46912 P1010083 (7)

na działanie wiatrów wywalających. Osiąga się to przez intensywne cięcia pielęgnacyjne. Zadanie to spełniają także trzebieże późne. W przypadką gdy wspomnianymi cięciami nie przygotuje się drzewostanu do odnowieni konieczny jest wykonanie cięć przygotowawczych.

Cięcia przygotowawcze w silnie zwartych drzewostanach, zaleca Bemadzki (1974) wykonać dwukrotnie z nawrotem 4-5 lat W jednym cięciu usuwamy nie więcej niż 10% zapasu drzewostanu. Cięcia obsiewne, wykonywane zimą w roku obfitego urodzaju nasion, redukują zapas drzewostanu o 20—30%. W przypadku gleby niesprawnej lub mało sprawnej, tzn. pokrytej silnie rozwiniętą warstwą runa, ewentualnie grubą warstwą ścioły, konieczne jest wykonanie przygotowania gleby pozwalającego na odpowiednie skiełkowanie nasion. Osiąga się to wykonując ten zabieg zazwyczaj na pasach, rzadziej na całej powierzchni, przy wykorzystaniu: jeży, brony leśnej, pługów talerzowych itp., gdy gleba jest silniej zadamiona. Można też przygotować glebę ręcznie (pasy, talerze),

Do cięć odsłaniających przystępujemy po 2—3 latach od obsiewu. Wykonujemy je w 3—4 nawrotach co 2-3 lata. Cięcie uprzątające powinno hyc wykonane w okresie 10-15 lat od obsiewu nasion. Miejsca nie odnowione uzupełniamy— zależnie od siedliska — głównie modrzewiem, jedlicą, jaworem skłonem zwyczajnym.

Uzyskanie odnowienia o mieszanym składzie gatunkowymi gdy udział świerka nie przekracza 70%, wymaga pewnej modyfikacji postępowania. Polega ona na wprowadzaniu gatunków współpanujących i domieszkowych*' skupieniach różnej wielkości, zależnie od ich roli i udziału, zazwyczaj jednak-w_iMgsupach lub kępach 1-6 arowych. Wcześniejsze zaplanowanie miejsc wysadzam wspom-nianych gatunków' pozwoli na ich równomierne rozmieszczenie wśród odnowienia świerkowego, a także zapobiegnie zbędnemu przygotowaniu gleby pod obsiew świerka.

Cięcia odsłaniające będą w tej modyfikacji polegały na nierównomiernym przerzedzaniu w miejscach, gdzie odnowienie zajmować będzie^ większe skupienia.

\* drzewostanach świerkowych, gdy udział gatunków domieszkowali: jodły, buka i innych osiąga 10-20 (30)%, przy stosowaniu rębni częściovwftmugowej konieczne będzie odpowiednie zróżnicowanie terminu odnowienia. W pierwszej kolejności odnawiamy jodłę, zapewniając drzewom nasiennym większy dostęp światła w okresie trzebieży późnych lub cięć przygotowawczymi Cięcia te, podobnie jak i cięcia obsiewne dla jodły, muszą być bardzo ostrożne (ciemne), aby nie spowodować w miejscu przeznaczonym na nalot jodły obsiewu około 5 latach od obsiewu jodły, według podobnycjuzasad odnawiamy huki Przygotowanie gleby dla przyjęcia nasion jodły i buka jest bardzp ^skazaji|jM| przypadku braku odnowienia obu wymienionych gatunków należy wprowadzać je sztucznie. Po okresie co najmniej 10 lat od obsiewu jodły, gdy osiągnlećfliis około 0,5 m wysokości, i około 5 lat od obsiewu buka. przystępują^ do cięć obsiewnych dla świerka. Cięcia odsłaniające wykonujemy przestrzegając zamd

tych cięć podanych przy omawianiu odnawiania litych drzewostanów świerkowych.

1 Całkowity okres odnowienia wyniesie około 20-25 lat, a cząstkowe dla świerka 10-15, buka 15-20 i jodły 20-25 lat.

Rębnia przerębowa w borach świerkowych regla górnego

Bory świerkowe rozwijają się w piętrze regla górnego Karpat (na wysokości 11150-1550 m npm) i w reglu górnym Sudetów (1000-1250 (1350) m npm). przewostany te w gospodarce górskiej odgrywają rolę glebo i wodochronną.

I Swierczyny gómoreglowe wykazują zróżnicowanie struktury, która najwydatniej wykształcona jest w Tatrach (Myczkowski 1964, 1977). i Wyróżniono tu:

| • właściwy pas zwartych drzewostanów (1200-1350 m npm), l • wyższy pas luźnych, ochronnych drzewostanów oraz biognip (1350-1450 m npm),

f • pas górnej granicy lasu (1450-1550 m npm).

Podane niżej zasady wykonywania zabiegów dotyczą rezerwatów częścio-^rch i lasów ochronnych. Należy bowiem zaznaczyć, że gómoreglowe świer-nawct o charakterze pierwotnym, nie spełniają zadań lasu wielofunkcyj-H||i'ego głównie ze względu na możliwości katastrofalnego rozpadu na dużych po-

Łierzchniach (szczególnie w pasie zwartych świerczyn), przyspieszanego wy-alającymi wiatrami.

I W pasie lasu zwartego wykształcają się zazwyczaj w wyniku wyżej opisanego ^Hrocesu jednopiętrowe, mało stabilne drzewostany o zwarciu powyżej 70%.

m Z badań świerczyn pierwotnych wynika (Korpel 1989), że nawet mimo po-^■tolnego przebiegu stadium rozpadu i zróżnicowania wieku nie wytwarza się w tym pasie wysokości typowa faza (struktura) przerębowa. W omawianych świer-^Łynach 70% drzew stanowią świerki górujące oraz panujące, a współpanujące 19 drzewa piętra podrzędnego zaledwie 30%.

B We fragmentach drzewostanu, w których świerk osiąga wiek powyżej 150 p cięcia powinno się prowadzić zasadniczo posztucznie z koniecznością szybko odnowienia luk lub małych gniazd.

W dogodnych sytuacjach (fragmenty stabilne) należałoby ewentualnie usuwać 2-3 dojrzałe do wyrębu świerki, dążąc do grupowego odnowienia, a w konwencji do stopniowej przemiany budowy zasadniczo jednopiętrowej na zło-tną z grup i kęp różnego wieku o zwarciu schodkowym. W drzewostanach rotnych, wykazujących dużą dynamikę przyrostu i możliwości kształtowania |ron, należy stosować selekcję pozytywną (m.in. popieranie drzew o długich, letrycznie rozwiniętych konarach), wykorzystując również w miarę możliwo-I powstałe luki do uzyskania odnowienia.

■sprowadzone zabiegi w zwartych jednopiętrowych fragmentach nie będą miały Riarakteru rębni przerębowej, lecz głównie wspomnianych wyżej cięć posztucz-