zachmurzenie ponownie zmniejsza się, w zimie jest jednak większe niż latem, co ma związek z aktywnością frontów, uwarunkowanym przez poziome kontrasty termiczne, które zwiększają się w sezonie zimowym. W rejonie bieguna południowego zachmurzenie zimowejworzą cienkie, zbudowane wyłączni! z kryształków lodu obłoki pierzaste lub warstwowe, występujące częściowo w stratosfe* rze. Zanikają one szybko w ciągu dnia polarnego. Dla strefy międzyzwrotnikowej charakterystyczna je$t sezonowa wędrówka maksimów zachmurzenia - występują one na północ od równika w lipcu i na południe od równika vy styczniu. Chmury tworzące |S
254
r^nie w
IfetrJ
fcsfel
I C"«S«
HEi
ii
Hi