53239 skanowanie0009 (93)

• Chłodzenie stali nadeutektoidalnej

W stopie III (rys.) z obniżeniem temperatury do odpowiadającej linii BC, z cieczy bezpośrednio powstaje austenit (y). Jego udział stopniowo zwiększa się w tym stopie w miarę dalszego chłodzenia. W temperaturze niższej od odpowiadającej linii JE występuje wyłącznie austenit (y). Po ochłodzeniu do temperatury odpowiadającej linii SE austenit (y) uzyskuje pełne nasycenie węglem. Powoduje to wydzielanie kryształów cementytu wtórnego Fe₃C_K o udziale zwiększającym się z obniżeniem temperatury do 727°C. Skład austenitu (y) zmienia się wzdłuż linii SE do odpowiadającego punktowi S. W temperaturze 727 °C następuje przemiana eutektoidalna austenitu (y) w perlit, a wydzielony uprzednio cementyt wtórny Fe^C,, nie ulega zmianie. Po ochłodzeniu do temperatury pokojowej strukturę stopu stanowi perlit i cementyt wtórny.

Schemat przemian Jazowych zachodzących przy chłodzeniu stali nadctaekto-idalnef

STĘŻENIE MASOWE C (%)

Rys. IV. 14. Stal. 2aćutcktoidalna zawierająca około 1,2% C. Na tle culcktoidu wydzielenia cementytu wtórnego (jasne). Zawartość całkowita cementytu wynosi 18%. w tym 7,3%cementytu wtórnego.Trawiono Mil Fe

• Chłodzenie surówki podeutektycznej

Krystalizacja stopu IV (rys.) rozpoczyna się od wydzielania austenitu (y) wzdłuż linii BC. Skład cieczy (L) zmienia się do odpowiadającego punktowi C. Po osiągnięciu temperatury 1148°C przebiega przemiana eutektyczna L -> y + Fe₃C,. Bezpośrednio z cieczy powstaje ledeburyt, czyli mieszanina eutektyczna złożona z austenitu (y) i cementytu pierwotnego Fe^C,. Podczas dalszego chłodzenia, z przesyconego austenitu wydzielają się kryształy cementytu wtórnego Fe₃C„. Skład austenitu przesuwa się do odpowiadającego punktowi S. Ochłodzenie stopu do temperatury 727 °C powoduje przemianę eutektoidalną austenitu pierwotnego (y) w perlit Austenit (y) tworzący ledeburyt także przemienia się w perlit. Powstaje w ten sposób ledeburyt przemieniony. Poniżej temperatury 727 °C strukturę stopu stanowi perlit, ledeburyt przemieniony i cementyt wtórny. Dalsze chłodzenie stopu do temperatury pokojowej powoduje wydzielanie z ferrytu (a) cementytu trzeciorzędowego Fe₃C_(l w niewielkim udziale.

STĘŻENIE MASOWE C (%)

Rys. 3.9t. Schemat przemian fazowychTAcJio-dzóćydtprzy chłodzeniu surówki pod-emektycznę)    _

Rys. IV. 18, Żeliwo białe przedeutektyczne. Inny fragment próbki pokazanej mi ty*. 1V.17 w powiększeniu. Strzałkami zaznaczono cementyt wtórny, którego udział w stópte Wynosi 18%. Trawiono Mil Fe