49331 przedsiebiorczosc1

41 nodnW banków i uifcid

Nu rorit rozwoju banków na ffomlach polskich Atfu/imc u Warszawie w roku 1825 'lównrzyMwo Kredytowe Ziem-było picrw-s/ą instytucją świadczącą usługi bankowe na ziemiach polskivh Inwiir/ysiwo Udzie lało kredytów dużym gospodarstwom rui-mm W 1870 roku po wsiał, czynny do dnia dzisiejszego, Mank Handlowa W u Warszawie. W okresie międzywojennym rozpoczęło działał-n«»M u u le hankOw. między innymi: Polski Bank Przemysłowy. Krajowa Kasa IWw/koua. Bank Polski SA. Pocztowa Kasa Oszczędności. Państwowy Bank Rolny, Bank Gospodarstwa Krajowego, Polska Kasa c>picki SA. W tym czasie powołano również do istnienia banki prywatne oraz duża liczbę wiejskich spółdzielni kredytowych, domów bankowych i kantorąm wymiany. Pt* II wojnie światowej banki zlikwidowano, pozo-sławiajac jedynie bank Polska Kasa Opieki SA. Na wzór Związku Socju-iisiw/nych Republik Rad/ieekieh utworzono Narodowy Bank Polski (NBP) jako jeden główny bank pełniący wszystkie funkcje. Na obszarach wsi zaczęły działać banki spółdzielcze skupione obecnie w Banku ćhispodarki Żywnościowej.

Podstawowe zasady działania banków W lógó mku rozpoczęło decentralizację systemu bankowego. Z Nart Kłowego Banku Polskiego wyodrębniono szereg mniejszych banków, które następnie w większości sprywatyzowano, a NBP sial się wyłącznic bankiem centralnym. Obecnie podstawowymi zasadami działania banki** w l\)fece są; uniwersalizm, samodzielność, konkurencyjność, samofinansowanie i komercjalizm.

Zasada miiwersaliznni polega na ciągłym poszerzaniu zakresu czynno*! banków, między innymi o emisję papierów wartościowych, stawanie się udziałowcami przedsiębiorstw, udzielanie poręczeń. Według lej za sady nie ma żadnych ograniczeń terytorialnych i branżowych w dzia-lałmrsci banków Jest to gwarancją równości wszystkich banków i ekspansji rynku bankowego.

Sairmd/idmiść banku łi> możliwość autonomicznego podejmowani* decyzji (w ramach prawo) oraz ponoszenie za nie wszelkich konsekwencji Samodzielność ograniczona jest przez nadzór banku centralnego i obowiązujące prawo bankowe.

Zasada konkurrocyjnidd wynika z uniwersalizmu i samodzielności banków Polega na przyciągnięciu jak największej liczby klientów

atrakcyjnością udzielanych kredytów, solidnością i różnorodnością usług ora/ sprawnością i szybkością obsługi klientów ,

Ziisłifla sumoflnaiisownrifii oznacza konieczność pokrywania k»>s/ i,m działalności i zobowiązań z kapitału własnego. środków wypracowu-_ffy_Ch w trakcie działalności lub środków* finansąiwych pozyskanych na określonych warunkach ml innych pmlmuitów.

Zasada komercjalizmu, podobnie jak w innych przedsiębiorstwach _w gospodarce rynkowej, polega na dążeniu do maksymalizacji zysku przy minimalizowaniu kosztów działalności. Przy określaniu wysokości opłat za dane usługi banki muszą, w celu poprawy rentowności, brać pod uwagę wielkość ryzyka Piany kredytowe nic mogą naruszyć płynności finansowej banku, co jest jednym / gwarantów jego wiarygodności w oczach klientów.

Rola Narodowego Banku Polskiego jako banku centralnego Narodowy Bank Polski jako bank centralny jest najważniejszą inslytu- I tunkcie banku cją finansową w państwie. (klpowiada za stabilność systemu finansowego I centralnego państwa oraz kurs waluty narodowej w stosunku do innych walut. l)o podstawowych funkcji banku centralnego należą:

- emisja pieniądza gotówkowego; nadzór nad bankami komercyjnymi;

świadczenie usług na rzecz banków komercyjnych, czyli pełnienie funkcji ..banku banków" przez udzielanie im kredytów, zaopatrywanie w pieniądz gotówkowy, regulację wysokości rezerw nUiwiązkowych odprowadzanych ml depozytów przez banki komercyjne do banku centralnego (jest to element kontroli płynności finansowej banków komercyjnych);

prowadzenie rachunków i ro/lie/cń państwa; obsługa budżetu, pokrywanie zobowiązań zagranicznych państwa, obsługa emisji papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa; kontrola ilości pieniądza i wielkości kredytu w gospodarce, tak aby ich wartość odpowiadała potrzebom gospodarki, a jednocześnie nic | Rada Polityki powodowała niebezpieczeństwa wzrostu inflacji.    * Pieniężnej

Oddzielną rolę w systemie finansowym Polski pełni, niezależna od Narodowego Banku Polskiego. Rada Polityki Pieniężnej. Jest to zespól niezawisłych specjalistów, ustalających wysokość stopy procentowej, według której NBP udziela kredytów i pożyczek bankom komercyjnym. Ma to podstawowe znaczenie w określaniu przez wszystkie instytucje finansowe w Polsce wysokości stóp procentowych lokat i kredytów dla ludności i przedsiębiorstw. Wysokość stóp pnx*cntowych wpływa również na tempo

Rada Potrtytó Pwniętnej od lutego 2001 roku systematycy me obniża stopy procentowe, Wynika to f* zmnNjujffcei wg inflacji w Polsce (na zdjęciu Prezes NBP Uuek Bafteoo-w*cz październik 2001).

107