62978 Image0009 (11)

Rozdział 2

ście wielosektorowe i mieszane w polityce społecznej)^{1 2}, podkreślając, że nie tylko państwo czy sektor publiczny przyczynia się do dobrobytu społecznego, ale także sektor obywatelski (pozarządowy; non-profit), sektor rynkowy (for profit)™ oraz sektor prywatny czy też nieformalny (np. rodzina, grupy sąsiedzkie, przyjacielskie)³.

Pluralizm jest jednąz koncepcji teoretycznych rozwoju polityki społecznej i przeobrażeń państwa opiekuńczego, w ramach której można poszukiwać oparcia dla koncepcji obywatelskiej polityki społecznej. Jest ona już stosunkowo dobrze ugruntowana od strony naukowej w piśmiennictwie specjalistycznym⁴. Obok koncepcji workfare, ena-bling State czy new public management jest także koncepcją dobrze spopularyzowaną W państwach zachodnich. Z tego powodu warto poświęcić jej więcej uwagi, gdyż także zmiany prawne⁵, instytucjonal-

ne⁶ i w sposobie finansowania⁷ polityki społecznej w Polsce, jakie zachodzą w ostatnich latach, wyraźnie wskazują na coraz większe znaczenie wielosektorowości, szczególnie w zakresie dostarczania usług społecznych. Welfare pluralism jest z jednej strony jedną z koncepcji ewolucji i rozwoju państwa opiekuńczego, z drugiej podkreśla się w niej znaczenie pozostałych sektorów (w tym także obywatelskiego) w dostarczaniu usług społecznych. Naczelną cechą koncepcji welfare pluralism jest różnorodność podmiotów i form świadczenia usług, a także źródeł finansowania zadań socjalnych w polityce społecznej.

Punktem wyjścia do teoretycznych rozważań na temat wielosektorowości jest najczęściej trójkąt dobrobytu⁸ (welfare triangle), którego kształt ewoluował w ostatnich dwudziestu latach w modelach teore-

5

1

   P. Abrahamson, „Conceptualizing welfare pluralism and welfare mix", w: „ Wel-fare State - historia, kryzys i przyszłość nowoczesnego państwa opiekuńczego ", Instytut Socjologii UW, na prawach rękopisu, 1997.

2

   U. Ascoli, C. Ranci (ed.), ,f)ilemmas of the welfare mix — The New Structure of Welfare in an Era of Privatization ”, New York 2002; a także M. Drakeford, „ Privati-sation and Social Policy ", Harlow 2000.

3

   M. Grewiński, „Wielosektorowa polityka społeczna — w kierunku welfare pluralism ", w: „Polityka Społeczna” 6/2006, a także R. Szarfenberg, Synteza - poziom instrumentalny”, wykłady dla studentów, materiał niepublikowany, IPS, Warszawa 2007, s. 13.

4

   N. Johnson, „The welfare State in transition”, Amherst 1987; U. Ascoli, C. Ranci (ed.), „Dilemmas of the welfare mix — The New Structure of Welfare in an Era of Privatization", New York 2002; M. Drakeford, „Privatisation and Social Policy”, London 2000; P. Abrahamson, „Conceptualizing welfare pluralism and welfare mix ”, w: „Welfare State - historia, kryzys i przyszłość nowoczesnego państwa opiekuńczego", Instytut Socjologii UW, na prawach rękopisu 1997; A. Evers, H. Wintersber-ger (eds), „Shifts in Welfare Mix. Their Impact on Work, Social Setyices and Welfare Policies”, Vienna 1988; Ch. Miller, ,froducing welfare", Houndmills, Basingstoke, Hampshire 2004; B. Rothstein, S. Steinom (ed.), „Restructuring the Welfare State: Political Institutions and Policy Change”, New York 2002, i inne.

5

   M.in. Ustawa z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 2004 r. (Dz.U.04.99.1001), Ustawa z dnia 13.06.2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. 03.122.1143), Ustawa z dnia 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U.03.96.873), Ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.04.64.593), Ustawa z 28.07.2005 r. o partnerstwie publiczno-pry-watnym (Dz.U. 05.169.1420), Ustawa o spółdzielniach socjalnych z czerwca 2006 r. (Dz.U. 2006 nr 94, poz. 651).

6

   W ramach zmienionego nowego ustawodawstwa socjalnego wymienia się szereg instytucji, których wcześniej albo nie było, albo miały bardzo ograniczone możliwości działalności w sferze socjalnej. Chodzi m.iń. o takie instytucje jak: pozapubliczne instytucje rynku pracy: agencje pracy, instytucje szkoleniowe, instytucje dialogu społecznego, instytucje partnerstwa lokalnego, organizacje pozarządowe działające na rzecz zatrudnienia i RZL; organizacje pożytku publicznego, Centra Integracji Społecznej (CIS), Kluby Integracji Społecznej (KIS), spółdzielnie socjalne itd.

7

   M.in. wprowadzenie Ustawą o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U.03.96.873) kontraktowania usług przez podmioty administracji publicznej (rządowej i samorządowej) na rzecz organizacji pozarządowych, a także takie zaprogramowanie działań Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich i Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, aby środki mogły pozyskiwać różnorodne podmioty, zarówno publiczne, pozarządowe, jak i prywatne.

8

   Teoretyczny model trójkąta dobrobytu można znaleźć w: P. Abrahamson, „Conceptualizing welfare pluralism and welfare mix ”, w: „Welfare State — historia, kryzys i przyszłość nowoczesnego państwa opiekuńczego ”, Instytut Socjologii UW, na prawach rękopisu 1997, s. 114, a także: W. Kwaśnicki, „Gospodarka społeczna z perspektywy ekonomii liberalnej”, w: „Trzeci Sektor” 2/2005, s. 13; A. Evers, „Shifts in the Welfare Mix — Introducing a New Approach for the Study of Transformations in Welfare and Social Policy”, w: A. Evers, H. Wintersberger (eds), „Shifts in Welfare Mix. Their Impact on Work, Social Serrices and Welfare Policies”, op. cit., s. 9,

14, 16, 18, 27; A. PestofF, „Third Sector and Cooperative Services”, w: „Journal of Consumer Policy”, Nr 15; J. Krzyszkowski, „Między państwem opiekuńczym, a opiekuńczym społeczeństwem ”, Łódź 2005, s. 41; M. Dobrowolska, „Sektor publiczny we współczesnej gospodarce rynkowej”, w: J. Hausner (red.), ,JStudia z zakresu zarządzania publicznego”, Kraków 2001, s. 142; J. Supióska,,Podmioty polityki społecznej — współzawodnictwo, współistnienie, współpraca”, w: „Wokół teorii polityki społecznej, B. Rysz-Kowalczyk, B. Szatur-Jaworska (red.), Warszawa 2003, s. 237.