51650 skanuj0034 (16)

Tasmipłtuii piflth

Mep «o ■ panamami w sposób jałowy untapu do podłoża

Hodowla drobnoustrojów

Jat to zasadniczy proces biotechnołogicziły w produkcji biomasy komórkowej. Dąży się w nin do zapewnienia drobnoustrojom optymalnych warunków rozwoju, a mianowicie

-    temperatury, przez ogrzewanie lob oziębianie podłoża.

-    pH, przez korygowanie go dodatkiem ługu bądź kwasu;

-    kompletności składu podłoża, przez uzupełnianie wyczerpujących się składników odżywczych.

-    stężenia tlenu, w hodowli drobnoustrojów tlenowych za pomocą bardzo różnych technik napowietrzania;

-    światła, w hodowli fotoauiotrofów;

-    mieszanie zawartości tanku różnymi sposobami, np. przy użyciu miesza-, def, pneumatycznie lip.;

-    usuwanie piany, względnie jej niszczenie przez dodawanie środków przo* ciwpianowych, gdy tworzy się piana wskutek mieszania podłoża, napowietrzania lub wydzielania gazu przez drobnoustroje.

Hodowla drobnoustrojów może być prowadzona w sposób okresowy, ciągły lub mieszany (półdągły).

Hodowla okresowa polega na cyklicznie prowadzonym napełniania tanku podłożem, zaszczepieniu go, namnożeniu drobnoustrojów, opróżnianiu tanku i przygotowywaniu następnej hodowli. W metodzie lej rozwój i namnażanie się komórek przebiega z różną intensywnością i wyróżnić można w tym rozwoju kilka te (rys. 9A\

Metoda ciągła charakteryzuje się tym. te po uruchomieniu jej i namnożeniu drobnoustrojów w sposób ciągły są odbierane komórki wraz z wykorzystanym podłożem i jctfciocześnic w sposób ciągły jest dodawane do tanku w takiej mniej ilości nowe podłoże. Ilość odbieranej biomasy dostosowana jest do szybkości jej

«rv U Krzywo —mi baterii w hodowli dmou|: At - U*-faza (brak norart. IC - tera pwrmfcoi—uo ■wram, CD - tara łouraytrairama «■am. Dt - ba tmkewxpt otraatn. rahrafca ba aagamc FC~ fara nastoup obarai grania. GH- ko abiaWwaau

przyrastania (rozmnażania się drobnoustrojów) tak. aby stężenie komórek w tanku byk) stale. Zaletą tej metody jest duża intensywno* biosyntezy, ponieważ znąj-tlującc się w tanku mikroorganizmy są stale w logarytmicznej fazie rozwoju, dzięki zachowaniu stałych i optymalnych warunków rozwoju W metodzie tej czas przerwy w pracy tanku zoetąjc zredukowany do niezbędnego minimum związanego z uruchamianiem hodowli i jej przerwaniem, gdy wystąpią ewentualne zakłócenia w hodowli, trudne do wyeliminowania. Metoda nadaje się do zautomatyzowania, ponieważ szybkość rozmnażania się drobnoustrojów oraz czynniki warankujące len rozwój utnymywssu są mh.

Do wad tej metody aalczy zaliczyć trudności wynikające z możliwości wysadzania się drołnoustrojów, apowodowane niestałością cech dziedzicznych typu mutacyjnego oraz szybko narastającymi sionkami przypadkowych zakażeń

Metoda półciągta może występować w różnych wariantach. Polega zwykle aa okresowym odbieraniu z tanku określonej ilości podłoża te majdającymi się w nim drobnoustrojami i dodawaniu takiej samej ilości nowego, wyssciyhaowa-aego podłoża

W fazie końcowej procesu technologicznego produkcji biomasy następuje oddzielenie i oczyszczenie komórek od podłoża przy wykorzystaniu do tego celu różnych urządzeń i technik. Nąjczęściej stosuje się tu parokrotne wirowanie lub filtrowanie, połączone z płukaniem oddzielonej biomasy.

Dalsze postępowanie z wydzielonymi drobnoustrojami zależy od ich przeznaczenia. Na przykład, gdy drożdże są wykorzystywane w piekarstwie (drożdże piekarskie, od których wymaga się zachowania pełnej żywotności i zdolności do fermentacji, tzw. siły pędnej) zawiesinę wodną drożdży (tzw. mleczko drozdżo-we) pośdąr się prasowaniu do zawartości 25 26% suchej substancji albo suszy metodami jak aąjmairj osłabiającymi żywotność drożdży, ap. metodą liofi-Kacyjną

Jeżeli otrzymane drobnoustroje są przeznaczone do spożycia lub aa paszę, lo oddzielona masa komórkowa jest poddawana uzdatnianiu, celem mięlri w nią jej wartości odżywczej i polepszenia cech organoleptycznych. Uzdatnianie to może polegać np. na tcrmołizśe. tj. ogrzewaniu mleczka drożdżewego do temp 60-t0°C. co powoduje zabicie drożdży, denaturację białka, dezintegrację komórek i inne zmiany.

Końcowymi operacjami w procesie technologicznym produkcji biomasy są z reguły suszenie i pakowanie.

Jeżeli otrzymana biomasa ma stanowić surowiec do produkcji składników odżywczych (białka, tłuszczu, witamin) lub innych pożądanych związków, to komórki poddaje się dezintegracji (rozdrobnieniu), a zawarte w nich składniki oddziela się i oczyszcza.

9.2.2. Produkcja drożdży

Produkcja drożdży piekarskich jest typowym, od dość dawna stosowanym w skali przemysłowej przykładem wytwarzania biomasy. Od pum dziesiątków fet rozwija się produkcję masy drożdzowej jako paszy lub pożywienia dla lodzi, głównie jako źródła białek i witamin z grupy B.

26S