57744 skanuj0077 (31)

Lutowanie miękkie stosuje się do połączeń obciążonych niewielkimi siłami, w celu otrzymania połączeń szczelnych (rys. 3.14) oraz w szerokim zakresie — w elektrotechnice.

Rys. 3.14 Połączenia lutowane lutami miękkimi [częściowo 14, 16]

Lutowanie twarde umożliwia łączenie blach, kształtowników, części mechanizmów, elementów narzędzi skrawających itd. (rys. 3.15).

Rys. 3.15. Połączenia lutowane lutami twardymi [częściowo wg 16, 18]

W produkcji seryjnej i masowej lutowanie skutecznie konkuruje z innymi metodami łączenia, ponieważ proces ten jest łatwy do zmechanizowania i zautomatyzowania.

Wytrzymałość połączeń lutowanych. Ze względu na dyfuzję lutu z metalem łączonym wytrzymałość lutowiny jest większa niż wytrzymałość samego lutu. Zaleca się, aby grubość warstwy lutu wynosiła 0,1 -^0,2 mm dla lutów miękkich, a 0,01 -h 0,1 mm — dla lutów twardych; przy zachowaniu tego warunku uzyskuje się największą wytrzymałość połączenia.

Lutowina może przenosić tylko obciążenia ścinające, natomiast jej wytrzymałość na rozciąganie i zginanie jest niewielka. Wymaga to odpowiedniego ukształtowania połączenia w celu odciążenia lutowiny od sił wywołujących inne naprężenia niż ścinające. Przy obliczaniu wytrzymałości połączeń lutowanych wartość naprężeń dopuszczalnych ustala się na podstawie wytrzymałości lutu na ścinanie R_t, przyjmując współczynnik bezpieczeństwa: x_m = 3 dla obciążeń stałych oraz x_m = 5 dla obciążeń tętniących.

W połączeniach zakładkowych (rys. 3.14a, b) lub czopowych (rys. 3.14c oraz 3.15Z?) możliwe jest spełnienie warunku jednakowej wytrzymałości lutowiny i łączonych materiałów: S'■ k'_t ^ S■ k_t, gdzie S' — pole powierzchni lutowiny.

78