49

I W. Wójcik. fVzł^,cńłtfc*aiojyi’/Łmummwii .v>-nw\ Tn.v, %rtatn 2fóY?

(Mł\ O/S-iU-Słń-ISÓ-S), by WcltereKluwer Polsko S_r 7 nr. i«|7

Spis treści    Notatki

RnzdzudKrutr.iwiogiczM i fcrumiKaiistuczm zagadmma rozwzwuwiw ż<rdrt &u;isi>aun£i...

przekazu pieniędzy, a także kruszcu i papierów wartościowych, poza tradycyjny bankowością w pojęciu europejskim. Wykształci! się on w środowiskach kupieckich, wśród ludów semickich, perskich i hinduskich, pośredniczących w handlu pomiędzy Rzymem, Bizancjum, wybrzeżami Morza Czerwonego a Persją, Indiami, a nawet Chinami. Podstawową zaletą systemu iiawdla było zapewnienie bezpieczeństwa wymiany handlowej pomiędzy odległymi ośrodkami szlaku przed napadami na karawany, a później również i na statki.

K. Par wieki następująco ujął zalety tego systemu'-': „Bezwzględna ut-ność, możliwa najpierw w obrębie pojedynczych rodzin, później klanów i poszczególnych rodów kupieckich, była często wzmacniana wzajemnymi więzami małżeńskimi. Pozwalało to na ugruntowanie siedzib rezydentów — hawaladarów, w głównych miastach, w których krzy żowały się szlaki handlowe. Tak przestrzennie rozbudowana siatka pozwalała na sprawne działanie bra/i. Kupiec, np. w Damaszku, chcący przekazać swojemu wspólnikowi w Szirazic pieniądze bądź. kruszec potrzebny do zakupu towaru, udawał się do znajomego mu hawaladara. Po uzgodnieniu warunków transakcji rezydent odbierał od kupca fundusze w walucie lub w zlocie. W zamian kupiec otrzymywał akredytywę oraz kod potrzebny do autoryzacji transakcji. Hawaladar następnie instruował rezydenta jego rodu w Szirazic, a kupiec przekazywał tajemny kod swojemu wspólnikowi. Podczas zaaranżowanego spotkania hawaladara i wspólnika w Szirazic, ten drugi odbierał z majątku szirazkiego rezydenta całą sumę powierzoną rezydentowi w Damaszku lub jej ekwiwalent w złocie bądź w iimej walucie. Rachunki pomiędzy rezydentami regulowane były czy to poprzez transakcje zwrotne — tak zwaną „odwróconą /itltttJię", czy sumę, kombinację tych transakcji, ale również w ramach wspólnego majątku rodowego, i lawaladar w Damaszku, przyjmując zlecenie, pobiera jednocześnie przy jego zawarciu niewielką prowizję, stanowiącą jego faktyczny zarobek. Zwrócić uwagę należy tu na fakt nieprze-mieszczenia się fizycznego funduszy pomiędzy Damaszkiem a Szirazem

Wykorzystywane są zatem systemy znane i stosowane w Azji Południowej, w Europie i na Bliskim Wschodzie. Rozwinęły się do tego stopnia, że środki pieniężne, jakimi obracają niektórzy brokerzy, są porównywalne 7 ilościami obsługiwanymi przez komercyjne systemy bankowe. W Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, a szczególnie w Japonii, Chinach i Indiach, funkcjonują podobne techniki przekazu walut. Są to ciii/ lub cfiop

^M K. Parwirki, Ahmatywny toplm. ■

ICO

I W. Wójcik. PntfffnfoahrMmmuw f/nwynui, %rtawi 2W<?

