568

czyli 3 cm* tlenu w litrze osocza (1.33 • I0⁴ Pa • 2*2 • 10 ¹ Pa"⁴ « 0.003 din* OJdm'

osocza).

Krew bez hemoglobiny musiałaby przepływać strumieniem 75 razy większym. Zęby móc sprostać zapotrzebowaniu organizmu na tlen Hemoglobina wiąże tlen rozpuszczający się w osoczu, przechodząc w oksyhemoglobinę i wraz z nią tlen jest odprowadzany tak. że nowy tlen mo/e się rozpuścić na miejsce związanego z hemoglobiną. W ten sposób utrzymuje się różnica ciśnień powodująca dyfuzję tlenu do krwi. Nasycenie tlenem hemoglobiny odpływającej do tętnic wynosi 98*. Dwutlenek węgla zgodnie z różnicą jego ciśnień cząstkowych dyfunduje z krwi do pęcherzyków. Wprawdzie rozpuszczalność dwutlenku węgla w osoczu jest 20 razy większa niż tlenu, me wystarcza to jednak na skuteczne odpruwadzame go przez krew żylną Ponad 90* dwutlenku węgla jest przenoszone w formie chemicznie związanej - część z hemoglobiną, z którą tworzy związki kartioamidowc (25%). część w postaci wodorowęglanów (65%). W płucach uwalnia się dwutlenek węgla zarówno związany, jak i rozpuszczony. Szczegóły problemów chemicznych związanych z wymianą gazów pozostawiamy biochemii.

Rozdział 18___

BIOFIZYKA UKŁADU KRĄŻENIA

18.1. Wstęp

Piotr Piskunmicz

Krew stanowi zawiesinę erytrocytów, leukocytów i trombocytów w plazmie i jest środowiskiem zapewniającym szybki transport różnorodnych substancji w organizmie. Krew rozprowadza przede wszystkim gazy oddechowe - tlen i dwutlenek węgla - zarówno w postaci roztworu fizycznego, jak i w postaci związków chemicznych. Tlen jest dostarczany z płuc do wykorzystujących go w procesach metabolizmu komórek, dwutlenek węgla transportowany jest w kierunku przeciwnym. Krew dostarcza substancje odżywcze od organów, w których są one wchłaniane lub magazynowane do miejsc ich wykorzystania. Wytwarzane tam produkty przemiany mateni krew transportuje z kolei do organów wy dalania lub do układów, w których następuje ich dalsze wykorzystanie. Krew zapewnia także transport nośników informacji (hormonów), witamin i substancji katalizujących (enzymów) wytwarzanych w organizmie. Substancje te dostają się do krwi w organach ich wytwarzania lub magazynowania i są przez nią rozprowadzane do miejsc ich wykorzystania. Ze względu na duże ciepło właściwe wody zawartej we krwi jest ona zdolna do przenoszenia dużych ilości ciepła wytwarzanego w wyniku przemian metabolicznych.

568