46178 IMG23 (6)

• ,dobry piMX>\\riik^M oznaciał wydajnego, pracującego szybko, bez względu na wymogi bezpieczeństwa, a ryzykowna praca była utoisa-miana z wysokimi umiejętnościami,

• prawie pobwa badanych pracowników twierdziła, że ich przełożeni nie zwracają w ogóle uwagi na sprawy bhp w swej codziennej pracy.

\\ ostatnich latach świadomość polskich pracodawców i pracowników dbłycz^ca zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy systematycznie wzrasta. Wiąże się to również z dużym zainteresowaniem problematyką kształtowania kultury bezpieczeństwa.

lak wynika z badań przeprowadzonych w ostatnich latach w państwach Unii Europejskiej (m.in. badania angielskie prowadzone przez HSE) czy USA, kultura bezpieczeństwa w zakładzie pracy ma bezpośredni wpływ na zachowania podejmowane przez pracowników. Podobne rezultaty uzyskano również w badaniach prowadzonych przez CIOP w latach 1999-2002 (Milczarek, 2001). Stwierdzono, iż w zakładach charakteryzujących się wyższą kulturą bezpieczeństwa występuje mniej wypadków, co wskazuje, iż pracownicy częściej wybierają zachowania bezpieczne i mniej ryzykują.

Ocena kultury bezpieczeństwa

■ Kwestionariusz klimatu bezpieczeństwa

Warunkiem skutecznej i pożądanej zmiany w zakresie kultury bezpieczeństwa jest jej badanie, opis, a następnie monitorowanie. Można to robić wykorzystując rozmaite narzędzia.

Obserwował ne aspekty kultury bezpieczeństwa można ocenić poprzez:

•    audyty systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (np. wykorzystując listy kontrolne, wyniki pomiarów środowiska pracy czy rozmowy z pracownikami),

•    obserwacje zachowań pracowników.

Bardziej pogłębione badania kultury bezpieczeństwa można przeprowadzić za pomocą:

•    badań kwestionariuszowych (badanie klimatu bezpieczeństwa),

•    wywiadów z pracownikami,

•    analizy raportów z wypadków,

•    analizy historii przedsiębiorstwa oraz mitów i legend organizacyjnych (z nich bowiem można niekiedy wyczytać, jakie wartości są lub były rzeczywiście przestrzegane w danej firmie).

Do badań w zakresie kultury bezpieczeństwa prowadzonych w polskich przedsiębiorstwach wykorzystano kwestionariusz do badania klimatu bezpieczeństwa (dostępny w CIOP). Klimat bezpieczeństwa, czyli specyficzna at-

L

.silił

m

w