Image0008 (11)

Rozdział 2

Zdaniem S. Golinowskiej organizacje pozarządowe pełnią następujące funkcje⁶⁴: -

•    funkcje polityczno-społeczne,

•    funkcje wsparcia materialnego dla realizacji celów socjalnych,

•    funkcje świadczenia usług społecznych.

Przy czym, jakzauważaGolinowska, rozróżniając powyższe funkcje organizacji pozarządowych, warto wziąć pod uwagę czynniki, które te funkcje determinują oraz wpływają na specyfikę organizacji i ich rozwój. Dla przykładu pełniąc funkcje polityczno-społeczne, organizacje pozarządowe ewoluują w kierunku struktur politycznych lub ąuasi-politycznych. Funkcja wsparcia materialnego jest skorelowana z faktem, że Polacy często wykazują ofiarność (przekazanie środków finansowych na jakiś cel społeczny), ale już znacznie mniej chęci przejawiają w aktywnym uczestnictwie w działalności społecznej. Z kolei funkcja świadczenia usług społecznych ściśle powiązana jest z kulturą kontraktowania i procedurami przekazywania środków finansowych i kompetencji podmiotom non-profit⁶⁵.

Z kolei w międzynarodowym projekcie badawczym Uniwersytetu Johns Hopkins zaproponowano wyodrębnienie następujących funkcji organizacji pozarządowych: świadczenia usług społecznych, innowacyjności, reprezentacji i rzecznictwa interesów wybranych zbiorowości, ekspresji’ i rozwoju umiejętności przywódczych, kształtowania wspólnoty i demokratyzacji stosunków społecznych⁶⁶.

Funkcje społeczne organizacji pozarządowych są niezwykle istotne z punktu Widzenia polityki społecznej. Wskazująbowiem nie tylko ną pragmatyczny charakter organizacji, ale także, na ich misyjność i re-alny wpływ na zmianę społeczną. Organizacje pozarządowe mają nie tylko uzupełniać działania innych sekforów w dostarczaniu usług socjalnych, ale wręcz kreować nowe rozwiązania i ^pływać ną rozwój społeczny i gospodarczy.

^M S. Golinowska, „Funkcje 'oczekiwane a realizowane organizacji pozarządowych", w: Jłowedylęrąatypolfiykispąlecznąj" (red.,S. Golinowska, M, Bom), Warszawa 2006, Sr

⁶⁵    Ibidem.

⁶⁶    E. Leś, „Od filantropii do pomocrribzości - studium porównawcze rozwoju ■ |S<§ ■' H midmHeiei organizacji

2.2. WIELOSEKTOR.OWA POLITYKA SPOŁECZNA¹

Rola i znaczenie społeczeństwa obywatelskiego oraz trzeciego sektora w działaniach na rzecz polityki społecznej wzrasta od końca lat osiemdziesiątych w większości państw wysoko rozwiniętych, a także w państwach Środkowo-Wschodniej Europy, które w trakcie transformacji ustrojowej przeszły wyraźną ewolucję ku większemu zaangażowaniu społecznemu obywateli. Proces wzmocnienia społeczeństwa obywatelskiego dotarł także do państw Ameryki Łacińskiej oraz państw azjatyckich. W większości państw zachodnich obywatele potrzebowali i poszukiwali nowej formy demokratycznej partycypacji, a udział w trzecim sektorze stał się dla nich najlepszą formą społecznej aktywizacji. Krytyka państwa opiekuńczego (welfare State) i stawianie pytań dotyczących strategii rozwoju społecznego spowodowały, że dynamicznie rozwinęła się alternatywna wobec państwa i rynku sfera organizacji pozarządowych, które przejęły od innych podmiotów sporą część zadań publicznych z zakresu polityki społecznej. Sektor pozarządowy zaczął się bardzo dynamicznie rozwijać w wielu miejscach na święcie, gdzie władze i rządy pozwalały obywatelom korzystać z ich praw i wolności do samoorganizacji.

,, W literaturze zachodniej obserwuje się współcześnie różrie podejścia do rozwiązań w sferze społecznej. Od analizy i prób reformowania samej polityki społecznej rozumianej jako jeden z wielu instrumentów polityki państwa (social poliey), poprzez próby diagnozowania sytuacji w famach całego państwa dobrobytu (welfare State), aż do refleksji na temat całościowego systemu dostarczania usług, odpowiadających na różnorodne potrzeby obywateli (wełfaresystem). W najnowszych ujęciach autorzy anglosascy (ale nie tylko) oprócz social poliey czy welfare State zaczynają analizować także welfare society (społeczeństwo dobrobytu)² i welfarepluralism / welfare mix (podej-

55

1

|P Podrozdział ten bazuje w dużej części na: M. Grewiński, ,JDynamika i sens pluralizmu - o przeobrażeniach państwa bjMe/aińcżego ”, w; ,yProbletay P®Młyki Społecznej” 1/200*7. #§

2

J. Rodger, J^rom a Welfare State to a Welfare Society", Hampshire, London 2000.