60879 Zdjęcie675

^ry - ifł^j

ŚSi

c) Rfakc)i 2 *tarran»tn potasowym —K1SO1 łub ilnwinww *Odo-wum NtuSOi,

Do kropli roztworu soli bizmutawej, zakwaszonego 2n H₂S0₄, dojaje się kryształek stałego K_aS0₄ lub Na₂S0₄. W obecności jonu bizmutowego — Bi⁸*¹' B    Wypada Ja bezbarwne kryształy podwójnych soli siar-

Bj iCC^^anull sodu — 3Na*S0₄• Bi_s/S0₄/_s, widoczne na rysunkach 612.

m. ANALIZA CHROMATOGRAFICZNA

Próbkę metalicznego bizmutu, pobraną do analizy chromatograficznej, rozpuszcza się w 2.n HNO_a i uzyskany w ten Sposób roztwór nanosi przy pomocy mikropipety no bibułę chromatograficzną Whatman nr 1. Aby uzyskać optymalne stężenie, stosuje się zagęszczenie przez naniesienie kilku lub kilkunastu kropli badanego roztworu. Po naniesieniu każdej kropli suszy się bibułę przy pomocy suszarki fryzjerskiej. Obok na drugim pasku nanosi się kilko kropli 0,01-molowego roztworu uwodnionego azotanu bizmutawego — Bi/N0₃/₃ • 5H₂Q. Chro-matogram rozwija się techniką wstępującą w jednym z wymienionych niżej układów rozwijających. Jednym z najlepszych układów do chromatografo-wania jonu bizmutawego — Bi³* jest n-butanol nasycony kwasem solnym o różnym stężeniu (2—3 normalny HC1).

W badaniach własnych, jako układ rozwijają#, zastosowano n-butanol nasycony 3n HC1, w którym dla jonu bizmutawego uzyskano wartość R_t = 0,66. Najlepszym odczynnikiem wywołującym okazał się 10 proc. wodny roztwór tiomocznika — SC/NH₂/₂, który po spryskaniu chromatogramu daje z jonem bizmutawym wyraźną żółtą plamę jeśli spryskać go jeszcze dodatkowo 2n HNO_a. Żółta plama jest produktem reakcji między jonem bizmutawym a tiomocznikiem.

IV ODCZYNNIKI STOSOWANE DO INDENTYFIKACJI JONU BIZMUTAWEGO

1.    Potasowy lodek — KJ, roztwór nasycony.

2.    Sodowy siarczek — Na₃S, dowolną objętość 20 proc. roztworu NaOH dzieli się na dwie równe części. Jedną część nasyca się siarkowodorem do wystąpienia zapachu i miesza z drugą połową roztworu.

3.    Mieszanina cezowego chlorku — CsCl i potasowego jodku — KJ. Odczynnik przygotowuje się przez zmieszanie w stosunku 1:1 objętościowo nasyconych roztworów cezowego chlorku i potasowego 'jodku.

4.    Tiomocznik — SC/NH₂/₂. Stosuje się 10 proc. roztwór wodny lub nasycony roztwór w ln HN0₃.

5.    Rubidowy chlorek — RbCl w kryształkach.

6.    Cezowy chlorek CsCl w kryształkach.

7.    Cynawy chlorek — SnCl₂ • 2H₂0.

W kolbie stożkowej umieszcza się 10 g chlorku cy-nawego, mały kawałeczek cyny metalicznej i zalewa •20 ml rozcieńczorieg^kwasu solnego (1:1). Następnie rozgrzewa się do całkowitego rozpuszczenia i rozcieńcza wodą do 100ⁱml. Jeśli roztwór jest mętny, sączy się go. Przeztóćzysty roztwór przelewa się do butelki z kołpakiem, na dnie którego umieszcza się 1 g cyny metalicznej. •

8.    Anilina — Gpj| • NH₂.

9.    Sodowy tiosiarczan -j— Na₂S₂O_s • 5H₂0.

12,5 g soli rozpuszcza się w 100 ml wody. -

10.    Potasowy szczawian — K₂C₂0₄ • H₂0 w kryształkach.

11.    Potasowy siarczan f|| K₂S0₄ lub sodowy siarczan —r- Na₂S0₄ w kryształkach.

12.    0,01-molowy roztwór azotanu bizmutawego — Bi/NOj/s • 5H_zO jako wzorzec w chromatografii bibułowej przy identyfikacji jonu bizmutawego — Bi⁵⁺.

13.    Kwas solny HC1 2 normalny

14.    Kwas solny I— HG1 3 normalny SM

15.    Kwas solny 1% HC1 stężony V

16.    Kwas azotowy—- HN0₃ 2 normalny ^{'\

17.    Kwas siarkowy —H₂S0₄ 2 normalny ¹'

18.    Alkohol n-butyIowy.

g# tutti

Bjaaiapl

UKŁADY ROZPUSZCZALNIKÓW DO ROZWIJANIA CHROMATOGRAMOW PRZY IDENTYFIKACJI JONU

BIZMUTOWEGO

Lp	Układy rozpuszczalników	Wartości Rf		Autor
	n-butanol nasycony 2n HNOa	0,19	Lederer E	i	Lederer	M
jj	n-butanol nasycony Sn HNOa	0.2? .	<•		*•
	n-butanol nasycony 2n HC]	0.63	, *»• i		V
4	n-butanol nasycony 3n HC1	0.70	Gdrllch. Z.
5	izo-propanolH-n-butnnoH-Sn HC1 (45:45510)	0,65	Lederer E	i	Lederer.	n
0	etanol+lzo-propanoH-5n HC1 (45:45:10)	0,67	'
7	etanol + 8n HNOa (00:10)	0,67	- \\ .		u
8	Izo-propanol + 10*/o obj. 5n HC)	0,84	V		**
9	etanol -1- 10*/* obj. 6n HC1	0,94	-		•>

Przypisy;

* Następne warstwy bizmutu powinny być słabiej sklejone niż warstwa pierwsza, co osiągnąć można prze* dodanie do pierwotnie zarobionej masy niewielkiej Ilości bizmutu z do

datkiem wody. Również i w tym przypadku bizmut zarobiony z wodą powinien być dokładnie przetarty przez sito. Ostatnia warstwa po wyschnięciu powinny wykązywać oznaki słabego kredowania. Zbyt przeklejohe warstwy^- bizmutu są trudne do polerowania.'

50