I5B\ 97$-M-^$2fi-IM-9, >'- by Wolter^{1 2} Kluwer Polsku Sp t a.o 2<M7

7. Niektóre systemu przekazywania dccktJdo' uktiPiayupramt pieniędzy: fiKsn^nKKie terroryzmu

shop"". Natomiast technika zwana mmiii, chUi-diitihibhioidi jest powszechnie stosowana przez wspólnoty indyjskie, chińskie lub środkowowschodnie, a w ostatnich latach przez mafie albańskie, wietnamskie i rosyjskie. Funkcjonują w formie praktycznie niezmienionej od czasów dynastii Chiang, kiedy znane były pod nazwą Tei Cluen, czyli „latające pieniądze". Nadal w większości pozostają w rekach rodzin etnicznie chińskich. Natomiast organizacje przestępcze w Kolumbii mają własną metodę określaną jako BMPE, czyli biack market peso cxchange, jest to czamorynkowa wymiana kolumbijskiego peso ^c. Szacuje się, że tylko tym sposobem legalizuje się około 5 mld narkodolarów rocznie².

Wszystkie tego rodzaju techniki mają podstawową zaletę, która polega na tym, że nic pozostawiają śladów w postaci dokumentacji, ponieważ cała „rachunkowość” skupia się w rękach dwóch handlowców, porównujących okresowo salda transferów, brak kryminalistycznego śladu transakcyjnego ułatwia działanie zorganizowanej grupy przestępczej, zapewnia jej tajny sposób działania, a przede wszystkim większe bezpieczeństwo. Z tego względu wzrasta zainteresowanie bankowością podziemną, a wiele sygnałów i wyników analiz świadczy o tymi, że w ostatnich latach wykorzystują jej magiczną moc takż.e mafie wietnamskie, albańskie czy rosyjskojęzyczne.

iławóla jako tradycyjna forma przekazów pieniężnych świata orientu pozwala na ominięcie systemu bankowego, a tym samym nadzoru i kontroli państwowej. Transakcja bowiem nic pozostawia żadnego śladu, rachunku czy nawet najmniejszego dokumentu. 7. tego powodu w zasadzie nie jest możliwa żadna kontrola nad przekazywaniem środków pieniężnych przez islamskie organizacje terrorystyczne.

Najistotniejszym problemem jest zatem poziom bezpieczeństwa, jaki gwarantują przestępcom te systemy. Gwarancją bezpieczeństwa są powiązania rodowe i rodzinne oraz osobista rekomendacja przy wprowadzaniu nowych członków. Zastosowanie kodów w postaci ustnie przekazywanych znaków, zmieniających się w nieformalny, ale określony sposób, powoduje,

«► +1

ibuk.pl mm

1

U.S.Congres?.OfficeofTechnologyAsse^mem,InfannamnTsfhnoic^iesbrCanlniófMiii^Laaa-OTA-ITC-63I), U.S. (kwemment Frinting Office. Washington, DC 1995, s. 12; Raport FATF — VII! hhr.cy Laundcrr.ig 'lywslopts Lxcrcin, l²ublic Report, www.iisUeaŁgcnytreasuiy.bureauy' fcneer.. i. 7.10; a także iizrwist >Y>i»iriq$ Independent łask l orce Report. No. 41. ed. Maurioe K Grccnbcrft, Coundl on IŚHcign Rclation² 2CU3. s. 7Si.

' 1 Al 1; J 'tu: 2397-199R >rno.nriMi Acrien Sok hnv on Money Lwnrfłróijf Jymfo.i.ncł. 12th kbruary 19Wi, Annwc>'Si;^ln ²e^,ń«»i>(^niev’:7i.v'inłlL^,ł7i{_ię. >. 24. Zob.; ww»v,uml or#Y.i t£‘'fxi6'TVl 99 b_eu pilf, W Filipkowski, Cw.y rurui uyawi.y    |²jt> TH u lity n Bankowy 2fl02, nr 12.

2

.V'WńmnfMe.ney tauiuJfnYigSiniltgufor7.99.9. diikurm-nl ni-p.irl.inifiihi Sprawiedliwości USA,s. 25, vvww.iJSlifł>vg,łi\v^,piVśyifW‘as^^,drifvmoiri‘y.pdf.

1U1